w epoce humanistow i wielkich odkryc geograficznycg

• Henryk Żeglarz - organizator wypraw zamorskich wzdłuż zachodniego wybrzeża Afryki
• Ferdynand Magellan – dowódca pierwszej wyprawy dookoła świata
• karawela – portugalski statek, miał lepszą stabilność na morzu oraz większą ładowność
• astrolabium – przyrząd umożliwiający nawigację na podstawie położenia ciał niebieskich
• 1488 r. – dopłynięcie przez Bartolomeu Diaza do Przylądka Dobrej Nadziei
• 1497–1499 – wyprawa Vasco da Gamy, podczas której została odkryta morska droga do Indii
• Bartolomeu Diaz – portugalski żeglarz, który w 1488 r. jako pierwszy dopłynął do południowego krańca Afryki
• Vasco da Gama – portugalski żeglarz, który w 1498 r. jako pierwszy dopłynął do Indii
• busola – przyrząd nawigacyjny służący do wyznaczania kierunku podróży oraz utrzymania kursu w ciągu dnia i podczas pochmurnych nocy
• portolany – mapy, na których są narysowane linie brzegowe z charakterystycznymi punktami
• 1492 r. – dopłynięcie Krzysztofa Kolumba do Ameryki
• 1519–1522 – wyprawa Ferdynanda Magellana, którego załoga jako pierwsza opłynęła Ziemię
• Pedro Álvares Cabral – portugalski żeglarz, odkrywca Brazylii w 1500 r.
• Jacques Cartier – w 1535 r. dotarł do ujścia Rzeki Świętego Wawrzyńca
• 1494 r. – podpisanie traktatu w Tordesillas dzielącego terytoria zamorskie między Hiszpanów i Portugalczyków
• 1497 r. – dotarcie przez Johna Cabota do Nowej Fundlandii
• 1519 r. – rozpoczęcie przez armię Hernána Cortésa podboju państwa Azteków
• konkwistador – zdobywca kolonii w okresie wielkich odkryć
• handel trójkątny – system handlu niewolnikami, który powstał w Anglii w 1562 r.
• John Cabot - dotarł do Nowej Fundlandii w 1497 r.
• Montezuma II – król Azteków uwięziony przez Hernána Cortésa
• 1500 r. – odkrycie Brazylii przez Pedro Álvaresa Cabrala
• 1532 r. – początek podboju państwa Inków przez Francisca Pizarra
• 1534 r. – dotarcie załogi Jacques’a Cartiera do Ameryki Północnej
• encomienda – hiszpański system eksploatacji zasobów i ludności w koloniach
• gubernator – urzędnik sprawujący władzę w kolonii
• przyczyny reformacji:

  • sprzedaż odpustów
  • wzrost zamożności Kościoła
• Cechy anglikanizmu:

  • zniesienie celibatu
  • dwa sakramenty
• predestynacja – koncepcja religijna o przeznaczeniu rozwinięta przez Jana Kalwina
• konwersja – zmiana wyznania
• Cechy kalwinizmu:

  • biblia jedynym źródłem wiary
  • dwa sakramenty
• Akt supremacji – dokument ogłoszony przez króla Anglii Henryka VIII w 1534 r.
• hugenoci – francuscy wyznawcy kalwinizmu
• Ignacy Loyola – żołnierz, który w 1534 r. założył zakon jezuitów
• Pius V – papież, reformator Kościoła katolickiego,
• 1582 r. – reforma kalendarza Grzegorza XIII
• 1559 r. – pierwsze wydanie Indeksu ksiąg zakazanych
• Inkwizytorzy podlegali nadzorowi urzędu noszącego nazwę Święte Oficjum.
• Jezuici, oprócz ślubów czystości, ubóstwa i posłuszeństwa, składali także dodatkowy ślub bezwzględnego posłuszeństwa papieżowi.
• Postanowienia soboru trydenckiego:

  w sferze teologicznej:

  - Pismo Święte oraz Tradycja Kościoła fundamentami wiary

  organizacja i dyscyplina kościelna:

  - obowiązek prowadzenia ksiąg metrykalnych