Heograpikal, Morpolohikal, at Ponolohikal na Varayti ng Wika

• Heograpikal na Varayti


  Tumutukoy sa pagkakaiba sa mga katawagan at kahulugan ng salitang ginagamit sa iiba't ibang lugar. Halimbawa: Ibon(Filipino) - Langgam(Sinubuanong Bisaya)
• Iba't ibang katawagan ng Pulis (Heograpikal na Barayti ng Wika)

  • Pulis - Philippines
  • Polisi - Indonesia
  • Polizia - Italy
  • Police - USA
  • Polizei - Germany
  • Polis - Sweden
• Morpolohiya


  Ito ay ang sangay ng lingguwistika na nag-aaral ng morpema o ang pinakamaliit na yunit ng tunog na may kahulugan. Pinag-aaralan dito ang sistema ng pagsasalansan ng mga morpema upang makabuo ng salita na may payak o kumplikadong kahulugan.
• Morpolohikal na Varayti


  Tumutukoy sa pagkakaiba-iba sa pagbuo ng mga salita dahil sa paglalapi. Halimbawa: Kumain(Tagalog-Maynila) - Nakain(Tagalog-Batangas)
• Panlapi


  Tumutukoy sa morpema na ikinakabit sa isang salitang-ugat upang makabuo ng isang bagong salita o anyo ng salita.
• Mga Uri ng Panlapi

  • Unlapi
  • Gitlapi
  • Hulapi
  • Kabilaan
  • Laguhan
• Unlapi


  Ito ay mga panlaping ikinakabit sa unahan ng salitang-ugat. Halimbawa: Ma- + linis = Malinis
• Gitlapi


  Ito ay mga panlaping matatagpuan sa gitna ng salitang-ugat. Halimbawa: -um + punta = Pumunta
• Hulapi


  Ito ay mga panlaping ikinakabit sa huling bahagi ng salitang-ugat. Halimbawa: Una + -han = Unahan
• Kabilaan


  Ito ay mga panlaping ikinakabit sa unahan at huling bahagi ng salitang-ugat. Halimbawa: Ka- + laya + -an = Kalayaan
• Laguhan


  Ito ay mga panlaping ikinakabit sa unahan, gitna, at huling bahagi ng salitang-ugat. Halimbawa: Pag- + -um + sikap + -an + Pagsumikapan
• Ponolohiya


  Ito ang sangay ng lingguwistika na nag-aaral ng mga tunog o ponema ng isang wika, ang pagkukumpara ng mga ito sa mga tunog ng iba pang wika at ang sistema ng paggamit ng mga tunog na ito upang makabuo ng yunit ng tunog na may kahulugan.
• Ponolohikal na Varayti


  Tumutukoy sa pagbabago sa pagbigkas at tunog ng mga salita ayon sa pangkat ng mga taong gumagamit nito. Halimbawa: Pitaka(Tagalog) - Petaka(Bisaya)
• Heograpikal na Varayti - nasa katawagan at kahulugan ang pagkakaiba.

  Morpolohikal na Varayti - ang pagkakaiba ay nasa anyo at ispeling ng salita at hindi sa taglay na kahulugan.

  Ponolohikal na Varayti - nasa bigkas at tunog ng salita ang pagkakaiba.