Isyu sa Karapatang Pantao
Cards (88)
- Ang karapatang ito ay likas at wagas para sa lahat.
- Dalawang uri ng Karapatang Ayon sa Batas
- Ito ang mga karapatang kaloob at pinangangalagaan o binibigyang proteksiyon ng Konstitusyon ng bansa.
- Ito ang mga karapatang maaaring baguhin, dagdagan, o alisin ang mga ito sa pamamagitan ng mga susog sa Konstitusyon.
- Ito ang mga karapatang kaloob ng mga batas na pinagtibay ng Kongreso o Tagapagbatas.
- Binubuo ito ng personaly na karapatan ng mga grupo ng indibidwal o kolektibong karapatan ng prinoprotektahan ng pamahalaan at institusyong panlipunan.
- Nakapaloob dito ang karapatang magkaroon ng matiwasay at tahimik na pamumuhay, kalayaan sa. pagsasalita, pag-iisip, pag-oorganisa, pamamahayag, malayang pagtitipon, pagpiling lugar na titirahan, at karapatan laban sa diskriminasyon.
- Kinakatawan nito ang karapatan na makilahok sa pagtatakda at pagdedesisyon sa pamumuno at proseso ng pamamahala sa bansa gaya ng pagboto, pagkandidato sa eleksiyon, pagwewelga bilang bahagi ng pagrereklamo sa gobyerno, at pagiging kasapi ng anumang partidong politikal.
- Nagpapatungkol ito sa mga karapatan sa pagpili, pagpupursige, at pagsusulong ng kabuhayan, negosyo, hanapbuhay, at disenteng pamumuhay nang ayon sa nais, nakahiligan, at nagustuhang karera.
- Naglalaman ito ng karapatan na magkaroon ng ari-arian, maging mayaman, at gamitin ang yaman at ari-arian sa anumang nais basta't ito ay naayon sa batas.
- Nakapaloob dito ang karapatan na makibahagi at lumahok sa pagsasabuhay, pagpapatuloy, at pagpapalawak ng sariling tradisyon, gawi, at pag-uugali.
- Karapatan ng tao na ipakita sa iba ang katangian ng kinalakihang kultura bilang bahagi ng isang grupo, tribo, o lahi na iniingatan ang mga tradisyong nakagawian hangga't ang mga ito ay sakop ng saligang batas.
- Pinangangalagaan nito ang mga taong akusado o nasasakdal sa anumang paglabag sa batas.
- Ang ilan sa mga karapatang ito ay ang karapatan sa pagpapalagay na siya ay walang sala hangga't hindi napatutunayan ang kasalanan at may karapatan laban sa di-makataong parusa.
- Ang nilalaman ng Article III ng ating Konstitusyon
- Nakapaloob dito ang mga karapatang pantao na dapat ay tinatamasa ng bawat mamamayan.
- Ang tao ay may karapatan sa buhay, kalayaan, o ari-arian ng hindi kaparaan ng batas.
- Ang karapatan ng mga tao na maging ligtas sa kanilang mga tao, mga bahay, mga papeles, at mga epekto sa hindi makatuwingrang mga paghahana at pag-agaw ng anumang kalikasan.
- Ang pagkapribado ng komunikasyon at pagsusulatan ay hindi dapat labagin maliban sa naaayon sa batas na utos ng hukuman, o kapag ang kaligtasan o kaayusan ng publiko ay nangangailangan ng iba, gaya ng itinalaga ng batas.
- Ito ang Kalayaan sa pananalita, karapatan sa isang malayang pamamahayag; kalayaan sa pagtitipon; karapatan ng petisyon
- Kalayaan sa pagtatag ng relihiyon
- Ang kalayaan ng paninirahan at ang pagbabago nito sa loob ng mga limitasyon na itinakda ng batas ay hindi dapat masira maliban sa ayon sa batas na utos ng hukuman.
- Ang karapatan ng mga tao sa impormasyon sa mga bagay na may kinalaman sa publiko ay dapat kilalanin. Ang pag-access sa mga opisyal na rekord, at sa mga dokumento at papel na may kinalaman sa mga opisyal na kilos, transaksyon, o desisyon, gayundin sa datos ng pananaliksik ng pamahalaan na ginamit bilang batayan para sa pagbuo ng patakaran, ay dapat ibigay sa mamamayan, na napapailalim sa mga limitasyong maaaring itadhana ng batas.
- Ang karapatan ng mga tao, kabilang ang mga nagtatrabaho sa pampubliko at pribadong sektor, na bumuo ng mga unyon, asosasyon, o lipunan para sa mga layuning hindi labag sa batas ay hindi dapat paikliin.
- Ang pribadong pag-aari ay hindi dapat kunin para sa pampublikong paggamit nang walang makatarungang kabayaran.
- Hindi dapat magpatibay ng batas na sisira sa pananagutan ng mga kontrata.
- Ang libreng pag-access sa mga korte at quasi-judicial na katawan at sapat na legal na tulong ay hindi dapat ipagkait sa sinumang tao dahil sa kahirapan.
- Ang karapatan ng tao sa ilalim ng pagsisiyasat sa kustodiya.
- Ang lahat ng tao, maliban sa mga kinasuhan ng mga pagkakasala na mapaparusahan ng reclusion perpetua kapag malakas ang ebidensya ng pagkakasala, ay dapat, bago mahatulan, ay maaaring piyansahan ng sapat na mga sureties, o palayain sa pagkilala ayon sa maaaring itadhana ng batas. Ang karapatang makapagpiyansa ay hindi masisira kahit na sinuspinde ang pribilehiyo ng writ of habeas corpus. Hindi kailangan ng labis na piyansa.
- Mga Karapatan ng Akusado, Karapatan dahil sa Proseso ng Batas sa Mga Kaso ng Kriminal, Inosente Hanggang Mapapatunayang Nagkasala, Ang Karapatan na Harapin ang Isang Nag-akusa, Batayan para sa Mga Paglilitis sa Absentia
- Ang pribilehiyo ng writ of habeas corpus ay hindi dapat suspindihin maliban sa mga kaso ng pagsalakay o paghihimagsik, kapag kinakailangan ito ng kaligtasan ng publiko.
- Ang lahat ng mga tao ay dapat magkaroon ng karapatan sa isang mabilis na disposisyon ng kanilang mga kaso sa harap ng lahat ng hudisyal, mala-hudisyal, o administratibong mga katawan.
- Hindi dapat pilitin ang isang tao na tumestigo laban sa kanyang sarili.
- Karapatan sa paniniwala at adhikain sa politika.
- Ang pagbabawal laban sa malupit, nakakahiya, o hindi makatao na parusa
- Walang taong dapat makulong dahil sa utang o hindi pagbabayad ng buwis sa botohan.
- Walang tao ang dalawang beses na malalagay sa panganib ng kaparusahan para sa parehong pagkakasala. Kung ang isang gawa ay pinarusahan ng isang batas at isang ordinansa, ang paghatol o pagpapawalang-sala sa ilalim ng alinman ay magiging isang hadlang sa isa pang pag-uusig para sa parehong gawa.
- Walang ex post facto na batas o bill of attainder ang dapat isabatas.
- Petsa na nabuo ang Universal Declaration of Human Rights
- Ang lahat ng tao'y isinilang na malaya at pantay-pantay sa karangalan at mga karapatan. Sila'y pinagkalooban ng katwiran at budhi at dapat magpalagayan ang isa't isa sa diwa ng pagkakapatiran.