KOMPAn

• Wika- ayon kay Henry Gleason ang wika ay masistemang balangkas dahil ito ay may ayos o padron na sinusunod
• Lingua franca- wikang sinasalita ng nakararami.
• De facto- wikang malawakang ginagamit ng bansa ngunit hindi itinadhana ng batas.
• De juri- Isinsaad mismo ng pinakamataas na batas ng bansa.
• Wilang opisyal- wikang itinadhana ng batas na maging opisyal na talastasan o sa ibat ibang transaksyon sa pamahalaan.
• 1987 konstitusyon- nakasaad na wikang opisyal ang Filipino.
• Executive Order Blg.335 - Nag aatas ito sa lahat ng kagawaran, kawanihan,ahensya at instrumentali ng pamahalaan na gumamit ng wikang Filipino sa lahat ng uri ng komunikasyon.
• Salogang Batas ng Biyak-na-bato(1896)- Ang wikang Tagalog ang magiging wikang opisyal ng Pilipinas.
• Saligang Batas ng 1935- Hanggat walang isinasaad ang batas, ang wikang Ingles at kastila ang gagamiting wikang opisyal ng Pilipinas.
• December 30, 1937 - Iprinoklimang ang wikang Tagalog ang magiging batayan ng Wikang opisyal.
• 1940- Ipinag-utos ang pagtuturo ng Wikang pambansa sa ikaapat na taon.
• Batas komonwelt Blg.570- Ang wikang pambansa ay Wikang Pambansang Pilipino ay isa ng wikang opisyal.
• 1959(Kautusang pangkagawaran Blg.7)- Ang wilang Pambansa ay tatawaging Pilipino upang maiwasan ang mahabang katawagan.
• Wikang panturo- wikang ginagamit sa akademya.
• Panahon ng Amerikano- Monolingguwal(Ingles)
• Panahon ng komonwelt- Nagsimulanh ipagamit ang wikang pambansa.
• Direktor Celedonio Salvador- iniatas sa kawanihan ng edukasyon ang pagtuturo ng Wikang Pambansa bilang isang regular na asignatura sa elementarya at sekundarya.
• Artikulo XV, seksyon 2-3 ng 1973- sa ilalim ng patakarang bilinguwal ang asignatura sa elementarya at sekundarya ay nahati sa isang Filipino at isang Ingles.
• Filipino at Ingles- ang mga wikang opisyal at wikang panturo.
• Mother Tounge-Based Multi-Lingual Education- Mother tounge o ang unang wika ng mag-aaral ay naging opisyal na wikang panturo mula kindergarten hanggang grade 3.
• Deped Secretary Brother Armin Luistro- ang paggamit ng wikang ginagamit din sa tahanan sa mga unang baitang ay makakatulong mapaunlad ang wika at kaisipan ng mag-aaral at makapagpapatibay din sa kanilang kamalayang sosyo-kultural
• 8 na mother tounge

  • Tagalog
  • Kapangpangan
  • Pangasinense
  • Ilokano
  • Bicolano
  • Cebuano
  • Hiligaynon
  • Waray
• 4 na mother tounge

  • Tausug
  • Maguindanaoan
  • Maranao
  • Chavacano
• 7 na mother tongue

  • Ibanag
  • Ivatan
  • Sambal
  • Aklanon
  • Kinaray-a
  • Yakan
  • Surigaonon
• Unang wika(L1)- Natutunan simula pa lamang ng unang pagka kita ng liwanag
• Ikalawang wika(L2)- Natutunan mula 5-7 taon o pagtungtung sa paaralan.
• Monolingguwalismo- Ang pagpapatupad ng iisang wika sa isang bansa.
• Bilingguwalismo

  • Bloomfield- ang paggamit ng isang sa dalawang wika na tila ito ay kanyang katutubong wika.
  • Macnamara- taong may kakayahan sa isa sa apat na makrong kasanayan.
  • Weinreich- Ang paggamit ng dalawang wika ay bilingguwalismo at ang taong gumagamit ng dalawang wika ay billinguwal.
• Multilingguwalismo- Ang Pilipinas ay isang multilingguwal na mag mahigit 180 na wika
• Ducher at Tucker( 1977)- Mahalaga ang unang wika bilang pundasyon sa pagkatuto sa ikalawang wika.
• Varayti- ang pagkakaiba-iba ng uri ng wika na ginagamit ng mga tao sa bansa. Maaring ang pagkakaiba ay nasa bigkas,tono,uri at anyo ng salita.
• Dayalek- tumutukoy sa heograpiya o lokasyon. Ayon kay Trevor Pateman, ito ay wikang ginagamit ng isang partikular na pangkat sa lipunan.
• Idyolek- tumutukoy sa paraan ng estilo ng pagsasalita ng tao. Maaring tumukoy sa punto o paraan ng pagsasalita na ginagamit ng isang individual. Ito ay personal na wika ng tao.
• Sosyolek- ito ay base sa kasarian, gulang, katayuang sosyo-ekonomiko,relihiyon at iba pang kalagayang panlipunan
• Gay lingo( wika ng nga beki)-Churchill (sosyal),Givenchy(pahingi),Indiana Jones( hindi sumipot), Juli Andrews(mahuli/late)
• Conyo- Tinatawag ding "Coñotic" o "Conyospeak". Isang varyant ng taglish, kayat masasabing may code switching na nangyayari.
• Jejemon o jejespeak- Sinasabing nag mula sa pinaghalong " jejeje" na isang paraan ng pagbaybay ng "hehehe" at ng salitang mula sa hapon na Pokemon.Ito rin ay nakabatay sa sa wikang Ingles at Filipino subalit may pinaghalo-halong numero, simbolo at malalaki at maliliit na titil. " Jejetyping"
• Jargon- Ito ay natatanging bokabularyo ng partikular na pangkat na makakapagpakilala sa kanilang propesyon, trabaho o gawain.
• Pidgin- Tinatawag na "nobody's native language". Nangyayare ito kapag may dalawang taong nagtatangkang mag-usap subalit pareho sila may magkaibang unang wika kaya't hindi sila magkakaintindihan." Makeshift language'.
• Creole- Ang wilang nagmula sa isang pidgin na naging unang wika sa isang lugar.

  Halimbawa: wikang chavacano.