Geografi Bab 7

• Peringkat Hulu Sungai

  • Lurah sempit berbentuk V
  • Bercerun curam
  • Aliran air yang deras
  • Banyak jeram dan air terjun
  • Terbentuk lubang periuk akibat hakisan
• Peringkat Tengah Sungai

  • Lurah berbentuk U
  • Susuh bukit berpanca dan terhakis
  • Berlaku hakisan sungai
  • Likuan sungai
• Peringkat Hilir Sungai

  • Lurah semakin melebar dan cetek
  • Aliran sungai perlahan dan berliku-liku
  • Cerunnya lebih landai
  • Terbentuk tasik ladam, tetambak dan delta
  • Pemendapan sungai berlaku
• Proses pembentukan delta

  1. Delta ialah kawasan mendapan di muara sungai
  2. Timbunan mendapan berlaku akibat aliran sungai semakin perlahan
  3. Proses pemendapan sedimen
  4. Proses perluasan delta
  5. Delta membentuk dataran rendah
• Sungai

  • Kebanyakan sungai di Malaysia berpunca dari kawasan tadahan hujan yang terletak di kawasan tanah tinggi
• Tasik

  • Tasik ialah kawasan takungan air
  • Di Malaysia, terdapat tasik semula jadi dan tasik buatan manusia
• Tasik Kenyir

  • Terletak di hulu SUngai Kenyir
  • Merupakan tasik buatan manusia yang terbesar di Asia Tenggara
• Tasik Chini

  • Tasik Chini ialah tasi semula jadi
  • Terletak di daerah Pekan (Pahang)
• Sungai Bernam

  • Sungai Bernam mengalir dari Gunung Liang Timur
  • Merupakan sempadan semula jadi antara negeri Perak dan Selangor
• Sungai Rajang

  • Sungai yang terpanjang di Malaysia
  • Panjang sungai ini kira-kira 563km
  • Mengalir dari Banjaran Iran ke Laut China Selatan
• Sungai Baram

  • Sungai yang berpunca dari Banjaran Iran dan mengalir ke arah barat
• Sungai Pahang

  • Sungai Pahang terletak di negeri Pahang
  • Merupakan sungai yang terpanjang di Semenanjung Malaysia, iaitu kira-kira 457km
• Tasik Bera

  • Tasik semula jadi terbesar di Malaysia
  • Terletak di daerah Bera (Pahang)
• Sungai Endau

  • SUngai yang mengalir dari Banjaran Tahan di negeri Pahang
  • Sungai ini merupakan sempadan antara negeri Johor dan Pahang
• Sungai Kinabatangan

  • Sungai yang mengalir dari kawasan pergunungan di barat daya Sabah ke Laut Sulu
• Loagan Bunut

  • Tasik semula jadi terbesar di Sarawak
  • Terletak di kira-kira 120km di tenggara Miri
• Kepentingan Sungai dan Tasik di Malaysia

  • Penjanaan Kuasa Hidroelektrik
  • Sumber pengairan
  • Kegunaan domestik
  • Sempadan semula jadi
  • Sumber protein
  • Pengangkutan dan Perhubungan
• PENJANAAN KUASA HIDROELEKTRIK

  • Jana kuasa hidroelektrik ialah pembekal sumber tenaga elektrik yang utama di Malaysia
  • Jana kuasa hidroelektrik dapat dibina kerana terdapat sungai yang beraliran deras
  • Sebagai contoh, Empangan Pelagus (Sarawak) dan Empangan Kenering (Perak)
• SUMBER PENGAIRAN

  • Air sungai menjadu sumber pengairan utama bagi kegiatan pertanian seperti penanaman padi
  • Sungai Muda (Kedah) dijadikan rancangan pengairan untuk penanaman padi di Dataran Kedah-Perlis yang membolehkan padi ditanam sekurang-kurangnya dua kali setahun
• KEGUNAAN DOMESTIK

  • Air sungai dijadikan sebagai sumber air untuk kegunaan domestik
  • Antara sungai yang membekalkan sumber air untuk kegunaan domestik ialah Sungai Pahang, Sungai Rajang dan Sungai Kinabatangan
• SEMPADAN SEMULA JADI

  • Terdapat beberapa batang sungai di Malaysia menjadi sempadan negeri dan sempadan antarabangsa
  • Sebagai contoh, Sungai Bernam ialah sempadan antara negeri Perak dengan negeri Selangor manakala Sungai Golok ialah sempadan antarabangsa antara Malaysia dengan Thailand
• SUMBER PROTEIN

  • Sungai membekalkan sumber ikan air tawar seperti ikan lampam, tilapia, patin, jelawat dan kelah
  • Sebagai contoh, Sungai Kinabatangan, Sungai Beruas dan Sungai Endau
• PENGANGKUTAN DAN PERHUBUNGAN

  • Beberapa batang sungai di Sarawak dan Sabah dijadikan jalan perhubungan antara kawasan pedalaman dan bandar
  • Sebagai contoh, Sungai Rajang dapat dimudiki sehingga ke Kapit di pedalaman Sarawak
• REKREASI DAN PELANCONGAN

  • Beberapa batang sungai di Malaysia berarus deras, cetek dan jernih serta sesuai dijadikan kawasan rekreasi
  • Sebagai contoh, Sungai Melaka terkenal dengan aktiviti rekreasi River Cruise manakala Sungai Sedim, Kulim (Kedah) dan Sungai Kiulu, Tamparuli (Sabah) terkenal dengan aktiviti meredah jeram
• Kepentingan Tasik

  • Kegunaan Domestik
  • Penjanaan Kuasa Hidroelektrik
  • Rekreasi dan Pelancongan
  • Sumber protein
• KEGUNAAN DOMESTIK

  • Tasik membekalkan sumber air untuk kegunaan harian kepada penduduk setempat
  • Sebagai contoh, penduduk setempat di kawasan Tasik Bera (Pahang) menyalurkan air dari tasuk ke rumah untuk kegunaan harian
• REKREASI DAN PELANCONGAN

  • Tasik dijadikan sebagai tempat rekreasi dan pelancongan
  • Sebagai contoh, Tasik Chini, Tasik Bera, Tasik Kenyir, Tasik Titiwangsa dan Tasik Putrajaya
• PENJANAAN KUASA HIDROELEKTRIK

  • Tasi dan sungai juga dijadikan tapak untuk menjana kuasa hidroelektrik kerana tasik mempunyai takungan air yang banyak
  • Sebagai contoh, Empangan Temenggor (Perak), Empangan Murum (Sarawak) dan Empangan Kenyir (Terengganu)
• SUMBER PROTEIN

  • Tasik membekalkan sumber ikan air tawar kepada penduduk setempat
  • Keadaan habitat semula jadi tasik yang masih terpelihara membolehkan pembiakan pelbagai jenis ikan air tawar
  • Sebagai contoh, Tasik Bera kaya dengan pelbagai spesies ikan air tawar seperti ikan baung, haruan, lampam dan sebarau