FILIPINO DULA 10 3RD PRELIM

• Dula: Layunin ay matanghal sa pamamagitan ng pagsasalita, kilos at galaw ang kaisipan ng isang akda
• Aristotle: Sining at panggagaya o pag-iimita sa kalikasan ng buhay ay ipinapakita ang realidad ng buhay
• Yugto: Bahaging pinanghahati sa dula
• Tanghal: Ipinanghahati sa yugto kung kinakailangang magbago ng ayos ng tanghalan
• Tagpo: Paglabas-masok sa tanghalan ng mga tauhang gumaganap sa dula
• Trahedya: Mahigpit na tunggalian, mapupusok, masisidhing damdamin, nagwawakas sa pagkasawi o pagkamatay ng mga pangunahing tauhan
• Comedya: Natatapos ng masaya, mga tauhan nagkakasundo, wakas kasaya-saya sa manonood
• Melodrama: Nagtatapos na kasay-saya sa mabubuting tauhan, malulungkot na sangkap, labis ang pananalita at damdamin
• Pharsa: Layunin magpatawa sa kawili-wiling pangyayari at katawatawa
• Saynete: Layuning magpatawa, karaniwang ugali, magpapatawa
• Tragikomedya: Naghahalo ng katatawanan at kasawian, laging may katawa-tawa subalit nagiging malungkot sa huli
• Masining na pagbigkas: Maayos, madamdamin, maganda, at tamang pagbigkas ng tula, talumpati, at mga tauhan
• Lakas ng boses: Malakas at mahinang boses batay sa damdaming nais iparating ng bumibigkas
• Bilis ng pagbigkas: Bilis at bagal ng pagbigkas upang mailahad ang kahulugan ng binibigkas, kaugnayan sa damdaming nais iparating
• Hinto: Iba't ibang uri ng paghinto sa pagbigkas, may matagal at bahagyang paghinto
• Kilos at kumpas: Kinakailangan upang maging kawili-wili ang pagbigkas
• Tula: Tuwirang pagbabagong-hugis ng buhay, malikhain na paglalarawan na may sukat, tugma, kariktan
• Linaw ng pagbigkas - Tamang lakas ng tinig, tamang bilis, at tamang pagbigkas ng salita ang mahalaga sa pagbigkas
• Hinto:

  • Iba’t ibang uri ng pag hinto sa pagbigkas: matagal at bahagyang paghinto
• Kilos at kumpas ay kinakailangan upang maging higit na kawili-wili ang pagbigkas
• Saknong: nagtataglay ng mga taludtod na naglalahad ng ideya o imahen ng may akda sa mga mambabasa
• Taludtod: bawat linya ng tula
• Dalawahan (Couplet): bawat saknong ay naglalaman ng dalawang taludtod
• Apatan (Quatrain): bawat saknong ay naglalaman ng apat na taludtod
• Waluhan (Octave): bawat saknong ay naglalaman ng walong taludtod, kadalasan ito ay nabibilang sa makabagong tula
• Wawaluhin: walo ang bilang ng pantig sa bawat taludtod
• Imahen: larawang nakukuha, nakikita, o nararamdaman ng ating mga mata, ilong, tainga, dila, balat
• Kariktan: maririkit na salita upang maakit ang mambabasa at mapukaw ang kanilang damdamin at kawilihan
• Talinghaga - Ito ang mga nakatagong kahulugan ng mga salitang ginagamit sa tula o ang siyang paglayo ng mga kahulugan upang mas maging higit na maging kaakit-akit
• SUKAT - Ito ang bilang ng pantig sa bawat taludtod.
• INDAYOG - Ito ang tono kung paano binibigkas ang mga taludtod, ang pagtaas at pagbaba ng tinig sa pagbigkas.
• TUGMA - Ito ay tumutukoy sa pagkakatulad ng tunog sa dulo ng mga salita.
• GANAPAN - Ang paksang binibigyang-diin ay ang lugar ng kilos.
• SANHI - Ang paksang binibigyang-diin ay ang dahilan ng pangungusap.
• PAGSULAT - Ito ay ginagamit upang ang isang indibidwal ay makapaglabas ng kaniyang saloobin.
• NAGLALARAWAN - Ito ay pangungusap na naglalayong magbigay ng deskripsyon.
• NAGSASALAYSAY - Ito ay ang pangungusap na nagkukwento ng mga pangyayari.
• NAGLALAHAD - Ito ay ang pangungusap na nagpapaliwanang sa anumang bagay.
• NANGANGATUWIRAN - Ito ay ang pangungusap na naglalayong humikayat sa iba sa pamamagitan ng paggamit ng

  makatuwirang pananalita.
• WRITING STAGE - Sa bahaging ito ay sisimulan na ng manunulat ang kaniyang sulatin.