Lekcija 4

    avatar
    Created by
    Petra K

    Cards (24)

    • Teorija granične korisnosti
      -        Nastaje u 19. stoljeću u radovima W.S. Jevonsa, K. Mengera i L. Walrasa
      -        Prema ovoj teoriji vrijednost nekog dobra jednaka je korisnosti zadnje (granične) jedinice tog dobra kojom se postiže maksimalno zadovoljenje potreba pojedinaca
    • Odnos TU i MU
      -        Ukupna korisnost (TU, Total Utility) se povećava do točke zasićenosti sa svakim povećanjem količine promatranog dobra
      -        Granična korisnost (MU, Marginal Utility) se smanjuje sa svakim povećanjem količine promatranog dobra
      -        Granična korisnost jednaka je odnosu prirasta ukupne korisnosti i količine promatranog dobra (MU=ATU/AQ)
      -        Dok TU raste po opadajućoj stopi MU pada, kada je TU max. MU=0, a kada TU pada, MU<0
      -        Grafovi
    • Tržišna košarica
      -        Skup različitih količina različitih dobara
      -        Npr.
      o   Košarica A: 3 jabuke, 2 knjige 15 krafni
      o   Košarica B: 2 sendviča, knjiga i mobitel
      o   Košarica C: 4 kave i televizor
      -        Potrošač kroz preferencije izražava sklonost različitim tržišnim košaricama
    • Pretpostavke o preferencijama
      1.      Potpunost
      2.      Refleksivnost
      3.      Tranzitivnost
      4.      Neprekidnost
      5.      Nezasitnost
      6.      Padajući MRS
    • Potpunost
      -        Preferencije su potpune kada ih je moguće rangirati
      -        Potrošač između svake dvije košarice dobara A i B može odrediti:
      o   A poželjnija od B (A>B)
      o   B poželjnija od A (A<B)
      o   A i B jednako poželjne (A=B)
    • Refleksivnost
      -        Preferencije su refleksivne ako dvije košarice dobara koje donose jednaku razinu zadovoljstva potrošač rangira jednako
      -        Ako A i B donose jednaku razinu zadovoljstva, onda su one jednako poželjne (A=B)
    • Tranzitivnost
      -        Ako je košarica A bolja od košarice B, i košarica B bolja od košarice C, onda je i A bolja od C
      -        A>B i  B>C    =>   slijedi: A>C
    • Neprekidnost
      -        Ako je košarica A bolja od košarice B, a B je limes od C, onda je i A bolja od C
      -        A>B  i   B=limC    =>   slijedi: A>C
    • Nezasitnost
      -        Veće zadovoljstvo donosi ona košarica u kojoj je barem jednog proizvoda više, a ostalih nije manje
      -        Potrošač uvijek preferira kombinaciju u kojoj ima više nekog dobra
    • Padajući MRS
      -        Granična stopa supstitucije (MRS, Marginal rate of substitution) je padajuća
      -        MRS pokazuje koliko jedinica nekog dobra se potrošač spreman odreći da bi dobio jednu dodatnu jedinicu drugog dobra
      -        Posljedica ovog aksioma je konveksnost krivulja indiferencije
    • Krivulja indiferencije
      -        Točke jednakog zadovoljstva = košarice koje pružaju jednaku razinu zadovoljstva
      -       Spajanjem točaka jednakog zadovoljstva nastaje krivulja indiferencije
    • Granična stopa supstitucije
      -       Količina jednog dobra koje se potrošač spreman odreći kako bi dobio jednu jedinicu drugog dobra, ostajući pritom na istoj razini zadovoljstva
    • Dopuni ;
      A) savršeni supstituti
      B) savršeni komplementi
    • Budžetski pravac
      • Prikazuje kombinacije 2 dobra koje se mogu kupiti uz raspoloživi dohodak
      • Točke na budžetskom pravcu pokazuju potrošnju cijelog raspoloživog dohotka
      • Točke unutar budžetskog pravca označavaju manju potrošnju od raspoloživog dohotka
      • Promjene budžetskog pravca
      o   1. Promjena dohotka
      §  pomiče budžetski pravac, ali bez promjene nagiba
      o   2. Promjena cijene jednog dobra
      §  mijenja nagib budžetskog pravca
    • Optimalan izbor
      • Potrošač bira kombinaciju dobara koja maksimizira zadovoljstvo uz dani raspoloživi dohodak
      • Zbog budžetskog ograničenja optimalan izbor mora se nalaziti na budžetskom pravcu
      o   To se postiže u točki gdje se krivulja indiferencije i budžetski pravac dodiruju
      • Kako doći do točke optimalnog izbora?
      o   1. maksimizacija korisnosti uz zadane izdatke
      o  2. minimizacija izdataka uz zadanu korisnost
    • Granične točke
      -        Granične točke javljaju se kada se optimalan izbor nalazi na jednoj od osi
      -        To znači da potrošač kupuje samo jedno dobro
      -        Događa se kod izrazite preferencije jednog dobra i savršenih supstituta
      o   Imaš slikane grafove pa nacrtaj
    • Otkrivene preferencije
      Inferiorne kombinacije – kombinacije dvaju dobara koje potrošaču pružaju manje zadovoljstvo ili korisnost u odnosu na neke druge kombinacije dobara
      Superiorne kombinacije – kombinacije dvaju dobara  koje potrošaču pružaju veće zadovoljstvo ili korisnost u odnosu na neke druge kombinacije dobara
      -        Postupkom analize otkrivenih preferencija, može se identificirati krivulja indiferencije kada je poznat potrošačev izbor i raspoloživi proračun
    • Izvođenje krivulja
      -        Krivulja PCC - odnos cijene i potrošnja
      -        Krivulja ICC - odnos dohotka i potrošnje
      -        Krivulje potražnje - odnos cijene i količine
      -        Engelova krivulja - odnos dohotka i količine
    • Izvođenje krivulje potražnje
      -        Krivulja potražnje izvodi se iz PCC krivulje
      -        Spajaju se točke koje povezuju cijene i količine dobra čija se cijena mijenja
    • Izvođenje Engelove krivulje
      -        Engelova krivulja pokazuje odnos količine potrošnje i dohotka
      -        Izvodi se iz ICC krivulje
    • Efekti promijene cijene
      -        Promjena cijene utječe na promjenu količine potražnja
      -        Promatraju se 2 efekta:
      o   Efekt supstitucije
      o   Efekt dohotka
    • Efekt supstitucije
      -        Sklonost potrošača da troši više nekog dobra ako njegova cijena pada, odnosno da troši manje nekog dobra ako mu cijena raste
      -        To dovodi do padajuće krivulje potražnje
      -        Ako cijena nekog dobra raste, potrošači nastoje to dobro zamijeniti jeftinijim dobrom
    • Efekt dohotka
      -        Povećanje cijene dobra ima isti efekt za potrošača kao smanjenje realnog dohotka
      -        Promjena količine nekog dobra nastala zbog promjene cijene tog dobra
      -        Efekt dohotka nadopunjuje efekt supstitucije, što se očituje u negativnom nagibu krivulje potražnje
    • Efekti prema vrsti dobara
      -        Normalno dobro
      o   ES pozitivan, ED pozitivan, UE pozitivan
      -        Inferiorno dobro
      o   ES pozitivan, ED negativan, UE pozitivan
      o   pad P => porast potraživane Q
      -        Giffenovo dobro
      o   ES pozitivan, ED negativan, UE negativan
      o   porast P => porast potraživane Q
    See similar decks