Cataluña

• A economía catalana tivo un pronto despegue no XIX. O crecemento demográfico e o desenvolvemento da agricultura favoreceron unha positiva acumulación de capital que desde mediados do século XVIII se reorientou cara o reinvestimento industrial. Deste xeito, vai ser a principal zona industrial de España e pioneira da industralización no sur do continente europeo.
• O seu desenvolvemento estivo fortemente ligado ao sector téxtil, constantemente renovado coa introdución do algodón (grazas ao comercio colonial), a mecanización das tarefas, o emprego dos novos motores mecánicos, o reinvestimento dos capitais obtidos e o espírito de empresa por parte dos propietarios das fábricas.
• Foi a partir da década de 1830 cando se introduciron as máquinas de vapor para mover os teares (as primeiras foron as da fábrica Bonaplata de Barcelona en 1832), creándose as primeiras fábricas modernas nas comarcas de Barcelonés e Manresa, próximas ao porto de Barcelona, por onde se introducían as materias primas, como o algodón, e o carbón, como fonte de enerxía.
• Produciuse un enorme desenvolvemento da produción téxtil catalá (destacando a maior empresa deste ramo La España Industrial creada en 1847 en Barcelona) propiciado por: os aranceis proteccionistas, a supresión das limitacións gremiais e a constante modernización técnica no fiado (os fusos de fiar tradicionais foron substituídos polos mecánicos das mule-jenny nas décadas de 1830- 40) e no tecido (novos teares mecánicos).
• A partir da década de 1870, coa intención de aforrar custos enerxéticos e aproveitar a enerxía hidráulica, creáronse novas industrias téxtiles nas concas do ríos (Llobregat, Besós...). Estes centros industriais deron lugar á creación de numerosos núcleos urbanos para acoller a man de obra (ensanche de Barcelona, Plan Cerdá). A produción téxtil catalá estivo destinada fundamentalmente ao mercado interior e as colonias de Cuba e Filipinas e viuse afectada polos vaivéns da lexislación aduaneira, sendo favorecida nos períodos de proteccionismo e prexudicada nos de librecambismo.
• Así mesmo, o desenvolvemento téxtil propiciou a diversidade industrial de Cataluña co crecemento doutros sectores, especialmente a metalurxia, xunto coa química, a papeleira e editorial, así como as relacionadas coa transformación de produtos agrarios (cortizataponeira, caldos espumosos...).
• O declive da manufactura textil catalana explosiona nos anos 80, afectando a toda a estrutura económica do país. O envío dun Memorial de Agravios no 1885 ao rei Afonso XII supuxo a implementación dunha lexislación librecambista, co obxectivo de fomentar as exportación.
• Cunha aportación económica moi inferior, atopamos a industria laneira, centrada en Cataluña e con materias primas castelás e anglosaxonas. En canto á industria sedeira, esta trasladouse de Valencia a Barcelona, debido á expansión do laranxo a costa da moreira.