Anatomię

• Komórki nerwowe mają charakterystyczny kształt (zawinięty) i zawierają jądro komórkowe
• • Żyła rdzenia kręgowego łączy się ze splotami kręgowymi wewnętrznymi, przez otwory uchodzą do naczyń na zewnątrz kanału kręgowego
  • Tętnica szyjna wewnętrzna na powierzchni podstawnej mózgu dzieli się na przednią, środkową i tylną
  • Tętnica kręgowa po przejściu przez otwór wielki łączy się z tętnicą przeciwległą, tworząc tętnicę postawną; dzieli się na tętnice móżdżkowe i tętnicę tylną mózgu
  • Żyła mózgowia to główne żyły mózgu i móżdżku, tworzą dwa układy: powierzchniowy i głęboki
• Układ nerwowy:

  • Płyn mózgowo-rdzeniowy:
  • Powstaje w splotach naczyniówkowych komór
  • Ilość płynu wynosi ok. 135ml i wymienia się 4 razy na dobę
  • Najwięcej płynu produkują sploty naczyniówkowe komór bocznych
  • Z komór bocznych przez otwory międzykomórkowe, płyn dostaje się do komory trzeciej, a następnie przez wodociąg mózgu do komory czwartej
  • Z komory czwartej przez trzy otwory płyn przepływa do zbiornika móżdżkowo-rdzeniowego jamy podpajęczynówkowej
  • Płyn mózgowo-rdzeniowy odpływa przez ściany naczyń włosowatych do żył opony miękkiej, a przez ziarnistość pajęczynówki do krwi żylnej
  • Istnieje możliwość odpływu płynu mózgowo-rdzeniowego do osłonek nerwów
  • Przeźroczysta ciecz, zawiera ten sam skład co osocze krwi, minimalna ilość białka i niewiele składników komórkowych
  • Znajduje się w jamie podpajęczynówkowej mózgowia oraz rdzenia kręgowego w komorach mózgowych i kanale środkowym rdzenia kręgowego
  • Naczynia ośrodkowego układu nerwowego:
• Opona miękka:

  • Cienka i silnie unaczyniona błona
  • Bezpośrednio przylega do całej powierzchni mózgowia rdzenia kręgowego
• Opona miękka rdzenia kręgowego:

  • Powierzchnia rdzenia przychodzi jako łącznotkankowa powłoka na korzenie i pnie nerwów rdzeniowych oraz na naczynia rdzenia kręgowego
  • Obejmuje również nić końcową
  • Łączy się z pajęczynówką za pomocą aparatu wieszadłowego, umocowującego rdzeń kręgowy w płynie mózgowo-rdzeniowym
• Opona miękka mózgowia:

  • Pokrywa ściśle wszystkie zagłębienia i bruzdy mózgu
  • Wynika ze splotami naczyniówkowymi do komór mózgu
• Pajęczynówka mózgowia:

  • Próbuje się do wewnętrznej części czaszki
  • Pomiędzy podpajęczynówką, a oponą miękką powstaje jama podpajęczynówkowa
  • Obszerne części jamy podpajęczynówkowej (zbiorniki podpajeczynówkowe) wypełnione są płynem mózgowo-rdzeniowym
  • Największy zbiornik to zbiornik mózgowo-rdzeniowy, leży między grzbietową powierzchnią rdzenia przedłużonego, a tylną powierzchnią móżdżku
  • Zbiornik postawny leży na podstawie mózgu między rdzeniem przedłużonym a skrzyżowaniem wzrokowym
• Pajęczynówka rdzenia kręgowego:

  • Ma kształt worka opony twardej
  • Od opony twardej oddzielona jest szczelinowatą jamą podtwardówkową
  • Od opony miękkiej oddziela ją jama podpajęczynówkowa
  • Po stronie grzbietowej łączy się z oponą miękką przegrodą tylną
  • W płaszczyźnie czołowej biegnie więzadło ząbkowane łącząc oponę miękką z pajęczyną i oponą twardą
  • W okolicy otworu wielkiego przechodzi w pajęczynówkę mózgowia
• Opona twarda mózgowia:

  • Wewnątrz czaszki blaszki opony twardej zrastają się
  • Wypustki opony twardej mózgowia tworzą:
  • Sierp mózgu, namiot móżdżku, sierp móżdżku, przepona siodła
• Opony rdzenia kręgowego i mózgowia:

  • Mózgowie i rdzeń kręgowy są objęte trzema łącznotkankowymi błonami: oponą twardą, środkową (pajęczynówką), miękką
  • Między oponą twardą, a miękką występuje jama podpajęczynówkowa
  • Pajęczynówka i opona miękka w wielu miejscach łączą się ze sobą za pomocą pasm łącznotkankowych
• Budowa wewnętrzna kresomózgowia:

  • Istota szara leży powierzchownie i tworzy korę mózgu; tworzy wewnątrz istoty białej skupiska jąder podkorowych
  • Istota biała leży głębiej
  • Istota biała jest najbardziej rozwinięta w części górnej powyżej ciała modzelowatego, poniżej znajdują się jądra podkorowe, tworzy trzy torebki: wewnętrzną, zewnętrzną, ostatnią
• Kora mózgu-kora nowa:

  • Zajmuje ponad 95% powierzchni półkul mózgu
  • Wyróżnia się w niej sześć warstw: drobinowa, ziarnista zewnętrzna, piramidowa zewnętrzna, ziarnista wewnętrzna, piramidowa wewnętrzna, komórki różnokształtne
• Kora mózgu:

  • Lepiej rozwinięta w sferze czuciowej, korowym ośrodku wzroku i słuchu
• Półkule mózgu:

  • Powierzchnię półkul pokrywają bruzdy, które oddzielają zakręty
  • Grupy zakrętów ograniczone głębszymi bruzdami tworzą płaty: czołowy, ciemieniowy, skroniowy, potyliczny, wyspa
• Półkule mózgu są oddzielone szczeliną podłużną mózgu, na dnie której jest kresomózgowie środkowe
• Na każdej półkuli znajdują się 3 powierzchnie: górno-boczna, przyśrodkowa, dolna-spoczywająca
• Płat czołowy i częściowo ciemieniowy oddziela od płata skroniowego bruzda boczna
• Płat czołowy od ciemieniowego oddziela bruzda środkowa
• Na powierzchni przyśrodkowej leży bruzda ciemieniowo-potyliczna, która ogranicza płat ciemieniowy od potylicznego
• Płat ciemieniowy:

  • Występują dwie bruzdy: zaśrodkowa i śródciemieniowa
  • Bruzda zaśrodkowa wraz z bruzdą środkową ogranicza zakręt zaśrodkowy
  • Bruzda śródciemieniowa oddziela płat ciemieniowy górny od dolnego
  • W obrębie dolnej części płata ciemieniowego dolnego występują dwa zakręty: nadbrzeżny i kątowy
• Płat skroniowy:

  • Położone poniżej bruzdy bocznej
  • Wyróżnia się: bruzdę skroniową górną, bruzdę skroniową dolną
  • Bruzdowa ograniczają trzy równoległe zakręty skroniowe: zakręt skroniowy górny, zakręt skroniowy środkowy, zakręt skroniowy dolny
• Płat potyliczny:

  • Na powierzchni górno-bocznej występują bruzdy i zakręty nie mające stałego ukształtowania
• Półkule mózgu- powierzchnia przyśrodkowa półkuli mózgu:

  • Przedklinek, klinek, zakręt językowy, zakręt hipokampa
• Półkule mózgu- powierzchnia dolna półkuli mózgu:

  • Wyspa
• Kresomózgowie:

  • Największa i najbardziej wysunięta do przodu część mózgowia
  • Składa się z dwóch silnie rozwiniętych półkul mózgu i niewielkiego kresu mózgowia środkowego
• Międzymózgowie- budowa zewnętrzna:

  • Ma kształt klina
  • Wyróżnia się dwie części: górną (wzgórzomózgowie) i dolną (podwzgórze)
• Śródmózgowie- budowa wewnętrzna:

  • Piętro brzuszne, piętro środkowe, piętro grzbietowe
• Śródmózgowie- budowa zewnętrzna:

  • Najmniejsza część mózgowia
  • Powierzchnię grzbietową przykrywa kresomózgowie
• Most- budowa zewnętrzna:

  • Widoczny od strony brzusznej jako uwypuklenie
  • Płaszczyźnie pośrodkowej powierzchnia brzuszna jest podzielona przez bruzdę podstawną
• Rdzeń przedłużony- budowa zewnętrzna:

  • Ma kształt spłaszczonego stożka
  • Na jego powierzchni brzusznej biegnie nieparzysta szczelina pośladkowa przednia
• Móżdżek- budowa zewnętrzna:

  • Na powierzchni występują liczne blaszkowate zakręty oddzielone szczelinami
• Czub, spadzistość, liść robaka:

  • Na powierzchni dolnej robaka występują: guz robaka, piramida robaka, czopek robaka, grudka móżdżek
• Móżdżek - budowa wewnętrzna:

  • Konary dolne móżdżku łączą móżdżek rdzeniem przedłużonym
  • Konary środkowe łączą móżdżek z mostem
  • Konary górne biegną w kierunku śródmózgowia
  • Zasłona rdzeniowa górna jest cienką istotą białą między konarami
• Móżgowie - komory:

  • Wypełnione płynem mózgowo-rdzeniowym
  • Parzysta komora boczna powstaje w półkulach kresomózgowia
  • Komora trzecia łączy się z kanałem z komorą czwartą
  • Komora czwarta położona w tyłomózgowiu
• Móżgowie - podział ontogenetyczny:

  • Przodomózgowie: kresomózgowie, międzymózgowie
  • Śródmózgowie: nie podlega podziałowi
  • Tyłomózgowie: most, móżdżek, rdzeń przedłużony
• Rdzeń kręgowy - budowa wewnętrzna:

  • Istota biała tworzy parzyste sznury: przedni, boczny, tylny
  • Istota szara ma kształt litery H w przekroju poprzecznym
  • W części przedniej występuje róg przedni, a w części tylnej róg tylny
• Rdzeń kręgowy - budowa zewnętrzna:

  • Z rdzeniem kręgowym łączy się 31 par nerwów rdzeniowych
  • Segment rdzeniowy to odcinek rdzenia, z którym łączy się jedna para nerwów
  • Ogon koński to nerwy segmentów lędźwiowych, krzyżowych i guzicznego
• Rdzeń kręgowy - nerw rdzeniowy:

  • Korzenie brzuszne składają się z włókien ruchowych i włókien przedzwojowych układu autonomicznego
  • Włókna ruchowe zaczynają się w komórkach rogów przednich
  • Korzenie grzbietowe zawierają włókna czuciowe
• Przekaz do mózgu nieświadomych informacji proprioceptywnych
• Jądro międzyśrodkowo-boczne (IMN):

  • Przekazuje informacje sensoryczne z wnętrzności do mózgu oraz sygnały autonomiczne z mózgu do narządów trzewnych