Anyo ng Panitikan

• Ano ang pinagmulan ng salitang "kotemporaryo"?


  Galing ito sa salitang medieval Latin na "contemporarius".
• Ano ang ibig sabihin ng "con" sa salitang "kotemporaryo"?

  Ang "con" ay nangangahulugang "together with" o pinagsama.
• Ano ang ibig sabihin ng "tempus" o "tempor" sa salitang "kotemporaryo"?


  Ang "tempus" o "tempor" ay nangangahulugang "time" o oras.
• Ano ang kahulugan ng "kotemporaryo" sa konteksto ng panitikan?

  Ang "kotemporaryo" ay nangangahulugang "kasalukuyan, moderno, uso, at/o napapanahon".
• Ano ang depinisyon ng panitikan ayon kay Hon. Azarias?


  Ang panitikan ay pagpapahayag ng mga damdamin ng tao hinggil sa mga bagay-bagay sa daigdig, pamumuhay, lipunan, at pamahalaan.
• Ano ang mga elemento ng pagpapahayag sa panitikan ayon kay Hon. Azarias?


  Ang paraan ng pagpapahayag ay iniaayos sa iba't ibang karanasan at lagay ng kalooban at kaluluwa, na nababalot ng pag-ibig o pagkapoot, ligaya o lungkot, pag-asa o pangamba.
• Ano ang kahulugan ng panitikan sa konteksto ng buhay ng tao?

  • Isang talaan ng buhay
  • Nagsisiwalat ng mga bagay na kaugnay ng kulay ng buhay
  • Ginagawa sa pamamagitan ng malikhaing pamamaraan
• Ano ang mga anyo sa pagpapakalat ng panitikan?

  1. Pasalin-dila
  2. Pasulat
  3. Pasalintroniko
• Ano ang dalawang uri ng panitikan?

  Ang mga ito ay Kathang-Isip (Fiction) at Hindi Kathang-Isip.
• Ano ang Kathang-Isip sa panitikan?

  Ang Kathang-Isip ay mga akdang mula sa imahinasyon ng mga manunulat, tulad ng maikling kwento at nobela.
• Ano ang Hindi Kathang-Isip sa panitikan?

  Ang Hindi Kathang-Isip ay mga akdang batay sa tunay na pangyayari, tulad ng talambuhay at sanaysay.
• Ano ang pagkakaiba ng Tuluyan at Patula sa panitikan?

  • Tuluyan (prosa): Maluwag na pagsasama-sama ng mga salita sa katutubong takbo ng pangungusap.
  • Patula (Panulaan): Pagbubuo ng pahayag sa pamamagitan ng salitang binilang sa pantig at pinapagtugma-tugma sa mga dulo ng taludtod.
• Ano ang mga halimbawa ng Tuluyan sa panitikan?

  1. Alamat
  2. Anekdota
  3. Nobela
  4. Pabula
  5. Parabula
  6. Maikling Kwento
  7. Dula
  8. Sanaysay
  9. Talambuhay

  10. Talumpati

  11. Balita
• Ano ang mga halimbawa ng Patula sa panitikan?

  1. Tulang Pasalaysay
  2. Tulang Pandamdamin o Liriko
  3. Akdang Patula
  4. Tulang Patnigan
• Ano ang kalinangan ng Pilipinas bago dumating ang mga Kastila?


  May sarili nang kalinangan ang Pilipinas, kasama ang pamahalaan, batas, kurikulum, pananampalataya, sining, panitikan, at wika.
• Sino ang nagpatunay sa kalinangan ng Pilipinas ayon sa kanyang akda?

  Si Padre Pedro Chirino sa kanyang "Relacion de las Islas Filipinas" (1604).
• Ano ang sinabi ni Padre Pedro Chirino tungkol sa wika sa Pilipinas?


  Sinabi niyang may sariling wika sa Pilipinas at may sistema ng pagsulat na tinatawag na Baybayin.
• Ano ang mga gamit sa pagsusulat noong panahon ng katutubo?

  • Dahon ng saging
  • Dahon ng kahoy
  • Balat ng kawayan
  • Biyas ng kawayan
  • Matutulis na bagay
  • Dagta ng halaman o punungkahoy
• Ano ang mga kaalaman-bayan sa panitikan?

  1. Paniniwala
  2. Kaugalian
  3. Kuwentong-bayan
  4. Epiko
  5. Karunungang bayan
  6. Awiting bayan
• Ano ang mga halimbawa ng paniniwala sa kaalaman-bayan?

  Kasama dito ang pangkukulam, panggagayuma, agimat, kapalaran, pangitain, at karamdaman.
• Ano ang mga halimbawa ng kaugalian sa kaalaman-bayan?


  Kasama dito ang ritwal at seremonya tungkol sa pag-aasawa, pamana, at mga paraan ng pagdiriwang.
• Ano ang mga uri ng kuwentong-bayan?

  1. Mito
  2. Alamat
  3. Salaysayin
  4. Pabula
• Ano ang mito sa panitikan?


  Ang mito ay mga tuluyang pasalaysay na sinasabing naganap noong nagdaang panahon, karaniwang may mga dibinong tauhan.
• Ano ang mga elemento ng mito?

  Ang mga elemento ng mito ay ang tagpuan, mga tauhan, at mga pangyayari na may kaugnayan sa relihiyon o ritwal.
• Ano ang mga halimbawa ng mito sa mga katutubong Pilipino?


  Kasama dito ang Mito ng mga Maranao, Mito ng mga Tausug, at Mito ng katutubong Taga-Bukidnon.
• Ano ang alamat sa panitikan?

  Ang alamat ay kuwento tungkol sa isang bagay, pook, at pangyayaring mahirap ipaliwanag ng payak na isip.
• Ano ang mga uri ng alamat?

  Ang mga uri ng alamat ay Etiolohikal na Alamat at Di-etiolohikal na Alamat.
• Ano ang Etiolohikal na Alamat?

  Ang Etiolohikal na Alamat ay nagpapaliwanag hinggil sa kapansin-pansin at pambihirang pangyayari na pinaniniwalaang naganap.
• Ano ang Di-etiolohikal na Alamat?

  Ang Di-etiolohikal na Alamat ay nagbibigay ng kuwento na walang tiyak na paliwanag sa pinagmulan ng isang bagay.
• Ano ang tawag sa alamat na nagbibigay ng kuwento tungkol sa isang bagay, pook, at pangyayaring mahirap ipaliwanag?

  Alamat
• Ano ang pangunahing layunin ng mga alamat?

  Upang ipaliwanag ang mga bagay na mahirap ipaliwanag ng payak na isip
• Ano ang pagkakaiba ng etiolohikal na alamat at di-etiolohikal na alamat?

  • Etiolohikal na Alamat: Nagpapaliwanag ng mga pambihirang pangyayari na pinaniniwalaan na totoong naganap.
  • Di-etiolohikal na Alamat: Nagsasaad ng mga sagupaan ng mga mahiwagang nilikha tulad ng multo at espiritu.
• Ano ang halimbawa ng etiolohikal na alamat na nabanggit sa materyal?

  Alamat ng ilog-Cambinlew
• Ano ang nilalaman ng di-etiolohikal na alamat?

  Ang sagupaan ng mga mahiwagang nilikha na pinaniniwalaan ng matatanda
• Ano ang tawag sa mga tuluyang pasalaysay na itinuturing na kathang-isip lamang?

  Salaysayin
• Ano ang mga tauhan sa isang pabula?

  Mga hayop
• Ano ang mga uri ng epiko na nabanggit sa materyal?

  1. Microepic: Natatapos sa isang upuan at may simula at wakas.
  2. Macroepic: Ipinakikita ang partikular na bahagi ng isang epiko.
  3. Mesoepic: May maraming masalimuot na insidente.
• Ano ang tawag sa palaisipan na nangangailangan ng katalinuhan ng isip upang lutasin?

  Bugtong
• Ano ang pagkakaiba ng palaisipan sa bugtong?

  Ang palaisipan ay may tiyak na kasagutan at maaaring magkaiba-iba ang sagot batay sa husay ng pangangatwiran
• Ano ang halimbawa ng palaisipan na nabanggit sa materyal?


  Sa isang syudad, patay ang lahat ng ilaw; may dumaang itim na kotse na patay rin ang ilaw nito; nagkataong may tumawid na isang itim na pusa. Anong nangyari sa pusa?