B1 | KMM

• Ciri-ciri Negara Bangsa Kerajaan Alam Melayu ada 4 :

  • raja
  • undang-undang
  • rakyat
  • wilayah pengaruh
• Raja

  • Tonggak utama kerajaan
  • Kedudukan raja diperkukuh dgn pentadbiran yg dibantu pembesar
  • Raja ditaati dan dianggap suci
  • Cth: Raja Champa dianggap suci dikaitkan dgn Dewa Siva

  Undang-Undang

  • Menjamin kesejahteraan kerajaan
  • Terpakai diseluruh wilayah pengaruh
  • Panduan dlm pentadbiran
  • Cth: Majapahit mengamalkan undang2 Kutara Manawa
• Wilayah Pengaruh

  • Kawasan yg rakyat terima dan akui pemerintahan seseorang raja
  • Cth: Wilayah pengaruh Funan yang luas dari Sungai Mekong, dan Segenting Kra

  Rakyat

  • setia kepada raja dan tidak menderhaka
  • Cth: rakyat Srivijaya buktikan kesetian kpd raja dgn upacara persetiaan dan meminum air sumpah
• Ciri-ciri Negara Bangsa Kesultanan Melayu Melaka ada 6 :

  • kerajaan
  • undang-undang
  • rakyat
  • wilayah pengaruh
  • kedaulatan
  • lambang kebesaran
• Kerajaan

  • Kerajaan muncul kerana adanya raja
  • Raja pemerintah tertinggi dan dibantu pembesar
  • gunakan Sistem Pembesar 4 Lipatan.
  • Sistem pentadbiran tersusun - Melaka terkenal
  • Guna gelaran sultan setelah menerima Islam

  Undang-undang

  • Hukum Kanun Melaka dan Undang-undang Laut Melaka.
  • Utk mengukuhkan kerajaan dan melindungi rakyat
  • Menjadikan KMM unggul
  • Undang-undang Pahang dan Undang-undang 99 Perak dipengaruhi undang-undang Melaka
• Rakyat

  • Menumpahkan taat setia kepada sultan dan mematuhi undang-undang
  • Rakyat Melaka terdiri daripada Orang Melayu dan Orang Laut
  • Golongan diperintah - golongan merdeka dan hamba
  • Raja menjamin kesejahteraan rakyat dan rakyat mengakui kekuasaan Sultan
  • Hubungan timbal balik mewujudkan persefahaman dan ikatan antara pemerintah dengan yg diperintah
• Wilayah Pengaruh

  • Kawasan rakyat terima dan akui pemerintahan seseorang raja
  • Diperoleh melalui penaklukan, naungan dan perkahwinan.
  • Menjadi bukti kewibawaan kerajaan kerana wilayah pengaruh luas
  • Wilayah taklukan - wilayah yg diperoleh melalui peperangan
  • cth : Pahang, Kuala Linggi, Kelantan
  • Wilayah naungan - wilayah yang menerima ketuanan KMM sama ada melalui perkahwinan / persahabatan.
  • cth : Lingga, Pattani dan Kedah
  • Perkahwinan cth : Majapahit menghadiahkan Siantan kepada Sultan Mansur Shah kerana mengahwini Puteri Majapahit.
• Kedaulatan

  • Lambang kekuasaan tertinggi sultan
  • Hak mutlak sultan utk mengawal rakyat dan wilayah.
  • Diiktiraf kerajaan lain dan bebas campur tangan kuasa asing
  • Dinasti Ming iktiraf KMM dengan menghantar beberapa utusan spt Laksamana Cheng Ho utk eratkan hubungan

  Lambang Kebesaran

  • Merupakan identiti kerajaan dan keistimewaan Sultan Melaka
  • Menjadi simbol kedaulatan pemerintah
  • Cth : adat istiadat, warna, nobat, alat regalia dan cap mohor (utk mengesahkan arahan dari sultan)
• Maksud keunggulan

  • Kesempurnaan dan keistimewaan yg dimiliki oleh kerajaan
  • Keunggulan KMM terbukti melalui pentadbiran dan undang-undang yg tersusun
• Sistem Pentadbiran KMM

  Pembesar Empat Lipatan

  • Menjadikan pentadbiran KMM lancar dan tersusun
  • Sultan memberi kuasa mentadbir sesuatu wilayah, sungai, pulau kepada Pembesar Berempat
  • kawasan pegangan: kawasan yg dikurniakan sultan kpd Pembesar Berempat

  Sultan

  • Ketua pemerintahan
  • Berkuasa dlm pemerintahan, peperangan,hubungan diplomatik, agama (perintah, perang, diplomatik, agama) (PPDA)

  Pembesar Berempat

  • Bendahari
  • Penghulu Bendahari
  • Temenggung
  • Laksamana

  Pembesar lain

  • Syahbandar
  • Orang Kaya
  • Bentara
  • Hulubalang
  • Penghulu
• Peringkat Pusat

  
  

  Bendahara

  • Ketua pentadbir
  • Ketua turus angkatan tentera
  • Penasihat sultan
  • Pemangku sultan

  Penghulu Bendahari

  • urus perbendaharaan (khazanah)
  • KMM mempunyai sistem kewangan teratur
  • Sumber pendapatan dari (PCU) perdagangan, cukai dan ufti dari wilayah takluk / naungan.

  Laksamana

  • Panglima angkatan laut Melaka
  • Menjaga keselamatan laut

  Temenggung

  • Menjaga keselamatan Kota Melaka / keselamatan darat
• Syahbandar

  • Mengutip cukai di pelabuhan
  • Pembesar lain mengutip cukai di kawasan pegangan
  • Hasil perbendaharaan disalurkan untuk membeli senjata dan membina istana
  • Kebijaksanaan pemerintah mengawal perbendaharaan menjadikan KMM maju
• Peringkat jajahan

  
  

  Pembesar

  • menguruskan pentadbiran di daerah dan kampung
  • Pembesar dilantik oleh sultan dan Pembesar Berempat
  • Peranan pembesar : menjaga keamanan kawasan pentadbiran dan dibenarkan mengutip cukai

  Bendahara Tun Perak

  • Paling lama berkhidmat dan berkhidmat untuk 4 orang sultan Melaka :
  • Sultan Muzaffar Shah, Sultan Mansur Shah, Sultan Alauddin Riayat Shah, Sultan Mahmud Shah (3M)
• Hukum Kanun Melaka ada 44 fasal yang membincangkan (PJ KE) :

  • Peranan sultan dan pembesar
  • Jenayah
  • Kekeluargaan
  • Ekonomi
• Peranan sultan dan pembesar

  • Pembesar perlu arif dlm pelaksanaan undang-undang
  • Fasal 1 - dijelaskan tugas sultan, Bendahara, Temenggung dan Penghulu Bendahari
  • Sultan bertanggungjawab melantik pembesar spt Bendahara/Temenggung

  Jenayah

  • menggugat ketenteraman dan keharmonian KMM
  • Perbuatan jenayah spt mencuri, membunuh, menikam (CaBuT)
  • Fasal 5.1 - apabila seseorang di dapati membunuh org lain tanpa pengetahuan raja / pembesar maka akan dihukum bunuh
  • Fasal 4 - hukuman bunuh kpd sesiapa ingkar arahan dan memalsukan titah sultan
• Kekeluargaan

  • Tujuan : mewujudkan keharmonian keluarga dan menyelesaikan masalah keluarga atau dlm perkahwinan.
  • Fasal 26 - pernikahan memerlukan 4 saksi, jika tidak cukup memadai 2 shj.
  • Hamba abdi dan wanita tidak boleh jadi saksi

  Ekonomi

  • Peraturan tentang urus niaga utk mengawal perdagangan di Melaka agar tiada kesalahan bertentangan dgn ajaran Islam.
  • Fasal 30 - amalan riba diharamkan dlm perniagaan dan org yg berniaga hendaklah akil baligh, siuman dan lafaz niat jual beli
• Perkataan

  • Titah, murka, kurnia, anugerah hanya boleh digunakan oleh raja. Rakyat tidak boleh guna/persenda
• Undang-Undang Laut Melaka

  • Diusahakan oleh Nakhoda Jenal, Nakhoda Diri dan Nakhoda Sahak
  • Diperkenan Sultan Mahmud Shah

  Membincangkan (PP PJ) :

  • Peranan nakhoda
  • Pelayaran
  • Percukaian
  • Jenayah
• Peranan Nakhoda

  • Berkuasa penuh dan diibaratkan sebagai raja dalam pelayaran
  • Arahan dan perintah nakhoda perlu dipatuhi
  • Fasal 13.1 - nakhoda perlu diberi keutamaan utk berniaga selama 4 hari
  • Fasal 13.3 - sekiranya nakhoda hendak singgah di tempat yg tiada dalam senarai persinggahan, nakhoda perlu bermesyuarat dgn semua orang dlm kapal utk dapatkan persetujuan
• Pelayaran

  • Peranan pegawai lain dijelaskan spt jurumudi, malim dan jurubatu supaya pelayaran selamat / lancar.
  • Fasal 9 - seorg malim harus arif ttg ilmu pelayaran spt keadaan ombak, arus dan kedudukan bulan dan bintang agar pelayaran selamat.
  • Jika malim lalai dlm tugas hingga menyebabkan perlanggaran dan kerosakan, dia akan dihukum bunuh.
• Percukaian

  • Sistematik dan adil
  • Cth cukai yang dikenakan : cukai perjalanan, hasil perniagaan
  • Fasal 6.3 - nakhoda menentukan jumlah cukai yang dikenakan terhadap penumpang iaitu 1/10 dari hasil penumpang sekiranya penumpang ingin turun sebelum sampai janjinya sama ada 3 tahun/ 3 bulan / 3 hari

  Jenayah

  • Jenayah menggugat ketenteraman dan keselamatan isi kapal.
  • Hukuman terhadap perbuatan mencuri, membunuh dan memberontak (CaBaR)
  • Fasal 5 - seseorg yg berkelakuan jahat dan membunuh org di atas kapal, akan dihukum mati
• 1.4 Peranan Pemerintah dan Rakyat

  Waadat

  • Hubung kait pemerintah dan rakyat
  • Rakyat yg bernaung di bawah sultan dan pembesar saling berkait antara satu sama lain
  • Ia berfungsi menggerakkan (kabinet/kementerian) jentera kerajaan dan sistem pemerintahan
  • Hubungan timbal balik mengukuhkan pemerintahan KMM
  • Perjanjian antara Demang Lebar Daun (golongan diperintah) dgn Sang Sapurba (golongan pemerintah)
• 1.4 Peranan Pemerintah dan Rakyat

  Golongan Pemerintah

  Pemerintah

  • Sultan
  • Pembesar
  • Kerabat raja
  • Ulama

  Peranan Sultan

  • Menaungi dan menjaga keselamatan rakyat negeri
  • Mewujudkan perpaduan rakyat
  • bertanggungjawab terhadap kemakmuran dan kestabilan kerajaan
  • memperkenalkan undang-undang utk mengawal rakyat

  Peranan Pembesar

  • memelihara keamanan dan kebajikan rakyat di kawasan pegangan
  • menjadi perantara antara sultan dengan rakyat
  • mengutip hasil melalui sistem serah dan membekalkan tenaga tentera melalui sistem kerah
• 1.4 Peranan Pemerintah dan Rakyat

  Golongan diperintah

  Rakyat

  • terdiri daripada peniaga, petani, tukang dan nelayan
  • hamba terdiri daripada hamba raja, hamba berhutang dan hamba biasa

  Peranan rakyat

  • setia kpd pemerintah
  • mematuhi arahan pemerintah
  • tidak menderhaka kerana takut ditimpa tulah
  • menjadi tentera
  • menghadiri majlis umum spt gotong-royong, pengayuh atau pendayung kapal
  • menyumbang tenaga kerja melalui sistem kerah seperti membina istana atau jalan
• 1.4 Peranan Pemerintah dan Rakyat

  Peranan hubungan baik antara pemerintah dan rakyat :

  • menjamin kesejahteraan rakyat
  • memelihara kedaulatan raja
  • rakyat perlu menjaga hubungan baik dgn pemerintah bagi mengekalkan kemajuan dan keamanan negara