Organy wegetatywne

• Korzeń jest to najczęściej podziemna cześć rośliny, jego funkcja jest utrzymywanie rośliny w podłożu i pobieranie wody z solami mineralnymi z podłoża.
• BUDOWA KORZENIA 

  a)pierwotna budowa anatomiczna- układ tkanek korzenia, powstających w wyniku działania stożka wzrostu 

  b) wtórna budowa anatomiczna - układ tkanek korzenia, powstających w wyniku działania kambium i felogenu 
• SYSTEMY KORZENIOWE

  1. system palowy 

  • • rośliny nagozalążkowe i dwuliścienne 
  • • sięga daleko w głąb gleby, nawet do wód gruntowych 

  b) system wiązkowy 

  • • paprotniki i rośliny jednoliścienne (por, cebula)
  • • brak korzenia głównego 
  • • duża zdolność do pochłaniania wody z małej obojętności gleby  
  • • pęk równorzędnych korzeni
• STREFY KORZENIA

  b) strefa wydłużania (strefa elongacyjna)

  • słabo zróżnicowane komórki, które szybko i intensywnie się dzielą → szybki wzrost korzenia 
• STREFY KORZENIA

  c) strefa włośnikowa (strefa różnicowania się komórek)

  • kom ulegają specjalizacji w kom tkanek stałych → wyodrębnienie się pierwotnych tkanek stałych i rozwijanie się korzeni bocznych 

  • obecność włośników → strefa najbardziej efektywnego wchłaniania wody 
• STREFY KORZENIA

  d) strefa wyrośnięta 

  • korzenie pierwotne - pokryta podskórnią, warstwą miękiszu o skorkowaciałych ścianach kom (egzodermą)

  • korzenie wtórne - pokryta korkowicą

  • nie uczestniczy w pochłanianiu wody

  • wyrastają z niej liczne korzenie boczne (transport wody z solami mineralnymi i utrzymywanie rośliny w podłożu)
• STREFY KORZENIA

  1. strefa podziałów komórkowych (stożek wzrostu korzenia)

  • kom intensywnie dzielą się mitotycznie → wzrost korzenia na długość i pierwotny przyrost na grubość
• TKANKI PIERWOTNE KORZENIA 

  • • powstają w wyniku działania stożka wzrostu

  1. ryzoderma - zew warstwa korzenia, wytwarza włośniki, zwiększając tym samym powierzchnię chłonną
• TKANKI PIERWOTNE KORZENIA

  b) kora pierwotna - zbudowana z tkanki miękiszowej (przewodzi wodę z solami mineralnymi ze skorki do walca osiowego, funkcja spichrzowa)

  • śródskórnia (endoderma) - regulacja przepływu subs między korą pierwotną, a walcem osiowym  
• TKANKI PIERWOTNE KORZENIA

  c) walec osiowy - centralna część korzenia

  • okolnica (perycykl) - zew warstwa zbudowana z kom miękiszowych, które zachowały zdolność podziałową. Funkcja: wytwarzanie korzeni bocznych
• KORZENIE PRZYBYSZOWE

  • • rozwijają się z głównego korzenie lub z organów pędowych (łodygi lub liście)
  • • umocowują roślinę w podłożu oraz zwiększają powierzchnie chłonną 
  • • rośliny zielne -wyrastają z węzłów łodygi 
  • • rośliny drzewiaste -wyrastają z przetchlinek korkowicy
  • • wytwarzanie korzenie bocznych pozwala na wegetatywne rozmnażanie się roślin → rozmnażanie bezpłciowe, w którym z kawałka pędu rośliny macierzystej powstaje roślina potomna
• MODYFIKACJE KORZENI

  1. korzenie powietrzne 

  • • epifity (np. Storczyki)
  • • korzenie nadziemne, pokryte welamenem - wielowarstwowa skórka zbudowana z martwych komórek otoczona porowatych ścianami 
  • • funkcja: wchłanianie wody deszczowej/pary wodnej 
• MODYFIKACJE KORZENI

  b) korzenie podporowe 

  • • rośliny o płytkim systemie korzeniowym (np figowce) oraz rosnących na grząskim podłożu (np namorzyny)
  • • wyrastają z dolnej części łodygi i wrastają w podłoże 
  • • funkcja: podpierają roślinę i zabezpieczają ja przed utratą równowagi 
• MODYFIKACJE KORZENI

  c) korzenie spichrzowe 

  • • rośliny dwuletnie (np burak, marchew)
  • • miękiszu spichrzowy (magazyn subs zapasowych)
  • • funkcja: umożliwienie przetrwania zimy oraz wzrost i rozwój organów nadziemnych wiosną
• Modyfikacje korzeni

  d) korzenie czepne 

  • • pnącza (np bluszcz, epifity)
  • • cienkie, przymocowują roślinę do gałęzi, pni drzew, skał lub murów 
• MODYFIKACJE KORZENI

  e) korzenie oddechowe (pneumatofory)

  • • rośliny terenów bagnistych, rosnące w ciepłym klimacie (np cypryśnik błotny)
  • • pionowe, wystające z ziemi, odgałęzienia systemu korzeniowego
  • • funkcja: dostarczenie tlenu do korzeni podziemnych 
• MODYFIKACJE KORZENI

  f) ssawki (haustoria)

  • • rośliny pasożytnicze i półpasożytnicze (np jemioła, przeprowadza fotosyntezę, ale wodę i sole mineralne pobiera z organizmu żywiciela)
• BUDOWA I FUNKCJE ŁODYGI 

  • • funkcje:

  1. utrzymywanie liści, czasami u niektórych roślin kwiatów i owoców 

  2) przewodzeniu wody z solami mineralnymi od korzeni w górę rośliny 3) przewodzenie związków organicznych między różnymi organami rośliny 
• BUDOWA ŁODYGI

  Pąk wierzchołkowy - na szczycie łodygi, tworzy go stożek wzrostu łodygi (u jego podstawy wyrastają zawiązki liści i pędów bocznych, wzrost łodygi na długość i pierwotny przyrost na grubość)
• Budowa łodygi

  Międzywęźla - odcinki łodygi znajdujące się między węzłami 
• BUDOWA ŁODYGI

  Pąki boczne - w kątach liści, umożliwiają powstawanie odgałęzień bocznych łodygi 
• BUDOWA ŁODYGI

  Pąki liściowe - znajdują się w nich zawiązki odgałęzien łodygi i liści (otoczone okrywą z młodych zielonych liści )

  Pąki kwiatowe - znajdują się w nich zawiązki kwiatów (otoczone okrywą z młodych zielonych liści )

  Pąki zimowe (otoczone twardymi łuskami pąkowymi (ze sklerenchymy))