viêm đại tràng mạn

• hội chứng u ruột kích thíchu

  viêm: nhiễm: vi trùng ,vv; không nhiễm: viêm ruột, bệnh crohn
• đại cương viêm ruột:

  3 thể bệnh: viêm loét đại tràng (UC), bệnh crohn (CD), viêm ruột mạn tính không phân biệt được UC/DC

  cơ chế chưa rõ -> liên quan miễn dịch

  điều trị hướng đến ức chế quá trình viêm

  mạn: tái phát + lui bệnh

  có thể gây tổn thương không hồi phục

  tăng nguy cơ UT và cắt đại
• viêm loét đại tràng: 1 trong 2 thể bệnh của viêm ruột mạn

  • viêm liên tục
  • tập trung ở đại tràng
  • viêm nông
  • đi tiêu ra máu
  • cắt là hết
  • không nhạt
• bệnh cronch:

  • viêm từng vùng
  • nhiều chỗ
  • viêm xuyên thành -> lủng ruột áp xe
  • tiêu chảy
  • thấy nhạt khi sinh thiết
  • cắt vẫn tái lại
• chưa có tiêu chuẩn vàng chẩn đoán viêm loét đại tràng:

  • thường ở người trẻ
  • tiêu chảy, mót rặn, kèm máu đỏ tái đi tái lại
  • xét nghiệm chỉ điểm viêm: CRP: đánh giá trạng thái viêm, nhiễm trùng trong cơ thể ; VS: tốc độ đông máu ; Calprotein trong phân (tăng do đại thực bào, bạch cầu)
  • pANCA +
  • nội soi đại tràng: viêm liên tục, đối xứng, từ trực tràng lan len trên đại tràng
• muc tiêu điều trị:

  dẫn bệnh ->duy trì không steroid -> lành niêm mạc trên nội soi => phòng ngừa biến chứng, cải thiện rl lo âu & trầm cảm

  bệnh crohn sụt cân nhiều, nằm không xoay trở mình nổi
• bậc thang điều trị:

  điều trị tấn công:

  • tấn công bằng corticoid -> duy trì bằng thuốc điều hoà miễn dịch (tấn công bằng gì duy trì bằng thuóc đó)
  • dùng corticosteroid khi BN không đáp ứng Aminosalicylate
  • thuốc phải xét mức độ nặng nhẹ của bệnh, nếu không đáp ứng mới tăng cao lên

  
• phân loai:

  
• phân mức độ nặng: tiêu chuẩn truelove & witt

  nhẹ: đi tiêu <4l/ ngày không kèm dấu hiệu khác

  nặng: đi tiêu >6 lần/ngày kèm dấu hiệu khác

  
• Aminosalicylate:

  • 5-ASA
  • tiền chất là prodrug đi từ sulfapyridine (gây TD phụ) sau đó được VK Azoreductuctase chuyển thành 5-ASA (tác dụng kháng viêm, hấp thu ở ruột non, td tại chỗ)

  => phải có các dạng bào chế khác nhau, cung cấp 5-ASA đến các phần hác nhau của OTH, không thông qua sulfapyridine
• các dạng bào chế 5-ASA:

  • colon: phóng thích ở đại tràng
  • duo.. colon theo tgian chỉ 50% đến được đại tràng
  • trực tràng nên đặt

  TDP: do sulfapyridine (5% triệu chứng, 0.3% viêm mô kẽ)

  • hiệu quả trong điều trị nhẹ đến trung bình
  • phối hợp uống + đặt cho hiệu quả tốt hơn
  • liều ít, 1 ngày/ lần hiêu quả tương đương nhiều lần/ ngày

  
• corticosteroid:

  • chỉ dẫn bệnh, không duy trì
  • nhiều TDP -> giảm liều
  • liều ban đầu 8v giảm 1 viên 1 tuần
  • dùng toàn thân -> tiên lượng xấu
• budesonide MMX:

  • steroid uống với tdung tại chỗ
  • Ch lần đầu qua gan, ít TDP ở toàn thân
  • phù hợp VLĐT nhẹ - trung bình
• thiopurines:

  • cần trung bình 3 tháng để tác dụng
  • chỉ dùng duy trì
  • liều thấp, tăng liều chậm
  • TDP: sốt, rash, nôn, suy tuỷ, nhiễm trùng, ung thư
• chẩn đoán bệnh crohn

  • tiêu chảy mạn, đau bụng, sụt cân, rò hậu môn
  • thường ở người trẻ
  • xét nghiệm tìm calprotein & CRP
  • nội soi: viêm từng vùng, không đối xứng, tổn thưng đá
• đánh giá mức độ nặng bệnh crohn:

  • nhẹ <220
  • TB <450
  • nặng >450
• điều trị dẫn bệnh crohn:

  • nhẹ - TB: corticoid uống ĐT, budesonide
  • TB- nặng: corticoid uống, thuốc sh
  • nặng - bùng phát: corticoid tĩnh mạch, thuốc sinh học

  điều trị duy trì:

  • không dùng corticoid uống
  • lui bệnh với corticoid -> AZA, 6MP hay MTX nên dùng duy trì