Panitikan sa Iba't Ibang Panahon

• Binubuo ito ng mga sinulat ng iba’t ibang grupo ng mga taong nanahanan sa ating kapuluan bago pa sinakop ang Pilipinas. Kabilang dito ang maraming kuwentong bayan, awiting bayan, epiko, mito, alamat, pabula, bugtong, bulong, salawikain, at kasabihan. Pasalindila ang paraan ng pagtuturo ng mga ito sa kabataan.

  Pre - Kolonyal
• Uri ng Panitikan

  1. Patula
  2. Tuluyan
  3. Patanghal
• Uri ng Panitikan

  PATULA - Isinusulat nang pasaknong, binibigkas nang may indayog,

  matalinhaga, may sukat at tugma. Maaari din itong malaya na wala ang sukat o ano mang tugmaan
• Uri ng Panitikan

  TULUYAN - Isinusulat nang patalata, karaniwan ang mga salita at tuloy-tuloy

  ang pagpapahayag.
• Uri ng Panitikan

  PATANGHAL -Kung ang panitikan ay itinatanghal sa entablado. Pa-iskrip ang

  pagkakasulat nito at binubuo ng mga tagpo at yugto. Dati itong nasasaklaw ng anyong patula noon sapagkat ang mga dula noon ay itinatanghal nang patula.
• MGA AKDANG PATULA

  EPIKO - Isang tulang nagsasaad ng kabayanihan at kakaibang kapangyarihan ng pangunahing tauhan.
• MGA AKDANG PATULA

  AWIT - Isang uri ng tulang lalabindalawahing pantig at binibigkas nang

  mabagal. Ang mga kaganapan ay nagmula sa danas ng isang indibidwal.
• MGA AKDANG PATULA

  KORIDO - Isang uri ng tula na wawaluhing pantig at binibigkas nang mabilis.

  Pantasya at kababalaghan ang karaniwang nilalaman nito.

  Halimbawa: Ibong Adarna
• MGA AKDANG PATULA

  BALAD - Ito’y may himig awit sa dahilang ito’y inaawit habang may nagsasayaw.
• MGA AKDANG PATULA

  BALITAO - Isang debateng sayaw tungkol sa pagmamahalan ng isang babae at lalake
• MGA AKDANG PATULA

  SONETO - Binubuo ng labing-apat na taludtod at naghahatid ng aral sa mga mambabasa
• MGA AKDANG PATULA

  KANTAHING BAYAN O AWITING BAYAN - Isang uri ng tulang liriko na karaniwang inaawit na may kaalinsabay na gawain. Oral na pagpapahayag ng damdamin ng mga katutubo. May iba’t ibang uri ang mga ito batay sa okasyong paggagamitan.
• Iba't ibang uri ng Kantahing Bayan

  Talindaw - awitin sa pamamangka
• Iba't ibang uri ng Kantahing

  Bayan Diona - awitin sa mga kasal at panliligaw
• Iba't ibang uri ng Kantahing Bayan Oyayi - awit pampatulog sa mga musmos na anak.
• Iba't ibang uri ng Kantahing Bayan

  Dalit - awit ng pagpupuri at pagpaparangal sa Diyos o Maykapal
• Iba't ibang uri ng Kantahing Bayan

  Elehiya - tumatalakay sa damdamin, panaghoy o panangis para sa alaala ng yumao.
• Iba't ibang uri ng Kantahing Bayan

  Oda - tumutukoy sa papuri o masiglang damdamin. Ito’y walang bilang ng pantig at saknong.
• Iba't ibang uri ng Kantahing Bayan

  Kumintang - awit ng pakikidigma at pakikibaka
• Iba't ibang uri ng Kantahing Bayan

  Kalusan - awitin matapos ang maghapong pagtatrabaho sa bukid, o dili kaya’y awit sa pasasalamat sa masaganang ani.
• Iba't ibang uri ng Kantahing Bayan

  Sambotani - awit ng tagumpay
• Iba't ibang uri ng Kantahing Bayan

  Kundiman - awit tungkol sa pag-ibig
• Mga Akdang Patula

  BALAGTASAN - Pagpapalitan ng katwiran sa anyong patula
• Mga Akdang Patula

  KARUNUNGANG BAYAN - Mga sinaunang tula na maikli lamang.
• Uri ng Salawikain

  1. Salawikain - Mga butil ng karunungan na hango sa karanasan ng mga matatanda, nagbibigay ng mabuting payo tungkol sa kagandahang-asal at mga paalala ng mga kaugalian at karaniwang patalinghaga.
• Uri ng Salawikain

  2. Kasabihan - Gumagamit ng pamumuna ng kilos o gawi ng isang

  tao. Hindi ito gaanong matalinghaga tulad ng salawikain
• Uri ng Salawikain

  3. Bugtong - Paglalarawan ng bagay na pinahuhulaan. Ito’y

  nangangailangan ng mabilisang pag-iisip
• Uri ng Salawikain

  4. Bulong - Ginagamit ng ating mga ninuno bilang pagbibigay

  respeto sa mga nilalang na hindi nakikita.
• Uri ng Salawikain

  5. Kawikaan - Pahayag na nagmula sa Banal na Kasulatan.
• Mga Akdang Patula

  KARAGATAN - Tagisan ng husay sa pagtula upang makuha ang singsing

  ng prinsesang nahulog sa dagat. Pinangungunahan ang larong ito ng isang

  nakatatanda at sinisimulan ang pagpapagalingan sa pagtula sa pamamagitan ng isang lumbo
• Mga Akdang Patula

  DUPLO - Uri ng tulang patnigan na ginagamit sa mga lamay. Tagisan ng

  talino at husay sa pagtula. Ang mga pangangatwiran ay hango sa Banal na

  Kasulatan, mga salawikain at kasabihan.
• Mga Akdang Patula

  TUGMAANG PAMBATA - Mga tula/awit na ginagamit ng mga bata sa

  kanilang paglalaro
• Mga Akdang Patula

  TANAGA - Maikling tula na binubuo ng apat na taludtod na may pipituhing

  Pantig (7-7-7-7)
• Mga Akdang Patula

  SINGKIAN - Binubuo ng limang saknong. Ang una ay isang pangalan.

  Ikalawa ay dalawang pang-uri, ikatlo naman ay pandiwa, ikaapat ay dalawang parirala at panghuli naman ay tungkol muli sa pangalang nasa unahan.
• Mga Akdang Tulyuan

  MAIKLING KWENTO - isang anyo ng panitikan na nagtataglay ng maikling

  sanaysay tungkol sa isang mahalagang pangyayari na bunga ng isang maikling guni-guni o kathang-isip ng may-akda. Ito ay maaaring batay sa imahinasyon o sa sariling karanasan ng sumulat na nag-iiwan ng impresyon sa mga bumabasa o nakikinig sa kwento. Karamihan sa mga maiikling kwento ay maaaring mabasa at matapos sa loob ng iisang upuan lamang.
• Mga Akdang Tulyuan

  SANAYSAY - isang akdang nagpapahayag ng pananaw ng manunulat. Ito ay maaaring magkaroon ng mga elemento tulad ng opinyon, kuru-kuro, pagpuna, impormasyon, obserbasyon, alaala at pagmumuni-muni ng isang tao.
• Mga Akdang Tulyuan

  ANEKDOTA - Maikling salaysay ng mga kawili-wili o katangi-tanging

  karanasang nagtatampok sa ugali o pagkatao ng isang indibidwal na

  kapupulutan ng aral sa buhay.
• Mga Akdang Tulyuan

  PABULA - Salaysaying hubad sa katotohanan sapagkat mga hayop ang

  pangunahing tauhan dito. Layunin nitong imulat ang kaisipan ng mga bata sa mga pangyayaring huhubog sa kanilang asal at kilos.
• Mga Akdang Tulyuan

  PARABULA - Salaysay na mula sa Banal na Kasulatan na kapupulutan ng mga gintong aral.
• Mga Akdang Tulyuan

  KWENTONG BAYAN - Kwentong naglalarawan ng mga tradisyong tulad ng

  kaugalian, pananampalataya, karanasan at suliraning panlipunan. Isa itong

  magaang pagpuna sa ugaling Pilipino sa paraang kakatwa.