Save
Komunikasyon | 1st sem
LT2
Kakayahang Lingguwistiko
Save
Share
Learn
Content
Leaderboard
Learn
Cards (16)
Noam Chomsky
lingguwistiko
ay tumutukoy sa natural na kakayahan ng isang tagapagsalita na malalimang gamitin at unawain ang wika
Lingguwistika
Sistematikong kaalaman sa pag-aaral ng wika
Kinabibilangan ito ng pag-aaral sa
istruktura
ng wika at kung paano ito ginagamit.
Repleksyon
: Paano mo magagamit ang iyong kaalaman sa mga
komponent
ng wika upang mapabuti ang iyong mga kasanayan sa pagsulat?
Komponent ng Kakahayang Lingguwistiko
Ponolohiya
Morpolohiya
Sintaks
Leksikon
Ortograpiya
Ponolohiya
Mga tunog ng isang wika.
Ponema - tawag sa pinakamaliit na yunit ng tunog.
Segmental
- katinig at patinig ;
Suprasegmental
- lakas, bigat, diin, hinto, intonasyon sa pagbigkas.
Morpolohiya
Paano nabubuo ang mga salita mula sa morpema
Morpema
- pinakamaliit na yunit ng isang salita na nagtataglay ng kahulugan.
Morpema
Ponema
- nagkakaroon ng ibang kasarian sa mga salita sa paggamit ng /o/ at /a/
Panlapi
- may kahulugang taglay, kaya't bawat isa ay morpema.
Salitang-ugat
- salitang payak o orihinal.
Sintaks
Pag-aaral o pag-uugnay-ugnay ng mga salita para makabuo ng mga
parirala
,
sugnay
at mga
pangungusap
.
Sintaks
Estrukturang
pangungusap
Tamang pagkakasunod-sunod ng mga
salita
Uri ng pangungusap ayon sa
gamit
Uri ng pangungusap ayon sa
kayarian
Pagpapalawak ng
pangungusap
Leksikon
Upang sumangguni sa kumpletong pangkat ng mga salita na sumasalamin sa iba't ibang mga leksika ng parehong wika.
Salitang
Pangnilalaman
- (pangngalan, panghalip, pandiwa pang-uri, pang-abay) ; Salitang
Pangkayarian
-(pang-ugnay (Pangatnig, Pang-ukol, Pang-angkop) at Panandad (pantukoy, pangawing) ;
Konotasyon
at
Denotasyon
Wastong paggamit ng d at r
Din at daw ay nagiging rin at raw kapag sinusundan ng salitang nagtatapos sa patinig o malapatinig (w o y)
Kapag ang sinusundang salita naman ay nagtatapos sa pantig na: -ri –ra –raw, o –ray, ang din o daw ay hindi nagbabago.
Wastong paggamit ng NANG
kasingkahulugan ng noong, upang o para. "Nang pumasok siya sa paaralan..."
Bilang katumbas ng pinagsamang na at ng. "Labis nang nagagalak..."
Wastong paggamit ng NANG
Pang-angkop ng inuulit na salita. "Tawa nang tawa ang..."
Para sa pagsasabi ng paraan o sukat (pang-abay na pamaraan at pang-abay na panggano). "Pinatakbo nang mabilis..."
Wastong paggamit ng NG
Kapag sinasagot ang ano at pantukoy sa pangngalan.
Nagpapahayag ng pagmamay-ari. "...kulay ng damit ng kanyang anak."
Kapag sinasagot ang kailan at pantukoy sa oras o petsa. "Umalis kami ng gabi."
Ortograpiya
Pagbibigay-simbolo sa wikang pasalita sa pamamagitan ng pagsulat o pagbaybay.
Sistema ng paglalapat ng simbolo, titik o alpabeto sa tunog o bigkas ng isang salita.
Pantig
at palapantigan ; Tuntunin sa
pagbabaybay
; Mga
bantas
Repleksyon: Paano nagiging pundasyon ng malinaw at mabisang pakikipagkomunikasyon ang kakayahang lingguwistiko?