AP summative

• Si Archduke Francis Ferdinand, tagapagmana sa trono ng Austria, ay dumalaw sa Sarajevo, Bosnia at pataksil na pinatay ni Gavrilo Princip


  Ika-28 ng Hunyo, 1914
• Gavrilo Princip


  Serbian na naninirahan sa Bosnia at kabilang sa The Black Hand, isang grupong teroristang laban sa Austria
• Hindi nasiyahan ang Austria sa kasagutan


  Noong ika-28 ng Hulyo, 1914, Austria-Hungary ay nagpahayag ng digmaan laban sa Serbia
• Nanalo ang Austria laban sa Serbia
• Hindi nasiyahan ang Austria sa kasagutan


  Noong ika-1 ng Agosto, 1914, Germany ay nagdeklara ng digmaan laban sa Russia
• Nanalo ang Germany laban sa Russia
• Noong ika-3 ng Agosto, 1914


  Germany ay nagdeklara ng digmaan sa bansa ng France
• Ito ay mas kilala sa tawag na FRANCO PRUSSIAN WAR, kung saan nanalo ang Germany
• Noong September 1914


  Great Britain ay nagdeklara ng digmaan laban sa Germany at tinatawag itong Trench Warfare, kung saan panalo pa rin ang Germany
• Digmaan sa Kanluran


  • France vs Germany
  • Pinakamainit na labanan
  • Germany ay lumusob sa Belguim at ipinagwalang-bahala nitong huli ang pagiging neutral na bansa nito upang malusob ang France
• Digmaan sa Silangan


  • Russia vs Germany
  • Lumusob ang Russia sa Prussia (Germany) sa pangunguna ni Grand Duke Nicholas, pamangkin ni Czar Nicholas II
• Central Powers


  • Germany
  • Austria-Hungary
  • Ottoman Empire
  • Bulgaria
• Allies


  • Japan
  • Italy
  • United States
• Germany ay nagsagawa ng pang-aatake sa barko ng alyadong pwersa, kasama ang pagpapalubog ng RMS Lusitania ng Great Britain na may 128 Amerikano na namatay


  Taon 1915
• Krusero


  Isang uri ng barkong pandigma
• SMS Emden ng Germany ang nakapagpalubog ng 1 krusero ng Russia, 1 distroyer ng mga Pranses, at 15 barkong pangalakal ng Alyadong Puwersa
• Labanan ng Jutland ng Germany at Great Britain


  Nanalo ang Germany sa labanan
• Great Britain ang nanalo sa labanan
• Russia ay nilusob ang Germany, ngunit kahit anong gawin ng Russia sila ay hindi mananaig sa Germany

  Taon 1917
• Upang makaiwas ang Russia sa Digmaan, nakipagkasundo nalang sila sa Germany at sa pamamagitan ng paglagda sa Treaty of Brest-Litovsk noong Marso 3, 1918
• Sumali ang Estados Unidos sa digmaan

  Ika-4 ng Abril 1918
• Sa Araw na ito si Pangulong Woodrow Wilson ng USA ay nagpahayag ng pakikidigma laban sa mga Germany
• Mga Dahilan


  • 128 sa mga pasaherong ng Lusitania namatay ay mga Amerikano
  • Germany ang may Kasalanan sa mga pangyaring krisis
• Nagpadala ang Estados Unidos ng American Expeditionary Forces na may lakas na 2 milyong katao sa pangunguna ni Heneral John J. Pershing
• Ito nagbigay daan sa tuluyang pakatalo at pagsuko ng Germany, biglang nanahimik ang daigdig nang matigil ang putukan
• Matinding pinsala ang naidulot ng Unang Digmaang Pandaigdig sa buhay at ari-arian. Tinatayang umabot sa 8,500,000 katao ang namatay sa labanan. Nasa 22,000,000 naman ang tinatayang nasugatan
• Samantalang 18,000,000 an sibilyang namatay sa gutom, sakit at paghihirap. Napakaraming ari-arian ang nawasak at naantala ang kalakalan, pagsasaka at iba pang gawaing pangkabuhayan
• Ang nagastos sa digmaan ay tinatayang umabot sa 200 bilyong dolyar
• APAT NA IMPERYO SA EUROPE ANG NAGWAKAS

  • Hohenzollern ng Germany
  • Hapsburg ng Austri-Hungary
  • Romanov ng Russia
  • Ottoman ng Turkey
• Nag-iba rin ang kalagayang pampolitika sa buong daigdig. Ang Austria at Hungary ay nagkahiwalay. Ang mga bansang Latvia, Estonia, Lithuania, Finland, Czechoslovakia, Yugoslavia at Albania ay naging malalayang bansa
• Nabigo ang mga bansa sa pagkakaroon ng pangmatagalang kapayapaaan sa daigdig. Ang mga itinalaga ng kasunduan sa Versailles ay nagtanim ng hinanakit sa Germany
• Lubhang marahas ang mga parusang iginawad sa Germany. Ang pagkapahiya ng Germany ang dahilan ng muli nilang paghahanda upang muling makipaglaban sa mga bansang Alyado
• Umisip ng paraan ang mga nanalong bansa upang maiwasan ang digmaan na pinaniniwalaan nilang salot sa kapayapaan. Bumalangkas sila ng kasunduang pangkapayapaan sa Paris noong 1919-1920
• Mga Kasunduang Pangkapayapaan Paris Peace Conference (1919)


  • France (Georges Clemenceau): hindi na maging banta pa ang Germany sa France
  • Great Britain (David Lloyd George): parusahan ang Germany at protektahan ang interes ng G. Britain
  • U.S. (Woodrow Wilson): Pagbuo ng League of Nations
  • Italy (Vittorio Orlando): pantay na hatian sa mga spoils of war
• Kasunduan sa Versailles Hudyat ng pagwawakas ng Unang Digmaang Pandaigdig
• Mga napagkasunduan


  • Ang Germany ay dapat akuhin ang buong responsibilidad sa digmaan
  • Ang Germany ay dapat magbayad ng mga nawasak na digmaan. [£6.6billion]
  • Ang Army ng germany ay bawasan ng 100,000 na tao
  • Germany ay dapat na walang air force o submarines at mga malalaking barko
  • Germany ay nawalan ng teritoryong nasakop at mahahati sa dalawa ang natira para sa Poland
• Anim sa mga puntos ng Labing-apat na Puntos ni Pangulong Woodrow Wilson ang napagkasunduan
• Anim sa mga puntos na napagkasunduan

  • katapusan ng lihim na pakikipag-ugnayan
  • kalayaan sa karagatan
  • pagbabago ng mga hangganan ng mga bansa at paglutas sa suliranin ng mga kolonya ayon sa sariling kagustuhan ng mga mamamayan
  • pagbabawas ng mga armas
  • pagbabawas ng taripa
  • pagbuo ng Liga ng Mga Bansa
• League of Nations


  Enero 10, 1920-12 na bansa Hindi sumali ang U.S.A. isolationism
• Layunin ng League of Nations

  • Pagbabawas ng mga armas
  • Collective security
  • Hidwaan: negosasyon at diplomasya
  • Pagsasagawa ng panlipunan at makataong mga proyekto