VHK bioveiligheid

• Bioveiligheidsniveau 1 (BSL-1)

  • Categorie: Laag risico.
  • Voorbeeld: E. coli (Escherichia coli).
  • Kenmerken: Geen ernstige ziektes bij mensen, basis laboratoriumtechnieken.
  • Risico op Verspreiding: Zeer laag in de gemeenschap.
  • Behandeling/Profylaxis: Over het algemeen niet nodig.
• Bioveiligheidsniveau 2 (BSL-2)

  • Categorie: Matig risico.
  • Voorbeeld: Salmonella.
  • Kenmerken: Matige ziektes bij mensen, vereist specifieke werkwijzen en voorzorgsmaatregelen.
  • Risico op Verspreiding: Matig in de gemeenschap.
  • Behandeling/Profylaxis: Antibiotica voor infecties, vaccins als beschikbaar.
• Bioveiligheidsniveau 3 (BSL-3)

  • Categorie: Matig tot hoog risico.
  • Voorbeeld: Tuberculosebacterie (Mycobacterium tuberculosis).
  • Kenmerken: Ernstige ziektes bij mensen, overdracht kan via de lucht plaatsvinden, vereist geavanceerde veiligheidsmaatregelen.
  • Risico op Verspreiding: Matig in de gemeenschap.
  • Behandeling/Profylaxis: Antibiotica voor infecties, BCG-vaccin voor profylaxe.
• Bioveiligheidsniveau 4 (BSL-4)

  • Categorie: Hoog risico.
  • Voorbeeld: Ebola-virus.
  • Kenmerken: Ernstige ziektes met hoge mortaliteit, overdracht kan via de lucht plaatsvinden, vereist maximale veiligheidsmaatregelen, zoals volledig luchtdichte laboratoria.
  • Risico op Verspreiding: Laag in de gemeenschap (door geïsoleerde omgeving).
  • Behandeling/Profylaxis: Ondersteunende zorg voor symptomen, geen specifieke behandeling, geen algemene vaccins beschikbaar.
• Klasse 1 (GGO-Klasse 1)

  • Categorie: Laag risico.
  • Voorbeeld: GGO's die goed gekarakteriseerd en veilig zijn, zoals sommige niet-pathogene bacteriën.
  • Kenmerken: Lage kans op schadelijke effecten, kan in standaard laboratoriumomgevingen worden behandeld.
  • Risico op Verspreiding: Zeer laag in de gemeenschap.
  • Behandeling/Profylaxis: Geen specifieke behandeling nodig.
• Klasse 2 (GGO-Klasse 2)

  • Categorie: Matig risico.
  • Voorbeeld: GGO's met gematigde pathogeniciteit, zoals sommige genetisch gemodificeerde virussen.
  • Kenmerken: Matig potentieel voor schadelijke effecten, vereist specifieke werkwijzen en voorzorgsmaatregelen.
  • Risico op Verspreiding: Matig in de gemeenschap.
  • Behandeling/Profylaxis: Afhankelijk van de eigenschappen van het specifieke GGO.
• Klasse 3 (GGO-Klasse 3)

  • Categorie: Matig tot hoog risico.
  • Voorbeeld: GGO's met hoge pathogeniciteit, zoals sommige genetisch gemodificeerde bacteriën.
  • Kenmerken: Ernstige schadelijke effecten mogelijk, vereist geavanceerde veiligheidsmaatregelen.
  • Risico op Verspreiding: Matig in de gemeenschap.
  • Behandeling/Profylaxis: Afhankelijk van de eigenschappen van het specifieke GGO.
• Klasse 4 (GGO-Klasse 4)

  • Categorie: Hoog risico.
  • Voorbeeld: GGO's met potentieel voor ernstige schadelijke effecten op mens en milieu, zoals sommige genetisch gemodificeerde virussen.
  • Kenmerken: Ernstige schadelijke effecten mogelijk, vereist maximale veiligheidsmaatregelen.
  • Risico op Verspreiding: Laag in de gemeenschap (door gecontroleerde omgeving).
  • Behandeling/Profylaxis: Afhankelijk van de eigenschappen van het specifieke GGO, mogelijk geen specifieke behandeling beschikbaar.
• Bacteriën

  • Gevaren voor Mens:
  • Mogelijke infectie bij blootstelling:
  • Contact met pathogene bacteriën kan leiden tot infecties, variërend van milde aandoeningen tot ernstige ziekten.
  • Ontwikkeling van antibioticaresistente stammen:
  • Onjuist gebruik van antibiotica kan leiden tot de opkomst van resistente bacteriën, wat de behandeling van infecties bemoeilijkt.
  • Gevaren voor Milieu:
  • Ongecontroleerde verspreiding:
  • Bacteriën kunnen zich verspreiden in het milieu, wat ecologische verstoringen en bedreigingen voor andere organismen met zich meebrengt.
• Virussen

  • Gevaren voor Mens:
  • Ernstige infecties:
  • Virussen kunnen ernstige ziekten veroorzaken, variërend van verkoudheid tot levensbedreigende aandoeningen.
  • Risico op pandemische verspreiding:
  • Snelle verspreiding van virussen kan leiden tot wereldwijde gezondheidscrises.
  • Gevaren voor Milieu:
  • Geen directe milieu-impact:
  • Virussen hebben over het algemeen geen directe invloed op het milieu, maar de indirecte gevolgen van een pandemie kunnen aanzienlijk zijn.
• Cellijnen

  • Gevaren voor Mens:
  • Potentiële contaminatie van menselijke cellen:
  • Onbedoelde contaminatie met andere cellen kan onbekende effecten hebben op experimenten en therapieën.
  • Risico op misbruik:
  • Cellijnen kunnen misbruikt worden voor onethische doeleinden zoals klonen.
  • Gevaren voor Milieu:
  • Geen directe milieu-impact:
  • Cellijnen zelf hebben geen directe impact op het milieu.
• Lichaamsvloeistoffen

  • Gevaren voor Mens:
  • Overdracht van ziekten:
  • Onjuiste omgang met lichaamsvloeistoffen kan leiden tot de overdracht van infectieziekten.
  • Potentieel biologisch gevaar:
  • Bij onjuiste behandeling kunnen lichaamsvloeistoffen een biologisch gevaar vormen voor individuen.
  • Gevaren voor Milieu:
  • Kan het milieu verontreinigen:
  • Bij verkeerde verwijdering kunnen lichaamsvloeistoffen het milieu verontreinigen en een gevaar vormen voor andere organismen.
• (Transgene) Planten

  • Gevaren voor Mens:
  • Allergische reacties:
  • Genetisch gemodificeerde componenten in planten kunnen allergische reacties bij mensen veroorzaken.
  • Onbedoelde gezondheidseffecten:
  • Lange-termijneffecten van het consumeren van genetisch gemodificeerde planten zijn soms onbekend.
  • Gevaren voor Milieu:
  • Ecologische impact:
  • Onbedoelde gevolgen voor de omgeving, zoals ongecontroleerde verspreiding, kunnen ecologische systemen verstoren.
• specifieke preventiemaatregelen Bacteriën:

  • PBM:
  • Draag wegwerphandschoenen bij manipulatie.
  • Gebruik een beschermende bril om oogcontact te voorkomen.
  • Draag geschikte labojassen om huidcontact te vermijden.
  • VMT:
  • Werk in een microbiologische veiligheidskast voor gecontroleerde omgeving.
  • Zorg voor een juiste afvoer van bacteriële culturen volgens voorschriften.
• specifieke preventiemaatregelen Virussen:

  • PBM:
  • Draag wegwerphandschoenen en beschermende kleding.
  • Gebruik ademhalingsbescherming indien nodig.
  • Voorkom contact met besmette materialen.
  • VMT:
  • Werk in afgesloten laboratoria met strikte toegangscontrole.
  • Gebruik biologische veiligheidskasten voor manipulatie.
• specifieke preventiemaatregelen Cellijnen:

  • PBM:
  • Draag wegwerphandschoenen en labojassen.
  • Gebruik oogbescherming tijdens manipulatie.
  • Vermijd huidcontact met celculturen.
  • VMT:
  • Werk onder steriele omstandigheden.
  • Voorkom kruisbesmetting tussen verschillende celculturen.
• specifieke preventiemaatregelen Lichaamsvloeistoffen:

  • PBM:
  • Draag handschoenen en beschermende kleding.
  • Gebruik gezichtsbescherming bij risico op spatten.
  • Zorg voor een veilige afvoer van besmette materialen.
  • VMT:
  • Train personeel over veilige omgang met lichaamsvloeistoffen.
  • Implementeer procedures voor het veilig verzamelen en verwijderen.
• specifieke preventiemaatregelen

  1. (Transgene) Planten:

  • PBM:
  • Draag handschoenen bij hanteren van genetisch gemodificeerde planten.
  • Gebruik beschermende kleding.
  • Voorkom inname van plantenmaterialen.
  • VMT:
  • Werk in afgesloten omgevingen om onbedoelde verspreiding te voorkomen.
  • Implementeer strikte procedures voor genetisch gemodificeerde organismen.
• Administratieve Maatregelen

  • Bioveiligheidsdossier: Altijd indienen bij AMINAL/Administratie Milieu, Natuur en Landbeheer.
  • Melding Categorie 2-4: Bij het werken met agentia van categorie 2-4, melden bij de federale overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg.
  • Blootstelling Melden: Namen van blootgestelde personen doorgeven aan de arbeidsdeskundige dienst.
  • Bioveiligheidscoördinator: Aanstellen van een contactpersoon bioveiligheid.
  • Databank van Organismen: Alle gebruikte en opgeslagen organismen opnemen in een databank van organismen.
• Organisatorische Maatregelen

  • Prik-, Spat- en Snijongevallen: Specifieke procedures implementeren voor prik-, spat- of snijongevallen.
  • Medewerkersopleiding: Medewerkers voorzien van opleiding en instructies over mogelijke risico's op gezondheid, hygiënevoorschriften, enz.
  • Veilige Microbiologische Techniek (VMT): Dagelijkse toepassing van veilige microbiologische technieken (VMT) in het werk.