Kolejne cztery tematy biologia, 4-6

• Chromosom to inaczej skondensowana i ściśle upakowana pojedyńcza cząsteczka DNA.
• Człowiek ma 46 chromosomów, 23 od matki i 23 od ojca. Nazywamy to chromosomami homologicznymi.
• Kompleks DNA, białek i RNA to chromatyna.
• Do funkcji jądra komórkowego należy kontrolowanie większości procesów zachodzących w komórce, przekazywanie materiału genetycznego do komórek potomnych.
• Jądro komórkowe jest otoczone dwiema błonami, które tworzą otoczkę jądrową.
• Transport odbywa się przez znajdujące się w otoczce jądrowej otwory- pory jądrowe.
• Wnętrze jądra jest wypełnione chromatyną.
• Częścią chromatyny jest jąderko. Zachodzi w nim intensywne produkowanie rRNA, czyli niezbędny składnik rybosomów.
• Przed podziałem komórki DNA ulega podwojeniu i skondensowaniu.
• Cytozol to półpłynny składnik cytoplazmy. Jest on niejednorodną, galaretowatą substancją, która wypełnia przestrzeń między organellami.
• Cytozol stanowi środowisko do zachodzenia różnych reakcji biochemicznych. Pośredniczy w transporcie substancji między organellami.
• Cytoszkielet to sieć włókien białkowych znajdująca się w cytozolu. Odpowiada on za wytrzymałość komórki, zapobiega pękaniu i utrzymuje kształt. Umożliwia również przemieszczanie się chromosomów podczas podziału komórki.
• Struktury w komórce tworzą mikrośrodowiska co pozwala na zachodzenie różnych często przeciwstawnych procesów.
• Siateczka śródplazmatyczna składa się z błon biologicznych.
• Siateczka śródplazmatyczna szorstka, z rybosomami, odpowiada za wytwarzanie białek kierowanych poza komórkę oraz tych potrzebnych komórce.
• Siateczka śródplazmatyczna gładka, bez rybosomów, produkuje lipidy, neutralizuje trujące związki, oraz magazynuje jony wapnia.
• Rybosomy odpowiadają za syntezę białek. Nie są otoczone błoną biologiczną, ale współpracują z systemem błon wewnątrzkomórkowych. Rybosomy mogą być połączone z błonami siateczki śródplazmatycznej lub występować w cytozolu, mitochondriach lub chloroplastach.
• Wakuola- pęcherzyk z płynem. Odpowiada za gromadzenie wody, utrzymywanie nawodnienia, magazynowanie substancji. Błona wakuoli to tonoplast.
• W komórkach roślinnych występuje jedna duża wakuola.

  W komórkach grzybowych wakuole są mniejsze i liczniejsze. Odpowiadają za pochłanianie, trawienie i usuwanie substancji.
• Aparat Golgiego to system woreczków, zwanych cysternami. Trafiają do nich lipidy i białka. Tutaj są one modyfikowane.
• Lizosomy mają postać pęcherzyków. Ich wnętrze jest wypełnione enzymami trawiennymi. Lizosomy występują w komórkach zwierzęcych.
• System błon wewnątrzkomórkowych służy do sprawnej komunikacji.
• Mitochondrium to miejsce zachodzenia głównych etapów oddychania tlenowego. Posiada dwie błony gładkie.
• Błona zewnętrzna mitochondrium jest pofałdowana i tworzy grzebienie mitochondrialne.
• Mitochondrium jest wypełnione substancją zwaną matrix. Zawiera ona białka enzymatyczne rybosomy oraz koliste cząsteczki DNA.
• Cykl komórkowy to ogół procesów, które zachodzą od powstawania komórki do jej podziału.
• Cykl komórkowy dzieli się na dwie fazy. Etap interfazy czyli okres między podziałami kiedy komórka zwiększa swoje rozmiary i gromadzi materiały zapasowe, powiela organella.
• Etap podziału komórki (Faza M), wtedy następuje podział jądra komórkowego i cytoplazmy. Podział jądra to inaczej mitoza.
• Interfaza zaczyna się fazą G1, kiedy komórka rośnie, powstają organella i gromadzą się zapasy i białka.
• Komórki przechodzą do fazy G0 gdy nie przygotowują się do kolejnego podziału ale gromadzą substancje itp. Oznacza to wyjście z cyklu.
• Faza S, wtedy dochodzi do podwojenia DNA i syntezy histonów.
• Ostatnim etapem jest faza G2, kiedy komórka przygotowuje się do podziału.
• Faza M, następuje po Interfazie. Składa się z dwóch części, podziału jądra komórkowego i podziału cytoplazmy.
• Etap podziału jądra to inaczej mitoza, jest ona rozdzieleniem chromosomów.
• Podział cytoplazmy to rozdzielenie cytozolu oraz organelli do komórek potomnych.
• Mitoza to podział jądra komórkowego, w którego wyniku z jednej komórki rodzicielskiej powstają dwie komórki o takiej samej liczbie chromosomów, co komórka rodzicielska.
• Mejoza to podział jądra komórkowego, w którego wyniku z jednej komórki rodzicielskiej powstają cztery komórki potomne o zredukowanej o połowę liczbie chromosomów.
• Mitoza odpowiada za wytwarzanie nowych komórek ciała, wzrost całego organizmu, regeneracja uszkodzonych tkanek, rozmnażanie bezpłciowe organizmów.
• Mejoza odpowiada za rozmnażanie płciowe, przekazywanie informacji genetycznej, zróżnicowanie genetyczne osobników tego samego gatunku.
• Apoptoza to naturalny proces obumierania komórek w organizmie, nazywamy również programowaną śmierć komórek.