Barok

• nazwa - z portugalskiego barocco, perła o nieidealnym kształcie, ale jednoczesnie rzadka, cenna, niepowtarzalna
• kontrreformacja - przeciwstawianie sie reformacji, dominacja religijnosci
• filozofia Kartezjusza - ,,wątpię, więc myślę" - nie brac niczego na wiare, wszystko uzasadniac, racjonalizm, sceptycyzm
• filozofia Pascala - podejście wanitatywne, człowiek jako drobina we wszechświecie, zakład pascala, myśl jako godność człowieka
• wzory kulturowe - ziemiański i dworski
• wzor ziemianski - w calej europie, ale wszedzie inny
• wzor dworski - jednolity w calej europie
• nurt ziemianski i dworski - ziemianski: sarmatyzm, dworski: oparta na koncepcie kunsztowna poezja
• sonet iv sepa sarzynskiego - teza: czlowiek chcialby byc szczesliwy, ale musi bojowac, jedyna nadzieja - Bóg, szatan swiat i cialo vs czlowiek
• sonet v sepa sarzynskiego - milosc rzeczy swiata tego jest bezwartosciowa, poniewaz jest przemijalna: nalezy kochac to co jest nieprzemijalne czyli Boga
• koncept - niezwykly pomysl, na ktorym autor opiera swoj wiersz
• koncept ,,Do Trupa" jana andrzeja morsztyna - podobienstwo zakochanego do trupa, potem pokazuje milosc jako gorsza od smierci, zaskakuje
• ,,o swej pannie" morsztyna - p. liryczny jest zakochany, opisuje urode ukochanej, zestawia najpiekniejsze rzeczy swiata ktore sa gorsze od jej urody
• koncept ,,o swej pannie" - wymienia najpiekniejsze rzeczy, aby pokazac ze jego ukochana jest jeszcze piekniejsza
• koncept ,,Niestatka" - opisuje ukochana w 2 stanach: gdy jest spokojna i sie kloci. W pierwszym przypadku jest piekna, w drugim brzydka
• czlowiek zagubiony - 2 wyjścia (ucieczki), w miłość (morsztyn), w boga (sęp sarzyński)
• typowe środki stylistyczne - antyteza, kontrast, anafora, paradoks, oksymoron, gradacja, wyliczxenie, sumacja (na oczy królewny), hiperbola, koncept
• z czego wywodzi sie sarmatyzm - przekonania, ze polska szlachta wywodzi sie z ludu sarmatow
• stroj sarmaty - żupan, kontusz, kołpak, buty, hajdawery, szabla
• obyczaje sarmatow - teatralizacja zycia, tytulatura (waćpanna, wasza miłość miłościwy pan), poczucie wyjatkowosci, ale jednoczesnie jednosci, przywiazanie do tradycji, religijnosc
• cechy sarmatow jako zalety - przywiazanie do tradycji, patriotyzm, umilowanie wolnosci, tradycja religijna, staropolska goscinnosc, zabawa, sztuka oratorska, znajomosc prawa, umilowanie tego co nasze, walecznosc
• cechy sarmatow jako wady - konserwatyzm, megalomania narodowa i stanowa, liberum weto, niechec do innych religii, zycie ponad stan, zabawa ponad obowiazki, gadulstwo, pieniactwo, ksenofobia, wybujaly indywidualizm, brawura
• cechy sarmaty w pamietnikach Paska - pobożność, odwaga, megalomania narodowa, poczucie wyższości, przywiazanie do ziemii, zabobonność, upodobanie do zabawy, wybujały indywidualizm
• cechy stylu paska - makaronizmy, obrazowość, detaliczność, czas przeszły historyczny
• molier jako tworca komedii klasycystycznej -konflikt dramatyczny, kompozycja dramatyczna, szczesliwe zakonczenie, 3 jednosci, komizm
• komizm postaci, sytuacji i słowny w skąpcu - postaci: harpagon, strzała, frozyna, sytuacji: rozmowa harpagona z synem, harpagon mowi o szkatulce, a walery o elizie, słowny: harpagon mowi o szkatulce jak o ukochanej, powtorzenie bez posagu
• element powazny/ smutny w skapcu - monolog harpagona po tym jak stracil szkatulke