Pagsasalin

• Noong panahon ng tinatawag na Cultural Revolution sa China, lumaganap sa buong bansa ang balitang yaon. Kung kaya nangangailangan ito isalin sa iba't ibang lenggwahe. Umabot 39 salin ang pagbabalita tungkol sa kaganapan yaon, at kabilang ang salin sa Filipino.
• Ang salin na iyon ng Filipino ay nakakuha ng atensyon sa isang editor na kung saan nakabase sa China, at may lawak na kaalaman patungkol sa salita ng mga Tsino.
• Halimbawa


  • Nito ay ang pangungusap na " ang mga abanikong pampalakasan ay dumagsa sa estadyo." kung saan ang ibig sabihin pala ay; "nagdagsaan sa stadium ang mga mahihilig sa sports".
• Ayon kay Buhler, ang tagasalin ay naglalaro sa tatlong lebel (X,Y,Z) kaugnay ng kaniyang materyales.


  • X - nakatuon sa reperensiya o sitwasyon, at nagpapahiwatig ng ekstralingguwistikong realidad
  • Y - sa nilalaman (sense) at tinatawag na tekstuwal
  • Z - suhetibo at nagbibigay diin sa lengguwahe bilang code
• Tatlong Function Ng Lengguwahe


  • Expressive Function - nagpapahayag ng sariling ekspresyong suhetibo at samakatwid ay siyang malikhain
  • Informative Function - para sa obhetibong deskripsiyon, kognisyon, denotasyon, at samakatwid ay reperentasyon, intelektwal at reperensiyal
  • Vocative Functional - makasosyal, ibig sabihi'y mapanghimok, retoritikal, mapangmungkahi, dinamiko, mapanggayuma, connotative, at mapang-utos
• May mga dapat tandaan sa pagkakasalin sa mga proper names, terminong institusyonal at katawagang kultural.
• Mga dapat tandaan sa pagkakasalin

  • Mga kilalang tao sa kasaysaysayan
  • Mga trademark, brand-name at propriety name
  • Mga katawagan ng paggalang
  • Mga pangalang heograpikal
  • Mga pangalan ng kompanya, pribadong institusyon, paaralan, unibersidad at ospital
  • Mga pangalan ng peryodiko, journal at lathalain
  • Mga likhang sining
• Ang makabagong alpabetong Filipino (o mas kilalá bílang alpabetong Filipino) ay ang alpabeto ng wikang Filipino, ang pambansang wika ng Pilipinas at isa sa mga opisyal na wika ng bansa kasáma ang Ingles.
• Ang modernong alpabetong Filipino ay binubuo ng 28 titik kabílang ang 26 titik nkkg payak ng alpabetong Latino ng ISO, ang Ññ ng wikang Kastila at ang NG ng wikang Tagalog.
• Noong taong 2014, ang Komisyon sa Wikang Filipino ay naglabas ng bagong patnubay para sa ortograpiya na sasagot sa mga dáting suliranin ukol sa kung papaano ikakatawan ang mga tunog sa mga pilîng wika at diyalekto sa Pilipinas.
• Noong Agosto 2007, ang Komisyon sa Wikang Filipino ay nagpalabas ng dokumento tungkol sa palabaybayan ng wikang Filipino, na maaaring bigyan ng komento.
• Noong Mayo 2008, inilabas ang KWF ang pinal na borador ng Gabay sa Ortograpiya ng Wikang Filipino. Itinakwil nito ang mga radikal na rebisyon ng 2001 at mas binigyang-halaga ang status quo, bagaman kinokodipika o ginagawa nang opisyal ang ilang mga aspekto nito.
• Ang mga titik ay kumakatawan sa isang tunog na pasalita. Ito ay binubuo ng mga patínig o bokáblo at mga katínig o konsonánte.
• Ang alpabetong Filipino ay binubuo ng 28 na titik na may katawagan sa tulad sa wikang Ingles, maliban sa Ññ /enje/.
• Mga bagong titik na idagdag sa alpabetong Filipino


  • C, F, J, Ñ, Q, V, X, Z
• Bago ang panahon ng pananakop ng mga Kastila sa Pilipinas, karamihan sa mga wika sa Pilipinas ay tatlong patínig /a/ /i/, at /u/. Maraming naidagdag na mga salita ang mga Kastila at naidagdag ang /e/ at /o/ sa kalayunan.
• Mga tuldik


  • Pahilis (´) - diin at/o habà
  • Paiwa (`) - impit na tunog
  • Pakupya (^) - impit na tunog at diin
  • Patuldók na E, Ë - tunog-schwa
• Ang Pagbigkas na baybay ay dapat pa letra at hindi papantig.
• Halimbawa ng Pagbigkas na Baybay


  • aso = /ey-es-o/
  • kotse = /key-o-ti-es-i/
  • Ulan = /yu-el-ey-en/
  • i = /ay/
  • ay = /ey-way/
  • Dr. (Doktor) = /kapital di-ar/
  • Bb. (Binibini) = /kapital bi-bi/
  • XU (Xavier University) = /eks-yu/
  • ASEAN (ASSOCIATION of Southeast Nation) = /ey-es-i-ey-in/
  • AGA (Alenjandro G. Abadilla) = /ey-ji-ey/
  • CPR (Carlos P. Romulo) = /si-pi-ar/
• Manatili ang isa-sa-isang tumbasan ng tunog at letra sa pagsulat na pagbaybay ng mga salita sa wikang Filipino.
• Halimbawa ng Pagsulat na Pagbaybay

  • dyanitor = janitor
  • pondo = fondo
  • pormal = formal
• Ang dagdag na walong letra: C, F, J, Q, V, X, Z, Ñ ay ginagamit sa mga pangalan ng tao at lugar.
• Halimbawa ng Paggamit ng Mga Bagong Titik

  • TAO: Nina, Carlo, Frances
  • LUGAR: Lipa, Quezon City, Zamboanga
• Salitang katutubo mula sa ibang wika sa Pilipinas ay hindi isinasalin.
• Halimbawa ng Salitang Katutubo

  • Senorita = (kastila:ale)
  • Mosque = (pook dalanginan ng mga muslim)
  • Hadji = (lalaking muslim na nakarating sa Mecca)
• Gamitin ang kasalukuyang leksikon ng Filipino bilng panunumbas sa mga salitang banyaga.
• Pagsulat na Pagbaybay


  Manatili ang isa-sa-isang tumbasan ng tunog at letra sa pagsulat na pagbaybay ng mga salita sa wikang Filipino
• Pagsulat na Pagbaybay


  • Kung ano ang bigkas ay siyang sulat at kung ano ang salita ay siyang basa
  • Ang dagdag na walong letra: C, F, J, Q, V, X, Z, Ñ ay ginagamit sa mga pangalan ng tao at lugar
  • Salitang katutubo mula sa ibang wika sa Pilipinas
• Pagsulat na Pagbaybay


  • dyanitor = janitor
  • pondo = fondo
  • pormal = formal
  • Nina
  • Carlo
  • Frances
  • Senorita = (kastila:ale)
  • Mosque = (pook dalanginan ng mga muslim)
  • Hadji = (lalaking muslim na nakarating sa Mecca)
• Panunumbas sa mga Hiram na Salita


  • Gamitin ang kasalukuyang leksikon ng Filipino bilng panunumbas sa mga salitang banyaga
  • Gumagamit ng mga salitang mula sa ibang katutubong wika ng bansa
  • Sa panghiram ng salita na may katumbas sa Ingles at sa kastila unang preperensya ang hiram na Kasitla
• Panunumbas sa mga Hiram na Salita


  • attitude = saloobin
  • wholesale = pakyawan
  • west = kanluran
  • haraya
  • Gahum
  • check = cheque = tseke
  • liquid = liquido = likido
• May mga salita sa ingles o iba pang salita n lubhang di-consistent ang spelling
• Hiramin nang walang pagbabago ang mga simbolong pang-agham
• Pangatnig


  Mga kataga o lipon ng mga salitang nag-uugnay sa dalawang salita, parirala, o sugnay upang mabuo ang diwa o kaisipan ng isang pahayag
• Uri ng Pangatnig


  • Panlinaw
  • Panabuli
  • Paninsay
  • Pamukod
  • Pananhi
  • Panapos
  • Panimbing
  • Pamanggit
  • Panulad
  • Pantulong
• Pangatnig na Panlinaw


  Ginagamit ito upang ipaliwanag ang bahagi o kabuuan ng isang banggit
• Pangatnig na Panabuli


  Nagsasabi ng pag-aalinlangan
• Pangatnig na Paninsay


  Ginagamit kapag sinasalungat ng unang bahagi ng pangungusap ang pangalawang bahagi nito
• Pangatnig Pamukod


  Ginagamit ito upang ihiwalay, itangi, o itakwil ang isa o ilang bagay o kaisipan
• Pangatnig Pamukod


  • o
  • ni
  • maging
  • man