SANAYSAY

• Ang SANAYSAY ay isang komposisiyong naglalaman ng KURO-KURO o OPINYON ng may akda.
• Ang SANAYSAY ay nagpopokus lamang sa isang paksa o diwa
• Ang SANAYSAY ay nakasulat sa anyong PROSA
• Ang salitang SANAYSAY ay nagmula sa salitang PRANSES na ESSAYER na nangangahulugang SUBUKIN o TANGKILIKIN
• Ang salitang SANAYSAY ay angmula sa mga salitang LATIN na EXAGIUM at EXAGERE na nangangahulugang MAGTIMBANG o IBALANSE
• Ayon kay ALEJANDRO "AGA" ABADILLA, ang SANAYSAY ay nagmula sa mga salitang SANAY at SALAYSAY
• Ang DALAWANG uri ng sanaysay ay ang PORMAL at IMPORMAL
• Ang PORMAL na sanaysay ay naglalaman ng SERYOSONG PAKSA o nilalaman
• Ang PORMAL na sanaysay ay nagbabahagi ng MAHALAGANG IMPORMASYON
• Ang PORMAL na sanaysay ay nangangailangan ng PANANALIKSIK at PAGSUSURI ng datos
• Sa IMPORMAL na sanaysay naipapamalas ng manunulat ang kanyang KATAUHAN
• Ang IMPORMAL na sanaysay ay naglalaman ng NAKAKAALIW at NAKAKAAKIT na paksa
• Ang IMPORMAL na sanaysay ay naglalaman ng SALOOBIN at PANANAW ng manunulat
• Ang TATLONG bahagi ng sanaysay ay ang PANIMULA, GITNA at WAKAS
• Ang PANIMULA ay ang nagpapakilala sa PAKSANG TATALAKAYIN (Topic and Sub-topics)
• Ang PANIMULA ang PINAKAMAHIRAP gawin dahil dapat ito ay nakakapukaw ng DAMDAMIN at nakakaakit ng mga MAMBABASA
• Sa GITNA o KATAWAN matatagpuan ang KABUUANG NILALAMAN ng sanaysay
• Sa GITNA o KATAWAN matatagpuan ang impormasyon tungkol sa paksang tinatalakay
• Ang GITNA o KATAWAN ay dapat naipaliwanang ng maayos
• Sa WAKAS matatagpuan ang mga pangwakas na salita ng may akda
• Sa WAKAS nagtatapos ang talakayan tungkol sa paksa
• Ang pinakakonting bilang ng talata sa isang sanaysay ay 5
• ISANG talata para sa panimula
• TATLONG talata para sa gitna o katawan
• ISANG talata para sa wakas
• ANG TATLONG ELEMENTO ng sanaysay ay: TEMA AT NILALAMAN, ANYO AT ESTRUKTURA, at WIKA AT ESTILO
• Ang TEMA ang paksang iniikutan ng NILALAMAN ng sanaysay
• Ang TEMA ay dapat NAPAPANAHON at NAKAKAAKIT ng mga mambabasa
• Sa ANYO AT ESTRUKTURA nakapaloob ang TATLONG BAHAGI ng isang epektibong sanaysay
• Ang ANYO AT ESTRUKTURA ay isang mahalagang elemento upang lubos na maintindihan ng mga mambabasa ang daloy ng ediya
• Ang WIKA AT ESTILO ang paraan ng pagsusulat at wastong paggamit ng WIKA
• Ang PANIMULA ang pinakamahalagang bahagi dahil ito ang UNANG nakikita ng mga mambabasa
• Ang PANIMULA ay dapat NAKAKAPUKAW ng ATENSIYON upang basahin ng mga mambabasa
• Ang 4 na paraan sa pagsusulat sa panimula ay: PASAKLAW NA PAHAYAG, TANONG NA RETORIKAL, PAGLALARAWAN at SALAYSAY
• Sa GITNA o KATAWAN matatagpuan ang mga PAHAYAG at IDEYA.
• Sa GITNA o KATAWAN matatagpuan ang mga puntos sa sanaysay
• Ang 4 na paraan sa pagsusulat ng gitna ay: PAKRONOLOHIKAL, PAANGGULO, PAGHAHAMBING, at PAPAYAK o PASALIMUOT
• Sa WAKAS matatgagpuan ang mga pangwakas na salita
• Ang 4 na paraan sa pagsusulat ng wakas ay: PABUBUOD, PATATANONG, TUWIRANG SABI, at PANLAHAT NA PAHAYAG