Geschiedebus

• Koude Oorlog


  Periode van politieke en militaire spanning tussen het Westen (geleid door de Verenigde Staten) en het Oostblok (geleid door de Sovjet-Unie)
• Na de Koude Oorlog werd de macht in Europa verdeeld
• Einde van het communisme

  1. Massale demonstraties in Oostbloklanden in 1989

  2. Communistische leiders durfden protesten niet neer te slaan

  3. Verkiezingen in Oostbloklanden, communisten verloren

  4. Communistische macht overgedragen zonder geweld, behalve in Roemenië
• Veel volken in de Sovjet-Unie wilden niet langer bij de Sovjet-Unie horen en kregen hun eigen land
• In 1991 hield de Sovjet-Unie op te bestaan
• Grote delen van de Sovjet-Unie werden onafhankelijke landen, zoals Oekraïne, Wit-Rusland en Armenië
• Het deel dat overbleef ging verder als Rusland, met Boris Jeltsin als eerste president
• Rusland werd democratisch en kapitalistisch, maar kampte met ernstige economische problemen
• Joegoslavische burgeroorlog


  1. Onafhankelijkheidsverklaringen van Slovenië, Kroatië en Bosnië-Herzegovina

  2. Serviërs wilden deze onafhankelijkheid niet

  3. Oorlogen in Slovenië, Kroatië en Bosnië-Herzegovina

  4. NAVO greep in 1995 in, waarna Bosnië-Herzegovina onafhankelijk werd
• De Joegoslavische burgeroorlog was het ernstigste en bloedigste conflict in Europa na de Tweede Wereldoorlog
• In Srebrenica vond de grootste massamoord in Europa sinds de Tweede Wereldoorlog plaats
• Kosovo verklaarde zich in 1999 onafhankelijk

  1. Milosevic accepteerde dit niet

  2. NAVO bombardeerde Joegoslavië

  3. Kosovo werd uiteindelijk onafhankelijk, hoewel niet door alle landen erkend
• Milosevic werd gearresteerd en naar het Joegoslavië-tribunaal gebracht, maar stierf voor het einde van het proces
• Na de Koude Oorlog was er één supermacht over: de Verenigde Staten
• De Verenigde Staten werden de 'politieman van de wereld', die in veel conflicten intervenieerden
• De invloed van de Verenigde Staten in de wereld nam snel toe, wat bij sommigen weerstand opriep
• Op 11 september 2001 pleegde Al Qaida aanslagen in de Verenigde Staten
• Al Qaida leider Osama bin Laden verklaarde dat de Verenigde Staten hun verdiende loon hadden gekregen
• President Bush stelde dat vrijheid en democratie zullen winnen van het islamisme, net zoals ze wonnen van het communisme
• BRON 16
• Yes Islam
• Een demonstratie in Karbala, Irak. Foto uit 2003
• BRON 18
• Al snel na de aanslagen op 11 september 2001 (bron 1) werd bekend dat deze waren gepleegd door Al Qaida, een beweging van islamisten. De leider van Al Qaida, Osama bin Laden, verklaarde dat de Verenigde Staten hun verdiende loon hadden gekregen. De meeste inwoners van de Verenigde Staten leven niet volgens de regels van de islam, liet hij weten, en bovendien steunde hun regering Israel in de strijd tegen de grotendeels islamitische Palestijnen. Osama bin Laden vond dat twee goede redenen voor deze straf.


  11 september 2001
• Speaker: 'Overal ter wereld houden mensen van vrijheid en democratie. Vrijheid en democratie zullen daarom winnen van het islamisme, net zoals vrijheid en democratie wonnen van het communisme. De islam is een vreedzame godsdienst. De islamisten misbruiken deze godsdienst voor hun totalitaire ideeën; ideeën die mensen geen ruimte geven voor godsdienstvrijheid en vrijheid van meningsuiting. Het islamisme will hele landen tot slavernij brengen. De mensen die deze idecén aanhangen, minachten vrijheid en vooruitgang. Omdat vrije mensen van de vrijheid houden, zullen de islamisten worden verslagen. Vrijheid zal het altijd winnen van dwang en slavernij'
• Na de aanslagen van 11 september begon de Amerikaanse president Bush een oorlog tegen het terrorisme. Bush vroeg de NAVO om hulp. 'Een aanval op een van ons, is een aanval op ons allemaal', staat in de regels van de NAVO. Dit was de eerste keer sinds de oprichting van de NAVO dat er gebruikgemaakt werd van deze regel. De NAVO-lidstaten werken sindsdien samen om het terrorisme te verslaan, in Afghanistan en Irak zijn grote oorlogen uitgevochten tegen groepen islamisten. Dit werd geen succes: vijftien jaar later is er in beide landen nog steeds veel geweld. Democratie is er nauwelijks, rust en vrede helemaal niet. Grote delen van beide landen zijn in handen van zeer gewelddadige islamisten
• De oorlog tegen terreur wordt wereldwijd uitgevochten. Ook in Jemen, Somalie, Syrie en verschillende andere landen zijn Amerikaanse soldaten of NAVO-soldaten actief of actief geweest om terroristen te doden of op te sporen. Verschillende islamistische groepen hebben gezworen hun oorlog ook naar Europa te brengen. In onder meer Madrid, Londen en Paris hebben zij grote aanslagen gepleegd.
• extremist


  Iemand met radicale opvattingen
• islamisme


  Politieke stroming binnen de islam. Islamisten keuren democratie af en vinden dat een land bestuurd moet worden volgens regels uit de Koran
• terrorisme


  Politiek of godsdienstig doel willen bereiken door geweld tegen willekeurige mensen te gebruiken of daarmee te dreigen
• In de jaren tachtig van de twintigste eeuw besloten de EG-landen tot nog meer samenwerking. Op vrijwel alle gebieden die meer dan één land aangaan, zoals milieubescherming, het opsporen en oppakken van criminelen of het bevorderen van de verkeersveiligheid, zou dat voor alle landen voordeel hebben. In 1993 werd hiervoor de Europese Unie (EU) opgericht. De oude organisatie EG verdween daarmee.
• De lidstaten besloten ook dat er een gezamenlijke munteenheid zou komen. Omdat dit om veel voorbereiding vroeg, werd die gezamenlijke munk-de euro-pas in 2002 ingevoerd. Niet alle EU-landen hebben de euro. Landen waarvan de economie niet sterk genoeg was, mochten niet meedoen. Op die manier wilde men voorkomen dat de euro minder waard zou worden. Ook Groot-Brittannië, Denemarken en Zweden deden niet mee. Zij zagen meer nadelen dan voordelen van de euro en behielden hun eigen munt.
• De Europese Commissie is een soort EU-regering. De Commissie bestaat uit 28 commissarissen, te vergelijken met ministers. ledere lidstaat levert één commissaris. De Commissie stelt nieuwe wetten voor en zorgt dat wetten worden uitgevoerd.
• Het Europees Parlement bestaat uit 751 leden (in 2015). Ze worden iedere vijf jaar door de burgers van de lidstaten gekozen. Hoe meer inwoners een lidstaat heeft, hoe meer zetels dat land heeft in het Europees Parlement. Het Parlement beslist over de wetsvoorstellen van de Europese Commissie, maar heeft géén recht van amendement. Verder beslist het Parlement over de financiële uitgaven van de EU en controleert het de Europese Commissie.
• De Raad van Ministers bestaat uit alle ministers van alle lidstaten. Zij komen alleen bij elkaar als daar een reden voor is. Is er een probleem met het milieu, dan komen de 28 ministers van Milieu bij elkaar. Zij zijn dan de Raad van Ministers en bespreken hoe zij kunnen samenwerken om het milieuprobleem te kunnen oplossen. Gaat het probleem over onderwijs, dan bestaat de Raad uit de 28 ministers van Onderwijs. Ook moet de Raad van Ministers, net als het Europees Parlement, elk nieuw wetsvoorstel goedkeuren of afkeuren.
• Een EU-wet geldt in alle lidstaten. Er mogen alleen wetten worden gemaakt over onderwerpen die meerdere lidstaten aangaan. Bijvoorbeeld milieuvervuiling. Als Nederland een strenge wet maakt om de vervuiling van de Rijn te beperken en Duitsland doet dat niet, dan is die wet in Nederland nutteloos. Het water van deze rivier stroomt immers via Duitsland door Nederland. Voor zulke zaken is het goed dat er een EU-wet komt waaraan zowel Duitsland als Nederland zich moeten houden.
• Over onderwerpen die alleen Nederland aangaan, beslist Nederland zélf. Hoe hard je mag rijden op de Nederlandse snelweg bijvoorbeeld. Dat bepaalt het Nederlandse parlement en niet de EU. Daarbij geldt wel de regel dat Nederland geen wet mag maken die in strijd is met een wet van de EU. Andersom mag wél: is een nieuwe EU-wet in strijd met een Nederlandse wet, dan moet de Nederlandse wet worden aangepast.
• Zo wordt een Europese wet gemaakt

  1. Een commissaris brengt een voorstel in

  2. Het Europees Parlement stemt over het voorstel

  3. De Raad van de Europese Unie stemt over het voorstel

  4. Een nieuwe regel wordt ingevoerd in alle EU-landen
• In 2004 werd besloten om een grondwet voor de EU te maken. Daarin zouden de belangrijkste regels en wetten van de EU staan. Omdat dit een belangrijke beslissing was, besloot de Nederlandse overheid hiervoor een referendum te houden. Drie andere landen deden dat ook. In Nederland en Frankrijk stemde een meerderheid van de bevolking tegen de grondwet. Ze deden dat om verschillende redenen. Maar de meeste mensen stemden tegen, omdat ze bang zijn dat de EU te veel invloed krijgt in Nederland. Ze vinden dat de EU steeds meer macht naar zich toe trekt. Ontstaat er niet langzaam een soort "Verenigde Staten van Europa', waarin Nederland nog maar heel weinig te zeggen heeft? Doordat de meerderheid van de Nederlanders en Fransen tegenstemde, is de grondwet er niet gekomen.
• referendum


  Bij een referendum stemmen burgers over een belangrijke beslissing