Sa paglipas ng panahon, ang mga pamayanan na ito ay naging makapangyarihan at nagbago ng anyo, na kalaunan ay naging mga imperyo.
Ang Mali ay naging makapangyarihan sa Kanlurang Africa noong 1230 CE at naging bahagi ng kalakalang Trans-Sahara.
Sa Mali, may malaking pamilihan ng iba't ibang produkto tulad ng ivory, ostrich feather, ebony, at ginto na ipinagpalit ng mga katutubo sa mga produktong wala sila.
Ang lupa sa imperyong ito ay mataba at maluwang ang kapatagan, kaya nakapagtanim sila ng sapat na pagkain.
Mayaman sila sa tubig na sapat sa pangangailangan sa mga kabahayan at sa irigasyon.
Sa 3000 BCE, naging maunlad ang kalakalan sa pagitan ng Hilagang Africa at Kanlurang Sudan na matatagpuan sa Timog ng Sahara.
Ang palitan ng mga produkto sa pagitan ng mga lugar na ito ay tinawag na Trans-Sahara, na tumagal hanggang ika-16 na siglo.
Mga nomadikong mangangalakal ang tumahak sa Sahara gamit ang caravan, kaya't tinawag itong kalakalang Trans-Sahara.
Karaniwang kamelyo ang ginagamit sa mga caravan, na tumutukoy sa grupo ng mga taong magkakasamang naglalakbay upang mangalakal.
Egypt ay ang pinakaunang sentro ng kabihasnan sa daigdig.
Axum, na kasalukuyang bansang Ethiopia sa Silangang Africa, ay kinilala bilang sentro ng kalakalan.
Mga mangangalakal mula sa Persia at Arabia ang kadalasang pumupunta sa Axum.
Naging maunlad ang rehiyon ng Sudan dahil sa pakikipagkalakalan at magandang ugnayan nito sa mga karatig-bansa.
Maraming imperyo ang sumibol dahil sa pag-usbong ng kalakalan.
Ang Ghana ay naging makapangyarihan sa Kanlurang Africa noong 700 CE at naging bahagi ng kalakalang Trans-Sahara.
Hindi niyakap ang relihiyong Islam at pinahalagahan ang kakayanan ng mga mangangalakal at iskolar na Muslim na naninirahan sa imperyo.
Sa pagsapit ng 1325, naging sakop ng imperyo ang malalaking lungsod pangkalakalan tulad ng Walata, Djenne, Timbuktu, at Gao.
Subalit muling ibinalik ni Mansa Musa ang kadakilaan ng imperyong Mali.
Nasakop ang imperyong Songhai noong 1325 at nabihag ang mga mamamayan nito.
Sa pamumuno ni Sundiata Kieta, lumawak ang imperyo at rutang pangkalakalan.
Ang Mali ay isang estado ng Kangaba, isa sa mga makabuluhang outpost ng Imperyong Ghana.
Nakipagkalakalan ang Songhai sa Algeria sa pamamagitan ng mga ruta ng Gao at Timbuktu na nag-uugnay sa iba't ibang bahagi ng imperyo.
Itinalaga niya ang ilan sa mga ito na maglingkod sa pamahalaan.
Natapos ang kapangyarihan nito noong taong 1240 nang namatay si Sundiata Kieta, na nagpahina sa ugnayang pangkalakalan sa labas ng imperyo.
Ang mga pamayanang agrikultural na ito ay matatagpuan sa Gitna at Timog na bahagi ng Mesoamerica.
Nakalaya muli ang imperyo sa pamumuno ni Haring Sunni Ali, na nagpalawak ng nasasakupan mula sa kasalukuyang hangganan ng Nigeria.
Ipinakilala rin ng Songhai ang relihiyong Islam sa kanilang kaharian, na tinanggap ni Dia Kossoi, hari ng Songhai, noong 1010.
Naging tanyag din si Mansa Musa sa pagtataguyod ng karunungan sa pamamagitan ng paghikayat sa mga iskolar na Muslim, na sinamahan ng pagpapagawa ng mosque o pook-dasalan upang pagyamanin ang kaalaman at pananalig sa Diyos.
Ang Songhai ay nakikipagkalakalan sa mga Berber na pumapasok sa mga ruta ng kalakalan sa Niger River.
Sa Mesoamerica, nagsimulang lumakas ang sibilisasyon sa pamamagitan ng pagkakatuklas ng agrikultura.
Sa Mesopotamia, India, at China, lumakas at umunlad ang mga sinaunang kabihasnan.
Ang pagkakatuklas ng agrikultura ay nagpaunlad sa kanilang pamumuhay at nagbigay daan sa pagbuo ng maliliit na pamayanang agrikultural.
Sa Ghana, may malaking pamilihan ng iba't ibang produkto tulad ng ivory, ostrich feather, ebony, at ginto na ipinagpalit ng mga katutubo sa mga produktong wala sila.