dopasowanie konwencji gatunkowej i stylu dzieła do jego tematyki(odpowiedni styl pisania do treści)
decorum
polega na intensywnym przeżyciu litości i trwogi, które prowadzi do wyzwolenia się z tych złych uczuć, doznać oczyszczenia oglądając tragedię
katharsis
podział a strofy, rytmiczność i śpiewność. Isnieje wiele odmian pieśni np. biesiadne, miłosne, religijne, żałobne
pieśń
podniosły ton wypowiedzi, liczne metafory i porównania, szyk przestawny, wiele powtórzeń i paralelizmów składniowych i tryb rozkazujący, symboliczność
styl biblijny
utwór, którego tematem jest prorocza, zazwyczaj pełna grozy wizja końca świata, występuje w nim skomplikowana symbolika i wiele elementów fantastycznych
apokalipsa
utwór zawierający ukryty przenośny sens
przypowieść
mimesis, decorum, proporcjonalność elementów(harmonia elementów), podporządkowanie funkcją (odbiorcy często znają treść dzieła, co pozwala skupić się na przeżywaniu emocji)
styl antyczny
konflikt bohatera, który wynika z sytuacji wyboru między dwiema równorzędnymi racjami, a każdy wybór prowadzi do klęski lub śmierci bohatera
konflikttragiczny
poezja wzywająca do walki za ojczyznę
poezja tyrtejska
gatunek epicki, przedstawiający działania mitologicznych, lub historycznych bohaterów
epos
cechami charakterystycznymi są, podniosły sposób wypowiedzi, stałe epitety, porównania homeryckie, powtórzenia i hiperbole
styl homerycki
przeznaczenie, los bohatera, którego nawet bogowie nie mogą zmienić
fatum
celem życia człowieka jest osiągnięcie szczęścia, którego źródłem jest przyjemność, odczuwanie radości życia polega na umiarkowaniu i unikaniu skrajności, należy czerpać radość z drobnych przyjemności, carpe diem
epikureizm
w życiu należy kierować się rozumem, unikać skrajności, żyć w zgodzie z naturą na którą człowiek nie ma wpływu
stoicyzm
tułacz, podróżnik, osoba która jest ciągle w drodze, nie ma domu lub go poszukuje
homo viator
bohater literacki, który musi wybrać między równoważnymi racjami, wybór, którego dokonuje, zawsze ma tragiczne skutki i prowadzi do katastrofy lub śmierci
bohater tragiczny
motyw przemijania, podkreślający ulotność ludzkiego życia
vanitas
stały obraz lub motyw utrwalany w tekstach kultury
topos
nie wszystek umrę
non omnis moriar
wiara w wielu bogów
politeizm
nadmiernenadawanieprzedmiotomcechludzkich
antropomorfizm
czasu (akcja rozgrywa się w jeden dzień) miejsca (akcja dzieje się w jednym miejscu) akcji (ma jeden wątek)
zasada trzech jednosci
w centrum zainteresowania znajdował się Bóg
teocentryzm
pamiętaj o śmierci(maksyma przypominająca, że życie ziemskie jest zaledwie wstępem do wieczności )
momento mori
postrzeganie świata w kategoriach par przeciwnych , każda rzecz ma ma dwie strony: ziemską(profanum) i duchową(sacrum)
dualizm
kultura i sztuka średniowiecza miała jednolity charakter w całej europie
uniwersalizm
sztuka pięknego umierania
ars (bene) moriendi
motyw tańca śmierci, równość wszystkich ludzi wobec śmierci
danse macabre
kodeks, zbiór zasad, których powinien przestrzegać średniowieczny rycerz
etos rycerski
schyłkowy okres epoki, bujny rozkwit kultury średniowiecznej
jesień średniowiecza
dobrowolne wyrzeczenie się dóbr materialnych w celu osiągnięcia doskonałości duchowej
asceza
idee głoszone przez św. Franciszka: ufność Bogu, pokora, szacunek dla bliźniego, braterstwo- także z przyrodą i pochwała prostego życia
franciszkanizm
wierzono, że dzieła powinny być tworzone dla Boga nie dla chwały autora
anonimowość
system polityczno-gospodarczy
feudalizm
idee głoszone przez św. Tomasza, podkreśla, że człowiek zajmuję w świecie stałe, wyznaczone przez Boga, naruszenie harmonii i porządku świata uznawał za grzech przeciwko prawom boskim
tomizm
idee głoszone przez św. Augustyna, podkreślał rozdarcie człowieka między cielesnością a duchowością - traktował życie ludzkie jako walkę doskonałej duszy dążącej do zbawienia z grzesznym ciałem wiodącym ku upadkowi
augustynizm
przekonanie, ż e człowiek jest najdoskonalszą istotą we wszechświecie
antropocentryzm
motyw świata jako teatru, a życia ludzkiego jako występu aktora
theatrum mundi
zabieg literacki polegający na osadzeniu akcji i fabuły utworu w przeszłości historycznej, by w ten sposób odwołać się do aktualnych wydarzeń