Parzydełkowce

• Parzydełkowce są tkankowcami, ich tkanka wywodzi się z dwóch listków zarodkowych: ektodermy i endodermy. Z ektodermy wywodzi się epiderma czyli warstwa okrywająca ciało od zewnatrz, a z endodermy wywodzi się gastroderma czyli warstwa okrywająca ciało od wewnątrz, okłada jamę gastralną
• Knidocysty to komórki parzydełkowe
• Parzydełkowce żyją wyłącznie w środowisku wodnym
• Na jednym biegunie ciała znajduje się otwor gebowy otoczony czułkami i płatami gębowymi. Prowadzi on do jamy gastralnej. Ścianę ciała parzydelkowców budują dwie warstwy komorek: epiderma, gastroderma, a pomiedzy nimi jest mezoglea
• Parzydelkowce charakteryzuje dwupostaciowość. Dorosle osobniki wystepuja w dwoch formach: polipa i meduzy
• Polip jest formą osiadłą, przytwierdzoną do podłoża za pomocą stopy. Jego otwor gebowy otacza wieniec ruchliwych czulkow, ktore ulatwiaja zdobywanie pokarmu. Epidermę oddziela od gastrodermy cienka warstwa mezoglei. Polip jest dlugowieczny
• Meduza to forma wolno żyjąca. Jej otwor gebowy jest otoczony ruchliwymi platami gębowymi, a czulki sa krotkie i wyrastaja z brzegu ciala. Wystepuje u niej gruba warstwa mezoglei. Meduza jest forma krotkotrwala
• komórki nabłonkowo-mięśniowe – podstawowy typ komórek budujących epidermę i gastrodermę, umożliwiają ruch

  komórki interstycjalne –mają embrionalny charakter; mogą przemieszczać się pomiędzy ekto- i endodermą i różnicować w różne typy komórek

  komórki gruczołowe – produkują enzymy trawienne; występują wyłącznie w gastrodermie;

  komórki parzydełkowe – zaopatrzone są w wyrostek czuciowy komórki,

  wewnątrz których znajduje się parzydełko (knidocysta), występują wyłącznie w epidermie, szczególnie licznie na czułkach i ramionach;
• Podrażnienie wyrostka czuciowego powoduje wyrzut nici, która wbija się w cialo ofiary. Jednoczesnie z pecherzyka wyplywa plyn obezwladniajacy ofiare
• Krążkopławy - zyja wylacznie w wodach slonych, dominujaca forma jest meduza
• Stułbiopławy - zyja w wodach slodkich i slonych. Wystepuja zarowno w formie polia i meducy, ale forma dominujaca jest polip
• Kubopławy - zyja w cieplych wodach morskich. Forma dominujaca jest meduza, ktora ma szescienny ksztalt
• Koralowce - tylko w wodach morskich, tylko w formie polipa.
• Trawienie parzydelkowcow zachodzi w dwoch etapach. Trawienie zewnatrzkomórkowe - zachodzi przy udziale enzymow wydzielanych do jamy gastralnej przez komórki gruczołowe gastrodermy

  Trawienie wewnątrzkomórkowe - zachodzi przy udziale lizosomów znajdujących się w komórkach trawiennych gastrodermy
• Układ pokarmowo-naczyniowy pełni funkcję trawienną i rozprowadza substancje pokarmowe w obrębie ciała meduzy.
• NIestrawione resztki pokarmu są usuwane przez otwór gębowy
• Parzydelkowce czasem tez zyja w symbiozie z fotosyntetyzującymi protistami
• Układ nerwowy tworzą gwiaździste komórki nerwowe epidermy i gastrodermy połączone ze sobą długimi wypustkami w sieć Taki układ nerwowy nazywa się rozproszonym lub siateczkowym
• Narządy zmysłów są słabo wykształcone.

  Ciałka brzeżne zwane ropaliami zawierają w sobie narządy równowagi - statocysty, receptory chemiczne i skupiska komórek światłoczułych(oczka)
• Parzydełkowce nie mają układów: oddechowego, krwionośnego, wydalniczego. Wymiana gazowa, wydalanie i osmoregulacja odbywają się całą powierzchnią ciała
• W ciałkach brzeżnych(ropaliach) znajdują się statocysty. Są to wyściełane komórkami zmysłowymi pęcherzyki, które zawierają w sobie mineralny statolit. Ruch statolitu pobudza komórki zmysłowe, informując o zmianie położenia
• Wykonywnanie ruchów umożliwiają parzydełkowcom komórki nabłonkowo-mieśniowe epidermy i gastrodermy. Jedynie stadia larwalne - planule - poruszają się za pomocą rzęsek. Meduzy przemieszczają się ruchem odrzutowym
• Polipy przez wiekszosc zycia sa przytwierdzone do podloza, ale moga okresowo zmieniac miejsce pobytu. Poruszają się pełzając lub koziołkując
• Parzydelkowce rozmnazaja się płciowo (głownie meduzy) i bezpłciowo (głownie polipy).
• Rozmnażanie bezpłciowe zachodzi poprzez pączkowanie lub strobilizacje.

  Pączkowanie - młody osobnik rozwija się ze ściany ciała dorosłego osobnika. Czasem powstałe polipy nie oddzielają się od osobnika macierzystego, co prowadzi do powstania kolonii.

  Strobilizacja - poprzeczny podział ciała polipa na liczne krążki, które stopniowo odrywają się i przekształcają w młodociane stadia meduz -efyry.

  Partenegogeneza* - rozwój osobników potomnych z niezapłodnionych komórek jajowych
• Rozmnażanie płciowe. U meduz gamety powstają z komórek interstycjalnych znajdujących się w gonadach. Zapłodnienie może być zewnętrzne (w wodzie) lub wewnętrzne ( w ciele osobnika rodzicielskiego)
• Występowanie na przemian po sobie diploidalnego pokolenia

  bezpłciowego – polipa i diploidalnego pokolenia płciowego –

  meduzy nosi nazwę metagenezy.