Pagbasa at Pagsuri

• DENOTASYON/Formal- dimensyon na karaniwang kahulugang dala ng diksyunaryo o salitang ginagamit sa pinakakaraniwan at simpleng pahayag.
• DEPINISYON- pagbibigay kahulugan ng isang di-pamilyar na terminolohiya o mga salitang bago sa pandinig ng mambabasa.
• KONOTASYON/informal- dimensyon na di-tuwiran ang kahulugan. Nagkakaroon ng ikalawang kahulugan ang salita o pahayag. May mga paniniwala na sa dimensyong ito, pansariling kahulugan ng tao ang maaaring ibigay.
• Simple - ito ang pagtatalakay sa pangunahing paksa at pagbanggit ng mga kaugnay at mahahalagang salita.
• Kumplikadong pag-lisa-isa- ito ang pagtalakay sa pamamaraang pagtatala ang pangunahing paksa at magakaugnay na kaisipan na naglilinaw sa paksa.
• PAGSUNOD-SUNOD- isinasaayos ng manunulat ang mgakaisipan at ang serye ng pagkakasunod-sunod ng pangyayari na humahantong sa pagkakabuo ng Isang kongklusyon, (ginagamitan ito ng mga salitang: una, pangalawa, matapos, habang, sumusunod at susunod na at iba pa).
• SEKWENSYAL Karaniwang ginagamitan ng mga salitang una, pangalawa, pangatio, sunod at iba pa ng mga serye ng mga pangyayari.
• KRONOLOHIKAL Pagkakasunod-sunod ng mga magkakaugnay na pangyayari ayon sa tamang panahon at oras.
• PROSIURAL Pagsusunod-sunod ng mga gawain mula sa simula hanggang sa wakas.
• PAGHAHAMBING AT PAGKOKONTRAST - hindi kailanman naghiwalay ang dalawang ideya lalo na higit sa tekstong ekspositori, isang proceso ito ng pagpapakita ng mga katangian ng mga bagay. Ayon kay Fulwiler (2002), ang paghahambing ng dalawang bagay ay upang hanapin ang pagkakatulad at ang pagkokontras nito. Ang paghahambing at pagkokontras ay kapwa nakatutulong sa mambabasa na maunawaan ang pagkakatulad at pagkakalba ng dalawa o higit pang kaisipan.
• SANHI at BUNGA- pagtalakay sa dahilan ng pangyayari at kung ano ang bunga o magiging epekto, ang bawat pangyayari na nagbibigay-daan. Ang sanhi ay isang bagay na nagiging dahilan ng pangyayari (something that makes something else happen); at ang bunga o epekto ang resulta o kinalabasan ng pangyayari (the thing that happens). Ang sanhi at bunga ay maaring ilarwan ang mga posibleng epekto sa hinaharap.
• 3 types of definition - Termino, Klase, Katangian
• Piksyon (fiction). Ang pangyayaring inilalahad nanggaling lamang sa kathang-isip ng manunulat.
• Di-piksyon (non-fiction). Ang pangyayaring inilalahad ng manunulat ay hinango sa totoong pangyayari sa daigdig
• Pananaw o Punto de-vista (point of view). Ito ay ang ginagamit ng may-akda sa paningin o pananaw, sa kaniyang pagsasalaysay.EnterYou sent
• Obhetibo. Ang ginagawang pagpapahayag ng manunulat ay batay sa katotohanan o paglalatag ng mga ebidensya.
• Subhetibo. Ang pagpapahayag ng isang manunulat ay nakabatay sa kanyang imahinasyon o kaya ay opinyon lamang
• Ethos. Tumutukoy ito sa karakter, imahen, o reputasyon ng tagapagsalita/manunulat. Ang elementong ito ang nagpapasya kung kapani-paniwala o dapat bang pagkatiwalaan ng tagapakinig ang tagapagsalita, o ng mambabasa ang manunulat.
• Logos. Tumutukoy ito sa opinyon o lohikal na pagmamatuwid ng tagapagsalita/manunulat Panghihikayat ito gamit ang lohikal na kaalaman.
• Unang Panauhan sa pananaw na ito, isa sa mga tauhan ang nagsasalaysay ng mga bagay na kanyang nararanasan, naaalala, o naririnig kaya gumagamit ng panghalip na "AKO.
• Ikalawang Panauhan dito mistulang kinakausap ng manunulat ang tauhang pinagagalaw niya sa kuwento kaya't gumagamit ng mga panghalip na "KA" o "IKAW
• Ikatlong Panauhan ang mga pangyayari sa pananaw na ito ay isinasalaysay ng isang taong walang relasyon sa mga tauhan kaya ang panghalip na ginagamit niya sa pagsasalaysay ay "SIYA".
• Ang Tekstong naratibo ay nagkukuwento ng mga serye ng pangyayari na maaaring hinango sa totoong pangyayari sa daigdig (di-piksyon), o nanggaling lanang sa kathang- isip ng manunulat (piksyon).
• Tekstong impormatibo (informative). Ito ay naglalayong maglahad o magbigay ng impormasyon, kabatiran at kapaliwanagan sa mga bagay-bagay at pangyayari ayon sa hinihingi ng pagkakataon at panahon
• Tekstong Deskriptibo (descriptive). Naglalayon itong magpakita o maglarawan ng mga bagay-bagay at mga pangyayari batay sa nakita, naranasan o nasaksihan.
• Tekstong Persweyslb (persuasive). Tekstong ang layunin ay manghikayat at papaniwalain ang mga mambabasa.
• Tekstong Argyumentatibo (argumentative). Naglalayon itong maglahad ng mga simulain o proposisyon upang mapangatwiranan ang nais iparating na kaalaman sa mga mambabasa.
• Tekstong Prosidyural (procedural). Layunin naman ng tekstong ito na magbigay ng impormasyon kung papaano gagawin ang isang bagay.
• Paksang pangungusap (Topic sentence) na siyarg pinaka-pokus o pangunahing tema sa pagpapalawak ng Ideya
• Mga suportang detalye (Supporting details) na gumagabay na bigyang daan ang pagpapalawak sa ideya ng paksang pangungusap Dapat mong tandaan na ang paksang pangungusap ang siyang kumakatawan sa pinakasentro ng buong teksto na sinusuportahan naman ng mahahalagang detalye.
• Tauhan ay isa sa pinaka mahalagang elemento sa pagsususlat ng isang salaysay o anumang kuwento
• Tagpuan sa pagsasalaysay ay mahalaga upang matutukoy ang aktong isinasagawa ng tauhan sa kwento
• Tema itoy nagpapakita kung anong genre ang storya
• pangyayari bawat nagaganap sa salaysay
• himig ito ay may kinalaman sa damdamin o emosyon na nakapaloob sa salaysay
• paksa (theme) ay iniikutan ngpangungusap