LT 1 (LAS 1-10)

Cards (33)

  • Ayon sa Webster’s Dictionary (1974), ang wika ay isang sistema ng komunikasyon sa pagitan ng mga tao sa pamamagitan ng pagsulat o pasalitang simbolo.
  • Isinasaad naman ni Henry Gleason na ang wika ay isang masistemang balangkas ng salitang tunog na pinili at isinaayos sa paraang arbitraryo upang magamit ng mga taong kabilang sa isang kultura
  • Arbitraryo - walang sistematikong pagpipigil o nakabatay lamang sa pasya ng isang indibidwal at hindi batas
  • Ayon sa Konstitusyon 1987 ito sa ilalim ng Artikulo XIV, Seksyon 6: “Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay Filipino. Samantalang nililinang, ito ay dapat payabungin at payamanin pa salig sa umiiral na wika sa Pilipinas at sa iba pang wika.”
  • Ayon sa kay Jose Rizal, “Ang hindi marunong magmahal sa sariling wika ay higit pa sa malansang isda.”
  • Iniunlad din sa konstitusyon ng 1987 ang paggamit ng wikang Filipino bilang wikang panturo.
  • Alinsunod sa Artikulo XIV, Seksyon 6 ng Konstitusyon 1987:
    “Alinsunod sa mga tadhana ng batas at sang-ayon sa nararapat na maaaring ipasya ng kongreso, dapat magsawa ng mga hakbangin ang pamahalaan upang ibunsod at puspusang itaguyod ang paggamit ng Filipino bilang midyum ng opisyal na komunikasyon at bilang wika ng pagtuturo sa sistemang pang-edukasyon.”
  • Matatawag na opisyal ang wika kapag binigyan ng natatanging pagkilala sa konstitusyon bilang wikang gagamitin sa mga opisyal na transaksyon ng pamahalaan.
  • Narito ang isinasaad ng Artikulo XIV, Seksyon 7 ng Konstitusyon 1987:
    “Ukol sa mga layunin ng komunikasyon sa pagtuturo, ang mga wikang opisyal ng Pilipinas ay Filipino at hangga’t walang ibang itinatadhana ang batas, Ingles. Ang mga wikang panrehiyon ay pantulong ng mga wikang opisyal sa mga rehiyon at magsisilbing pantulong na mga wikang panturo roon. Dapat itaguyod nang kusa at opsiyonal ang kastila at Arabic.”
  • Ang wikang Filipino ay ginagamit bilang opisyal na wika sa pag-akda ng mga batas at dokumento ng pamahalaan at sa mga talakayan at diskurso sa loob ng bansa.
  • lingua franca - tulay ng komunikasyon (universal language)
  • Ang wikang Filipino ay gumaganap bilang lingua franca (universal language) o tulay ng komunikasyon sa ating bansa na mayroong ilang wika at dayalekto sa iba’t ibang dako ng kapuluan.
  • Ang wikang Ingles ang itinuturing na lingua franca ng buong daigdig na ginagamit ng maraming tao upang magkaunawaan kahit na nanggaling sa iba’t ibang bansa.
  • Ang unang wika ay ang tawag sa unang wikang itinuro o ipinakilala sa atin ng ating mga magulang sa ating tahanan.
  • Ang unang wika ay matatawag ding katutubong wika o mother tongue. Ito ay kinikilalang malapit sa puso ng tao.
  • Pagkatapos matutunan ng isang tao ang kaniyang unang wika, maaari naman niyang matutunan ang iba pang wika sa paaralan o bagong lokasyon ng tirahan. Ito na ngayon ang tinatawag na pangalawang wika.
  • Ang monolingguwalismo ay ang tawag kapag iisang wika lamang ang gamit ng tao sa kaniyang lipunan. Ito rin ang tawag sa pagpapatupad ng mga batas ukol sa pormal na paggamit ng iisang wika sa isang bansa.
  • Ipinatupad ng monolingguwalismo ang paggamit ng iisang wika para sa komunikasyong pampamahalaan, pang-sistemang edukasyon, bilang wika ng komersiyo, wika ng negosyo, at wika ng nakikipagtalastasan sa pang-araw-araw na pamumuhay.
  • Mahirap ipatupad ang monolingguwalismo sa Pilipinas dahil sa napakaraming mga wika at wikaing laganap sa ating bansa.
  • Ayon kay Leonard Bloomfield (1935), ang bilingguwalismo ay tumutukoy sa paggamit o pagkontrol ng tao sa dalawang wika na tila ba ang dalawang ito ay ang kaniyang katutubong wika o wikang kinalakihan.
  • Maituturing na bilingguwal ang isang tao kung magagamit niya nang angkop ang pangalawang wika. 
  • Tinatawag namang balanced bilingual ang taong may pantay na kahusayan sa pananalita kung halos hindi na natutukoy kung alin sa dalawang wika ang kaniyang ginagamit.
  • Nilagdaan ang isang makasaysayang patakaran tungkol sa Bilingual Education sa bisa ng resolusyon Bilang 73-7 na nagsasaad na ang Ingles at Filipino ay magiging midyum ng pagtuturo at ito ay ituturo bilang asignatura sa kurikulum sa lahat ng paaralan, publiko man o pribado.
  • Multilingguwalismo - Ito ay patakarang pangwika na nakabatay sa paggamit ng isang pambansang wika at mga katutubong wika na umiiral sa ating bansa. Ang mga ito ay gagamitin bilang pangunahing midyum sa pakikipagkomunikasyon at pagtuturo ngunit hindi dapat kalimutan ang wikang unibersal bilang wikang panlahat.
  • Maituturing na multilingguwal ang ating bansa sapagkat ito ay may mahigit na 150 na mga wika at wikain.
  • Umusbong ang pagkakaroon ng iba’t ibang wika dahil sa katangiang mayroon ang ating bansa– ang kapuluan.
  • Ipinatutupad ng Kagawaran ng Edukasyon ang paggamit ng Mother Tongue Based Multilingual Education (MTB-MLE) o Unang Wika sa mga pampublikong paaralan noong 2012 at 2013 bilang isa sa mga asignatura ng elementarya hanggang pangatlong baitang. Ito ay naaayon sa pag-aaral na nagsasabing mas epektibo ang pagkatuto ng mga bata kung unang wika ay ang gagamitin sa kanilang pag-aaral.
  • Si Henry Gleason ay isang dalubwika (linguist)
  • 88 taon - bilang ng taon bago kilalanin ang Filipino bilang wikang pambansa
  • Konstitusyon 1937 - Kinilala ang Tagalog bilang pansamantalang wikang pambansa
  • Konstitusyon 1987 - Opisyal na kinilala ang wikang Filipino bilang pambansang wika
  • Konstitusyon 1937 - Kinilala ang Tagalog bilang pansamantalang wikang pambansa
  • Konstitusyon 1987 - Opisyal na kinilala ang wikang Filipino bilang pambansang wika