VHK omgaan met risico's

• Gevaar:

  • Definitie: Het vermogen van een bepaald object dat bij foutief gebruik tot negatieve gevolgen kan leiden.
  • Voorbeeld: Een ontvlambaar chemisch product
• Risico:

  • Definitie: De kans op schade of verlies, zowel fysisch, psychisch, als materieel, met mogelijke impact op het milieu, infrastructuur, imago, of lichamelijke verwondingen.
  • Voorbeeld: Verminderde werknemersprestaties of het verminderd functioneren van een apparaat.
• Risicofactor:

  • Definitie: Elke factor die het gevaar kan beïnvloeden en daarmee ook het ontstaan van het risico bepaalt.
  • Voorbeeld: Duur, frequentie, grenswaarden, aantal werknemers, en andere factoren die de kans op schade of verlies beïnvloeden.
• Waarom zijn risico-analyses nodig?

  Het is een essentiële basisvoorwaarde voor succesvolle preventie 

  Geen constante; ze veranderen in functie van de tijd  
• Wanneer zijn risico-analyses nodig?

  • Bij gebruik van nieuwe procedures, producten, … 
  • Na een accident of ongeval (herhaling te voorkomen en de algemene veiligheid te verbeteren.)
  • Onbekendheid risico’s van bestaande werkzaamheid (onvoldoende bekend is over de risico's van bestaande werkzaamheden)
  • Bij nieuwe proeven, onderzoekvoorstellen (onbekende risico's )
  • Bij proeven > 1 dag (langere blootstelling aan bepaalde omstandigheden het risico op incidenten kan vergroten.)
• Betrokkenen bij Risicoanalyse

  • Werkgever:
  • Verantwoordelijk voor het welzijn van werknemers.
  • Leidende rol in het faciliteren van een veilige werkomgeving.
  • Werknemers:
  • Belang bij het voorkomen van risico's en blootstelling aan gevaarlijke stoffen.
  • Voordelen zijn verbeterde veiligheid en gezondheid op de werkplek.
• Wat zijn de 4 stappen van een risicoanalyse ?

  1. Risico-identificatie

  2. Risico-inschatting

  3. Risico-evaluatie

  4. Risicobeheer
• Risico-identificatie:

  • Inventariseer gevaarlijke stoffen en ontstaansprocessen.
  • Verzamel informatie uit veiligheidsinformatiebladen.
  • Specifieke risico's van chemische producten en processen noteren.
• Risico-inschatting:

  • Kwantificeer risico's met methoden zoals Kinney en SARIER.
  • Geef waarden aan kenmerken zoals waarschijnlijkheid (W) en ernst (E).
  • Schaal van 1-5 voor elk kenmerk.
  • Bereken risicograad (R) door W en E op te tellen.
• Risico-evaluatie:

  • Vergelijk risico's op basis van de verkregen risicograad (R).
  • Beoordeel aanvaardbaarheid van elk risico.
  • Stel plan van aanpak op, prioriteer stappen voor risicovermindering.
  • Plan details: wie, hoe, wanneer elke stap wordt uitgevoerd.
• Risicobeheer:

  • Overweeg eliminatie of vervanging als eerste stap.
  • Implementeer preventiemaatregelen volgens preventiehiërarchie.
  • Houd toezicht op effectiviteit van genomen maatregelen.
  • Regelmatige updates van risicobeheerplan op basis van veranderingen.
• Preventiehiërarchie in Detail:

  1. Risico’s voorkomen:

  • Focus op het volledig vermijden van risico's waar mogelijk.

  1. Evaluatie van de risico’s die niet voorkomen kunnen worden:

  • Beoordeel en analyseer risico's die niet volledig kunnen worden geëlimineerd.

  1. Bestrijding van de risico’s bij de bron:

  • Interveneer direct bij de oorzaak van het risico om het te verminderen.

  1. Vervanging van wat gevaarlijk is door wat niet of minder gevaarlijk is:

  • Identificeer en gebruik minder gevaarlijke alternatieven.
• Collectieve aanpak heeft voorrang op individuele bescherming:

  • Implementeer maatregelen die de hele groep beschermen, zoals technische oplossingen.Aanpassen van het werk aan de mensen:
  • Creëer werkomstandigheden die aangepast zijn aan de vaardigheden en behoeften van werknemers.
• Risico’s op ernstig letsel inperken door het nemen van materiële maatregelen met voorrang ieder andere maatregelen:

  • Geef prioriteit aan fysieke maatregelen die ernstige letsels kunnen voorkomen.
• Zo veel mogelijk de risico’s inperken, rekening houdend met nieuwe ontwikkelingen van de techniek:

  • Blijf up-to-date met technologische ontwikkelingen en pas preventieve maatregelen aan.
• Aanpassen van het werk aan de mensen:

  • Creëer werkomstandigheden die aangepast zijn aan de vaardigheden en behoeften van werknemers.
• Werknemers voorlichten omtrent de risico’s en de getroffen maatregelen:

  • Informeer en train werknemers over risico's en preventieve maatregelen.
• Instructies geven:

  • Geef duidelijke instructies over veiligheidsprocedures en -regels.
• Voorzien van de gepaste veiligheids- en gezondheidssignalering:

  • Plaats adequate waarschuwingen en signalen om werknemers bewust te maken van mogelijke gevaren.
• 1. Primaire Preventie:

  • Doel: Voorkomen van risico's.
  • Eliminatie: Volledig verwijderen als waarschijnlijkheid en ernst zeer hoog zijn.

  1. Overdracht van Risico's:

  • Voorbeeld: Overdragen van verantwoordelijkheid voor asbestverwijdering aan gespecialiseerde derden.
• 1. Secundaire Preventie:

  • Doel: Voorkomen van schade bij onvermijdelijke risico's.
  • Voorbeelden:
  • Brandbestrijdingssystemen.
  • Compartimentering van ruimtes bij brand.

  1. Tertiaire Preventie:

  • Doel: Beperken van schade bij optreden van risico's.
  • Voorbeelden:
  • EHBO-voorzieningen.
  • Verzekeringen.
• Aanvaarding van Risico:

  • Voorwaarden:
  • Gekend bij werknemers.
  • Geëvalueerd door het management.
  • Aanvaardbaar volgens vastgestelde criteria.
• Wat is het STOP-principe?

  Substitutie - Technische maatregelen -Organisatorische maatregelen -Persoonlijke Beschermingsmiddelen
• Substitutie

  • Het vervangen van gevaarlijke stoffen, processen of situaties door minder gevaarlijke alternatieven.
  • Bijvoorbeeld, het gebruik van minder toxische chemicaliën in plaats van zeer giftige stoffen.
• Technische maatregelen

  • Het implementeren van technische oplossingen om risico's te verminderen.
  • Bijvoorbeeld, het installeren van veiligheidssystemen, afzuigkappen of andere technologische verbeteringen.
• Organisatorische maatregelen

  • Het nemen van maatregelen op organisatorisch niveau om risico's te verminderen.
  • Bijvoorbeeld, het opstellen van duidelijke procedures, het trainen van personeel, of het instellen van veiligheidsvoorschriften.
• Persoonlijke Beschermingsmiddelen

  • Het verstrekken van persoonlijke beschermingsmiddelen aan werknemers als andere maatregelen niet voldoende zijn.
  • Bijvoorbeeld, het gebruik van veiligheidsbrillen, handschoenen of gehoorbescherming.
• subjectieve Risicobeoordeling

  1. Kennis en Informatievoorziening:

  • Gegevens: Kennis kan leiden tot onnodige paniek.
  • Internet: Onbetrouwbare informatie kan verkeerde percepties creëren.
  • Aanbeveling: Vertrouw op door de overheid verspreide en betrouwbare informatie.
• sub. risicobeoordeling

  Gewoonte:

  • Routine: Herhaalde handelingen leiden tot minder alertheid.
  • Effect: Routine kan de perceptie van risico's beïnvloeden.
• sub. Risicobeoordeling

  Beheersbaarheid van Risico's:

  • Zelfstandigheid: Zelf kunnen beheersen of vermijden zorgt voor een gevoel van veiligheid.
  • Onvrijwillig: Risico's die niet vermeden kunnen worden, lijken onbeheersbaar.
• sub. risicobeoordeling

  Tijdsduur van Schadelijke Effecten:

  • Waarde: Korte termijnrisico's worden vaak als urgenter beschouwd dan langetermijnrisico's.
• sub. risicobeoordeling

  Afstand tot Risicodragende Activiteit:

  • Proximity: Dichter bij een risicovolle activiteit ervaren mensen het als problematischer.
  • Milieu: Risico's binnen de omgeving trekken meer aandacht dan buitenmilieuproblemen.