ORTOGRAPIYA

• Ano ang layunin ng gabay sa ortograpiya ng wikang Filipino?


  Ang layunin ay magbigay ng mga tuntunin kung paano sumulat gamit ang wikang Filipino.
• Saan hinango ang mga tuntunin sa gabay na ito?

  Hinango ang mga tuntunin sa umiiral na kalakaran sa paggamit ng Wikang Pambansa at mga napagkasunduang tuntunin mula sa mga forum at konsultasyon.
• Ano ang nais palaganapin sa gabay na ito?

  Nais palaganapin ang estandardisadong mga grafema at mga tuntunin sa paggamit at pagbigkas ng mga simbolo.
• Ano ang sinasabi ni Ferdinand de Saussure tungkol sa bigkas ng isang “buháy na wika”?

  Sinasabi niya na mahirap mahúli ang bigkas ng isang “buháy na wika.”
• Ano ang pagkakaiba ng baybáyin at abakada sa kasaysayan ng ortograpiya ng wikang Filipino?

  Ang baybáyin ay isang katutubong paraan ng pagsulat, samantalang ang abakada ay binuo mula sa mga reporma ni Jose Rizal at Lope K. Santos.
• Ilan ang mga simbolo sa baybáyin at ano ang kanilang representasyon?

  Ang baybáyin ay binubuo ng labimpitong (17) simbolo: 14 katinig at 3 patinig.
• Ano ang naging batayan ng abakada na binuo ni Lope K. Santos?

  Ang batayan ng abakada ay ang alpabetong may limang patinig at labinlimang katinig na inirekomenda ni Jose Rizal.
• Ano ang mga titik ng lumaganap na abakada?

  Ang mga titik ay A, B, K, D, E, G, H, I, L, M, N, NG, O, P, R, S, T, U, W, Y.
• Bakit mahalaga ang pagbubukod sa mga titik E/I at O/U?


  Mahalaga ito dahil may mga salita sa Espanyol na magkatulad ng ispeling ngunit nagkakaroon ng magkaibang kahulugan.
• Anong mga titik ang hindi isinama sa abakada?


  Hindi isinama ang mga titik para sa mga tunog na C, CH, F, J, LL, Ñ, Q, RR, V, X, Z.
• Ano ang naging epekto ng mga salitang hiram mula sa Espanyol sa abakada?

  Marami sa mga salitang hiram ay tinapatan ng mga tunog sa mga titik ng abakada.
• Ano ang mga tuntunin na hinango mula sa Balarila ni Lope K. Santos?

  Ang mga tuntunin ay tungkol sa paggamit ng ng at nang, kung kailan nagiging R ang D, at kung bakit nagiging U ang O sa dulo ng salita kapag inulit.
• Ano ang pamagat ng gabay na nabuo noong 1976 tungkol sa ortograpiya?

  Ang pamagat ay Mga Tuntunin ng Ortograpiyang Filipino.
• Ano ang naging pagbabago sa abakada noong 1976?

  Naging tatlumpu’t isa (31) ang mga titik sa pamamagitan ng dagdag na labing-isang (11) titik.
• Ano ang naging reaksyon sa dami ng mga titik ng bagong alpabeto noong 1976?


  Naging hudyat ito para muling suriin ang konsepto ng Wikang Pambansa at binawasan ang mga bagong titik.
• Ilan ang mga titik sa gabay na Alpabeto at Patnubay sa Ispeling ng Wikang Filipino noong 1987?

  Dalawampu’t walo (28) ang mga titik.
• Ano ang mga dagdag na titik na tinanggap noong 1987?


  Ang mga dagdag na titik ay C, F, J, Ñ, Q, V, X, at Z.
• Paano ipinababása ang mga titik sa modernisadong alpabeto?

  Ipinababása ang mga titik sa paraang Ingles, maliban sa Ñ mula sa alpabetong Espanyol.
• Ano ang hindi nasagot ng 1987 gabay na ortograpiya?

  Hindi nasagot ng gabay ang ilang sigalot, lalo na ang hinggil sa kaso ng kambal-patinig o diptonggo.
• Ano ang nakasaad sa Konstitusyong 1987 tungkol sa Wikang Pambansa?

  Ang pambansang wika ng Pilipinas ay Filipino.
• Ano ang mga pangunahing pagbabago sa ortograpiya ng wikang Filipino mula sa baybáyin hanggang sa abakada at bagong alpabeto?


  • Baybáyin: 17 simbolo (14 katinig, 3 patinig)
  • Abakada: 20 titik (5 patinig, 15 katinig)
  • Bagong Alpabetong Filipino: 28 titik (C, F, J, Ñ, Q, V, X, Z)
• Ano ang mga pangunahing tuntunin sa ortograpiya na hinango mula sa Balarila ni Lope K. Santos?


  • Paggamit ng "ng" at "nang"
  • Pagbabago ng R sa D
  • Pagbabago ng O sa U sa dulo ng salita kapag inulit
• Ilang titik ang nalathalang sa gabay na Alpabeto at Patnubay sa Ispeling ng Wikang Filipino noong 1987?

  Dalawampu’t walo (28)
• Anong mga dagdag na titik ang tinanggap sa 1987 na gabay ng Alpabeto at Patnubay sa Ispeling ng Wikang Filipino?


  C, F, J, Ñ, Q, V, X, at Z
• Ano ang layunin ng modernisadong alpabeto na ipinababása sa paraang Ingles?

  Upang mas madaling maunawaan at magamit ang mga titik
• Alin sa mga sumusunod ang hindi nasagot ng 1987 gabay?

  Ang kaso ng kambal-patinig o diptonggo
• Ano ang itinadhana ng Konstitusyong 1987 tungkol sa pambansang wika ng Pilipinas?

  Ang pambansang wika ng Pilipinas ay Filipino
• Ano ang layunin ng Komisyon sa Wikang Filipino (KWF) na itinatag noong 1991?


  Upang ipagpatuloy ang pag-unlad ng wikang Filipino
• Ano ang nangyari sa 2001 Revisyon ng Alfabeto at Patnubay sa Ispeling ng Wikang Filipino?


  Ito ay nagpaalab sa mga alingasngas sa ispeling
• Kailan nagdaos ng serye ng forum ang NCCA kaugnay sa mga pagbabago sa ispeling?

  Noong 13 Agosto 2005, 3 Marso 2006, at 21 Abril 2006
• Ano ang naging batayan sa muling pagsasaayos ng Gabay sa Editing sa Wikang Filipino?

  Ang mga napagkasunduang pagbabago mula sa mga forum
• Anong taon inilathala ang bagong gabay ng KWF na may ikaapat na edisyon?

  Noong 2009
• Ano ang layunin ng pambansang forum sa ortograpiya noong 2013?


  Upang pagtibayin ang mga tuntuning napagkasunduan sa mga nakaraang forum
• Ano ang pagkakaiba ng mga tuntunin sa ispeling mula sa mga nakaraang edisyon hanggang sa kasalukuyan?

  May mga lumang tuntunin na ipinasiyang manatili at may mga itinuring nang opsiyonal
• Ano ang bagong tuldik na ipinakilala sa kasalukuyang gabay at ano ang kinakatawan nito?

  Ang patuldók, na kumakatawan sa tunog na schwa
• Ano ang mga mithing katangian ng ortograpiyang Filipino na natalakay sa 2013 forum?


  1. Pagsusuri sa kasaysayan ng pagsulat
  2. Batayan sa mataas na modelo ng paggamit ng wika
  3. Epesyente at nakatutugon sa mga pangangailangan sa pagsulat
  4. Pleskible para sa pambansang gamit ng wika
  5. Madaling gamitin
• Ano ang sinabi ni Rizal tungkol sa ortograpiyang Tagalog noong 1890?


  Kailangan itong maging agpang sa diwa ng ating wika at ng mga kapatid na wika
• Ano ang layunin ng estandardisasyon ng mga tuntunin sa ortograpiya?

  Upang lumikha ng mas mabisang pagtuturo ng pagsulat
• Ano ang ipinahayag sa 2013 forum tungkol sa alpabetong ponetiko?

  Pinagtibay ang pagpapalabas nito upang makapatnubay sa paggamit ng wika
• Ano ang mga pagbabago sa ortograpiya ng wikang Filipino mula 1987 hanggang 2013?

  • Pagdagdag ng mga titik sa modernisadong alpabeto
  • Pagbuo ng mga bagong tuntunin batay sa kasaysayan
  • Pagsasaalang-alang sa ibang katutubong wika
  • Pagpapalabas ng alpabetong ponetiko