Steden en Burgers in de Lage Landen

• Wat gebeurde er rond het jaar 1000 met de steden in Vlaanderen en Artesië?

  Er kwamen opnieuw steden.
• Waarom kwamen er opnieuw steden rond het jaar 1000?

  Er was een redelijke rust zonder invallen van vijanden.
• Welke landbouwverbeteringen droegen bij aan de heropleving van steden?

  Het drieslagstelsel, halsjuk en de ijzeren ploeg.
• Wat waren de gevolgen van de extra landbouwgrond in de steden?

  Er ontstond een voedseloverschot, wat leidde tot bevolkingsgroei.
• Hoe bloeide de handel op in de steden?

  Boeren gingen producten verkopen, vooral bij knooppunten van wegen en oude Romeinse steden.
• Wat ontstond er weer door de bloeiende handel in de steden?

  Een monetaire economie van grotere omvang.
• Welke regio ontwikkelde zich tot een van de meest verstedelijkte gebieden van Europa?

  Vlaanderen.
• Wat kregen stedelingen om hun economische belangen te beschermen?

  Zelfbestuur in de vorm van stadsrechten.
• Wat is een van de stadsrechten die stedelingen kregen?

  Het recht om tol te heffen.
• Wie zijn de patriciërs in de stad?


  Rijke burgers.
• Wat zijn de sociale verhoudingen in de stad?

  Patriciërs, gildeleden, arme burgers, knechten, bedelaars.
• Noem drie belangrijke steden in de Lage Landen rond 1100.

  Atrecht, Gent, Brugge.
• Wat was de rol van Brugge in de handel?

  Brugge werd het centrum van een groot handelsnetwerk.
• Waarom werd Brugge de belangrijkste stad?

  Het was een belangrijke Hanzestad met veel internationale handel.
• Wat waren enkele economische vernieuwingen in Brugge?

  De wisselbrief en de bank.
• Wat was de eerste koopmansbeurs in Brugge?


  Een plek waar informatie kon worden uitgewisseld en handelsafspraken konden worden gemaakt.
• Wat was het achterland van Brugge?


  Antwerpen en Amsterdam.
• Hoe veranderde de rol van de burgers in de steden?

  Burgers namen taken van de adel over, zoals rechtspreken en stadsverdediging.
• Wat is het idee van Bonum commune?


  Het algemeen belang was het belangrijkste voor de stad.
• Welke taken namen burgers over van de geestelijkheid?

  Stedelijk onderwijs en sociale zorg via gilden.
• Wie leidde de beweging van de moderne devotie?


  Geert Grote.
• Wat was de moderne devotie?


  Een religieuze beweging met nadruk op persoonlijke geloofsbeleving.
• Wat probeerden bedelorden en begijnhoven te bereiken?


  Aansluiting vinden bij de individuele geloofsbeleving van stedelingen.
• Wat zijn bedelorden?


  Een groep monniken die alleen aan geld kunnen komen door te bedelen.
• Wat zijn begijnhoven?


  Vrouwen die in een woongemeenschap samenwonen en zich met god bezighouden.
• Wat gebeurde er rond 1500 met de positie van Antwerpen en Brugge?


  Antwerpen nam de positie van Brugge over.
• Waarom kreeg Antwerpen de positie van Brugge?


  Door de Bourgondische hertogen die een groot deel van de lage landen in handen kregen.
• Wat was het doel van de centralisatie en staatsvorming door de Bourgondische hertogen?


  Het streven naar een aaneengesloten gebied.
• Wat waren de mogelijkheden voor de centralisatie en staatsvorming in de 15de eeuw?


  • Opkomende geldeconomie (handel)
  • Steden kregen stadsrechten in ruil voor belasting
  • Via belastingen kon men huurlegers en ambtenaren inhuren
  • Uniformering van wetten, geloof, taal en belasting
• Wat was de reactie van de plaatselijke adel en steden op de centralisatie?


  Er was verzet omdat zij hun macht en privileges wilden behouden.
• Wat gebeurde er met de toegangshaven van Brugge tijdens de oorlog met de Habsburgse vorsten?


  De toegangshaven raakte verzand en werd geblokkeerd.
• Wat was het gevolg van de nederlaag van Brugge en Gent door de Habsburgers?


  Handelaren moesten zich vestigen in Antwerpen.
• Wie zette de centralisatiepolitiek in de Nederlanden voort?

  Karel V.
• Welke drie collaterale raden stichtte Karel V in 1531?


  1. Raad van State (adviescollege)
  2. Geheime Raad (toezicht op lokale besturen)
  3. Raad van Financiën (geldzaken)
• Wat was de functie van de Raad van State onder Karel V?


  Het was een adviescollege bestaande uit de adel.
• Wat was de rol van de inquisitie die in 1521 werd ingesteld?


  Het was een kerkelijke rechtbank die ketters moest opsporen en berechten.
• Wat ontstond er in 1550 als gevolg van de ketterij?


  De bloedplakkaten, waarbij de doodstraf op ketterij stond.
• Vrede van Augsburg


  De koning ging de godsdienst van zijn gebied bepalen.
• Wie was Filips II en wat was zijn rol?


  Filips II was de zoon van Karel V en koning van het Spaanse Rijk en Heer der Nederlanden.
• Wie zette de centralisatiepolitiek door in de Nederlanden?

  Filips II