Tumutukoy sa mga kaibahan o pagbabagong nagaganap sa lisang angkan ng wika.
BARAYTI AT BARYASYON
Anım (6) na dahilan sa pagkakaiba-iba sa paraang paggamit ng wika ng bawat indibidwal
Grupong kinabibilangan
2.) sitwasyon
3.) Heograpikalnakalagayan
4.) Okasyon
5.) kausap
6.) Panahon
Babel Pagkalito
"Ang wika ay benikulo ng komunikasyon kung kaya't nararapat lamang na ito ay matutuhan at magamit nang maayos"
Dalawang (2) dimensyong nakakaapekto sa pag- kakaiba ng wika
• Dimensyong Heograpikal
• Dimensyong sosyal
AspektongHeograpiko - Impluwensiya ng pisikal na kapaligiran
Aspektongsosyal Personal na pinagmulan ng tao
Dimensyong Heograpikal
1) Estandardisadongwika
Ideal na wikang itinuturo upang magamit nang uniporme (anyo, porma)
Punto
↳ Accent o paraan ng pagbigkas ng wika → Pagpapaklianian ng isang speaker (identidad)
Dlyalekto - Barayti ng wika na nagdudulot ng bahagyang kalbahan sa wika → may punto na nagkakaiba sa kahulugan ngunit nagkakaisa sa estruktura
ex. ng pinggan" Pag-uusog Paghuhtigas
Taga-Rizal "Mag-urong
Diyalekto
wika Ilokano
Tagalog, Cebuano tagalog-bulakenyo bicol sorsogon
HETEROGENOUS ↳ Bawat rehiyon ay mag ginagamit na wika
Creole kapag ang pidgin ay nagkaroon na ng pattern at ginamit na sa komunidad → may estruktura, salitang nabubuo, at kahulugan
at kahulugan
4 nakabatay sa paraan ng pagsasalita ng indibidwal ex. Boom Panes" vice Ganda
2. Sosyolek
L, kolektibong wikang gamit ng partikular na pangkat ng mga tao sa lipunan batay sa katayuan a. Balbal salitang kanto/kalye
Pagbabaliktad ng mga salita - Pagpapaikli ng mga salita ex. Bagets (kabataan) Petmalu (Malupet)
Dimensyong sosyal
1. Idyolek = tao
IDYOLEK = TAO nakabatay sa paraan ng pagsasalita ng indibidwal ex. Boom Panes" vice Ganda
2. SosyolekL, kolektibong wikang gamit ng partikular na pangkat ng mga tao sa lipunan batay sa katayuan
Balbal salitang kanto/kalye
pagbabaliktad ng mga salita
• pagpapaikli ng mga salita. Ex. Bagets (kabataan). Petmalu (malupet)
b-Bekimon o Gay Ling noong - nauso n walang isang batas na dekada nagtakda kung paano isinilang ang mga ito 70
ex. Charot (Biro)
Givenchy (Given)
naimbento noong decada 1980-1990 G words kallangang pagpantig-pantigin = sagaligitaga ex. salita
d. kolokyal o conyo pagsasama sa isang pangungusap ng mga salita mula sa dalawang magkaibang wika code switching ex. "Let's make pasok na to our class"
e. Jejemon pinapalitan ang titik ng numero
na katunog nito ex. May prob5 ka ba?"
f. Jargon ito lamang ang pormal ginagamit ang mga ito ng mga propesyonal ex. BP (Blood pressure)
K (Potassium)
FX (Bone fracture)
3. Etnolek o Ethnic Dialect
4 wika mula sa etnolingguwistikong grupo
Vakul Ivatan Pantakip sa ulo Feyu kalinga Pipa
→ nirerepresenta ang mga katutubo ex. Falendag - Trruray - Plawta
4. Rehistro o Register
→ Paano ginagamit ang wika (Pormal/di-pormal) → Akma sa sitwasyon, okuparyonal o propesyonal na trabaho ex." uy besk kumusta ↳ Natatanging wikang gamit sa tiyak na konteksto
ka?" kausap ang kaibigan Magandang araw po! Eng" kausap ang guro