odżywianie się mineralne i gospodarka wodna roślin cz.1

• Gospodarka wodna roślin to szereg procesów związanych z :

  • pobieraniem wody przez rośline
  • wykorzystywaniem wody przez roślinę
  • usuwaniem jej nadmiaru
• Woda higroskopijna

  • niedostępna dla roślin
  • powleka koloidalne cząstki gleby
  • jest utrzymywana większą siłą niż siła ssąca korzenia
  • siła cząsteczek gleby utrzymuje tę wode na powierzchni cząstek
• woda błonkowata

  • niedostępna dla roślin
  • powleka cząstki glebowe po wodzie higroskopijnej
  • przyciągana jest siłą przekraczającą siły ssące korzenia
• woda kapilarna

  • dostępna dla roślin
  • wypełnia włosowate kanaliki w glebie - kapilary
  • utrzymywana jest dzięki napięciu powierzchniowemu
• woda grawitacyjna

  • dostępna dla roślin
  • wypełnia przestwory glebowe
  • pod wpływem siły ciążenia spływa na niższe poziomy, aż do wody gruntowej
  • miejsce po niej wypełnia powietrze
• Napełniona woda i powietrzem gleba jest korzystnym środowiskiem dla korzeni roślin glebowych
• Sole mineralne występują w 3 postaciach, jako: roztwór glebowy, kompleks sorpcyjny i związki nierozpuszczalne w wodzie
• Roztwór glebowy:

  • zawiera jony wymienne
  • składa się z wody i rozpuszczonych soli w postaci jonów
  • jony z tego roztworu są łatwo dostępne dla roślin, ale stanowią niewielką część zapasu substancji mineralnych w glebie
• Kompleks sorpcyjny

  • zawiera jony wymienne
  • utworzony jest przez jony związane przez powierzchnię koloidalną cząstek gleby
  • jest to główne źródło soli mineralnych dla roślin
  • kationy te mogą być wymieniane z jonami zawartymi w roztworze glebowym
  • wymiana jonów może zachodzić bezpośrednio miedzy kompleksem a korzeniem np. K+ z powierzchni cząstki glebowej wymienia sie z H+ z powierzchni korzenia
• Związki nierozpuszczalne w wodzie

  • zawierają jony niewymienne
  • większość sub w glebie
  • nazywają się minerały
  • stają się dostępne dla roślin dopiero gdy zachodzi zjawisko: wietrzenia skał lub rozpuszczania
• Związki nierozpuszczalne w wodzie

  Kiedy korzenie roślin oraz porosty wydzielają substancje o charakterze kwasowym (kwas węglowy, szczawiowy, jabłkowy), to pod ich wpływem dochodzi do uwolnienia jonów wymiennych, które mogą zostać wykorzystane przez rośliny
• Woda i sole mineralne dla roślin jako producentów materii organicznej są głównym źródłem, składników do ich budowy, w procesie fotosyntezy
• pobieranie wody i sól. min. z gleby

  1. dyduzja
  2. osmoza
  3. pęcznienie
  4. transport aktywny
• Zjawisko dyfuzji jest podstawą

  • przenikania wody i jonów przez ścianę komórkową włośników podczas pobierania wody
  • przenikania wody i sol. min. przez ścianę komórkową podczas wędrówki wody z kom. do kom. kanałem apoplastycznym
  • podczas transpiracji kutikularnej z epidermy
• Zjawisko osmozy jest podstawą

  • pobierania wody z gleby przez ryzoidy
  • przekazywanie wody z sol. min. do komórek kanałem symplastycznym
  • rozprowadzenie wody po roślinie do powierzchni transpiracyjnej
• Pęcznienie odgrywa ważną rolę w:

  • transporcie wody i jonów przez ściany komórkowe
  • w transpiracji szparkowej, kutikularnej, przetchlinkowej
  • w kanale apoplastycznym w korzeniu
• Transport aktywny (ATP) odgrywa ważną role w

  • pobieraniu składników mineralnych przez błony komórek włośnikowych korzenia wbrew gradientowi stężeń
  • przy braku prądu transpiracyjnego wspomagając parcie korzeniowe poprzez aktywne pobieranie jonów ze środowiska
• pobieranie soli mineralnych - odbywa się przez komórki korzenia w strefie włośnikowej
• pobieranie soli mineralnych przez ścianę komórkową :

  • na zasadzie dyfuzji jonów wraz z wodą
  • adsorpcji w ścianie komórkowej na powierzchni plazmallemmy
• Pobieranie soli mineralnych przez błonę komórkową :

  • dyfuzja wspomagana przez białka kanałowe i nośnikówe
  • transport aktywny przez białka nośnikowe i ATP