Polish

• Epoka starożytna:

  • Początek: IV tysiąclecie p.n.e.
  • Koniec: upadek cesarstwa zachodnio-rzymskiego w 476 n.e.
• Starożytna Grecja:

  • Demokracja
  • Wolność słowa
  • Dramat
  • Liryka
• Homera: stworzenie kanonu piękna
• Greka - starożytny język w Grecji
• Grecja składała się z polis:

  • Ateny
• Filozofia w Grecji:

  • Phileo - lubić
  • "pantha rei" - wszystko płynie
  • Umiłowanie mądrości
• Filozofowie:

  • Abdery - Tales z Miletu: woda
  • Heraklit z Efezu: ogień
  • Arystoteles: złoty środek
• Stoicy:

  • Spokój, równość
  • Życie zgodne z naturą
  • Symetria, rytmiczność
• Epicurejczycy:

  • Szczęście, umiarkowanie
  • Demokryt z Abdery
  • Sokrates: "Wiem, że nic nie wiem", stawianie pytań, mądrość
• Kanon piękna Sokratesa:

  • Zasady: proporcje, umiar, harmonia
  • Dorycki (prosty) styl
• Sceptycy:

  • Nie wydają sądów
  • Rozsądek, prawo, obyczaje
• Prawo:

  • Kalendarz słoneczny
• Empedokles - 4 żywioły, rdzennorodność
• Oktawian August (1 w. p.n.e. / I n.e.) był związany z Imperium Rzymskim
• Platon "Jak zbudowany jest świat?" oraz opisał jaskinię Platona i pojęcie pełni szczęścia - eudajmonia
• Mimezis to naśladowanie natury w sztuce
• Kontrapost to rozłożenie ciężaru ciała na jedną nogę, dla równowagi
• Cechy eposu:

  • Gatunek literacki: epika
  • Narracja w 3. osobie, narrator nie uczestniczy w wydarzeniach
  • Akcja rozpoczyna się inwokacją, określona tematyka utworu
  • Ukazuje wybitną jednostkę na tle wydarzeń przełomowych dla wspólnoty
  • Bohaterowie są idealizowani i heroizowani
  • Wydarzenia na płaszczyźnie ludzkiej przeplatają się z wydarzeniami batalistycznymi
  • Akcja utworu jest często opóźniana przez retrospekcje
  • Utwór pisany podniosłym językiem, styl homerycki z paralelizmami homeryckimi
  • Pisany heksametrem - miara długa wersów, 8 długich glosek
• Zasady tragedii greckiej:

  • Zasada trzech jedności: czasu, miejsca, akcji
  • Jedna akcja, jedno miejsce (zazwyczaj plac przed pałacem królewskim), jeden dzień
  • Treść oparta na mitach, styl podniosły = tragedia, styl lekki = komedia
  • Zasada jednoroża estetyki, brak elementów komicznych
  • Epitety stałe, występowanie chóru, zasada decorum - dostosowanie stylu wypowiedzi do treści
• Piroma tragiczna:

  • Bohaterowie to wybitne jednostki
  • Imię głównego bohatera jest tytułem
  • Na scenie może wypowiadać się tylko aktorów
  • Brak krwawych scen
  • Hamartia - wina tragiczna
• Hamartia - wina tragiczna

  • Bohater musi pojawić się w konflikcie tragicznym
  • Życiem bohatera rządzi fatum
• Przykład: Odyseja - Homer

  • Opowieść o wojnie trojańskiej oraz zemście Achillesa na Hektorze za śmierć Patroklesa
  • Motywy: wojny, męstwa, heroizmu, zemsty
• Teatr antyczny:

  • Dionizos - bóg płodności, winorośli, wina
  • Wielkie Dionizje: wiosna, rozpoczyna się praca na całę
  • Małe Dionizje: jesień, obieranie winogron
  • Dożynki ofiary - Kozła Koryfeusza - przewodnik śpiewającego chóru
  • Skene: miejsce, gdzie występują aktorzy
• Budowa teatru antycznego:

  1. Prolog - monolog wprowadzający

  2. Parados - wstępna pieśń chóru

  3. Epeisodion - dialogi, monologi aktorów

  4. Stasimon - pieśń pomiędzy wystąpieniami aktorów

  5. Exodos - wyjście w pieśni chóru
• Elementy teatru greckiego:

  • Prolog: monolog wprowadzający
  • Parados: wstępna piesń
  • Epeisodion: dialogi, monologi aktorów
  • Stasimon: pieśń pomiędzy wystąpieniami aktorów, przepięknie się między sebami
  • Exodos: wyjście, ostatnia pieśń
• Terminy związane z teatrem greckim:

  • Proscnium: podest, gdzie występują aktorzy
  • Skene: drewniany budynek, garderoba
• Mity greckie:

  • Uranos: świat myłonił się z chaosu, mierząc żywiołów cyklopów
  • Koza Amaltea: róg obfitości, egida jako tarcza
  • Prometeusz: stworzył człowieka
  • Epimeteusz: brat Prometeusza
  • Deukalion i Pyrra: skała w Kaukazie
  • Archetyp: praojciec zachowań
• Typy mitów:

  • Genealogiczne (historie rodów)
  • Antropogeniczne (powstanie człowieka)
  • Kosmogeniczne (prawa natury)
• Bogowie greccy:

  • Okeanos (woda)
  • Tartar (mrok)
  • Hera, Demeter, Hestia, Hades, Zeus, Posejdon
  • Olimp (siedziba bogów)