Konsepto at Palatandaan ng Pambansang Kaunlaran

• Ang mga produktibong lupa ay may malaking impluwensiyahan sa ekonomikong pag-unlad ng bawat bansa.
• Ang pagkakaiba ng mga produktibong lupa ay dulot ng mga proseso tulad ng erosyon, sedimentation, vulkanismo, metamorfism, tektonika, at iba pa.
• Ang mga produktibong lupa ay ang kalakaran, klima, topografia, mineralogiya, geologiya, biota, at iba pang karaniwang impormasyon na nagbabago sa panahon.
• Maraming uri ng produktibong lupa, tulad ng timberland, farmland, grazing land, mining land, forest reserve, watershed area, wildlife habitat, recreational area, urban land, industrial land, agricultural land, and residential land.
• Ang mga produktibong lupa ay tinatawag din bilang "land resources" o "natural resources."
• Ang mga produktibong lupa ay nagsasagawa ng maraming aktibidad na ginagampanan ng mga tao para magkaroon sila ng kinabukasan.
• Timberlands - ang mga lupain na nakasasaad ng kahoy o puno
• Maraming uri ng produktibong lupa, tulad ng timberland, farm land, grazing land, mineral lands, forest reserves, wildlife reservations, recreational areas, water resources, and agricultural lands.
• Para sa mga produktibong lupa, ang mga produktibong lupa ay nagsasagawa ng mga aktibidad na nagpapakita ng kapasidad ng lupa upang mapabilis ang pagtugon sa pangangailangan ng komunidad.
• Pambansang Kaunlaran


  Pagpapabuti ng pamumuhay ng kapwa mamamayan
• Mga sektor ng ekonomiya

  • Agrikultura
  • Industriya
  • Paglilingkod
  • Impormal na Sektor
  • Kalakalang Panlabas
• Lahat ng mamamayang Pilipino ay may mga tungkulin upang makamit ang pambansang kaunlaran
• Pag-unlad


  Pagbabago mula sa mababa tungo sa mataas na antas ng pamumuhay
• Pag-unlad


  Isang progresibong proseso ng pagpapabuti ng kondisyon ng tao, gaya ng pagpapababa ng antas ng kahirapan, kawalan ng trabaho, kamangmangan, di-pagkakapantay-pantay, at pananamantala
• Hindi lahat ng mayaman ay may maunlad na buhay
• Tradisyonal na pananaw sa pag-unlad

  Binigyang-diin ang pag-unlad bilang pagtatamo ng patuloy na pagtaas ng antas ng per capita income (kita ng bawat tao) o pagtaas ng kita ng bansa (GNP at GDP)
• Makabagong pananaw sa pag-unlad

  Ang pag-unlad ay kumatawan sa malawakang pagbabago sa buong sistemang panlipunan. Dapat na ituon ang pansin sa iba't ibang pangangailangan at nagbabagong hangarin ng mga tao at grupo sa nasabing sistema upang masiguro rin ang paglayo mula sa di-kaaya-ayang kondisyon ng pamumuhay tungo sa kondisyon na mas kasiya-siya
• Kaunlaran ayon kay Amartya Sen

  Mapauunlad ang yaman ng buhay ng mga tao kaysa sa yaman ng ekonomiya nito
• KKK ng Pag-unlad ayon kay Amartya Sen


  • Kayamanan
  • Kalayaan
  • Kaalaman
• Mga Palatandaan ng Pag-unlad

  • Makatwiran at dinamikong kaayusang panlipunan
  • Kasaganaan at Kasarinlan
  • Kalayaan sa kahirapan, hanapbuhay para sa lahat, umaangat na istandard ng pamumuhay at mainam na uri ng buhay para sa lahat
  • Sapat na mga lingkurang panlipunan
  • Katarungang Panlipunan
• Human Development Index (HDI)


  Tumutukoy sa pangkalahatang sukat ng kakayahan ng isang bansa na matugunan ang mahahalagang aspekto ng kaunlarang pantao (Full Human Potential). Kabilang dito ang kalusugan, edukasyon at antas ng pamumuhay
• Kahalagahan ng HDI

  Ang mga tao at ang kanilang kakayahan ang dapat na pinakapangunahing pamantayan sa pagsukat ng pag-unlad ng isang bansa, hindi lang ang pagsulong ng ekonomiya nito
• Ang layunin ng pag-unlad ay makalikha ng kapaligirang nagbibigay ng pagkakataon sa mga tao na magtamasa ng matagal, malusog at masayang buhay
• Samantalang


  18 taon naman ang expected years of schooling
• Antas ng pamumuhay


  Nasusukat gamit ang gross national income per capita
• Human Development Index (HDI)


  • Nilikha upang bigyang-diin na ang mga tao at ang kanilang kakayahan ang dapat na pinakapangunahing pamantayan sa pagsukat ng pag-unlad ng isang bansa, hindi lang ang pagsulong ng ekonomiya nito
• Ang Human Development Report ay pinasimulan ni Mahbub ul Haq noong 1990
• Pangunahing hangarin ng pag-unlad

  Palawakin ang pamimilian (choices) ng mga tao sa pagtugon sa kanilang mga pangangailangan
• Kahalagahan ng HDI

  • Mas malawak na akses sa edukasyon
  • Maayos na serbisyong pangkalusugan
  • Mas matatag na kabuhayan
  • Kawalan ng karahasan at krimen
  • Kasiya-siyang mga libangan
  • Kalayaang pampolitika at pangkultura
  • Pakikilahok sa mga gawaing panlipunan
• Ang layunin ng pag-unlad ay makalikha ng kapaligirang nagbibigay ng pagkakataon sa mga tao na magtamasa ng matagal, malusog, at maayos na pamumuhay
• Antas ng Kaunlaran ng Bansa

  • Maunlad na Bansa (Developed Economies)
  • Umuunlad na Bansa (Developing Economies)
  • Papaunlad na Bansa (Under Developed Economies)
• Mga Salik sa Pag-unlad: Istitusyong Panlipunan (50%), Kultura (20%), Heograpiya (30%)
• Salik na maaaring makatulong sa pagsulong ng ekonomiya

  • Likas na yaman
  • Yamang Tao
  • Kapital
  • Teknolohiya at Inobasyon
• Mga Tungkulin para sa Pag-unlad ng Bansa

  • Suportahan ang ating pamahalaan
  • Sundin at igalang ang batas
  • Alagan ang ating kapaligiran
  • Tumulong sa pagpuksa sa korupsiyon at katiwalian sa pamahalaan
  • Maging produktibo. Linagin at gamitin ang sariling kakayahan at talento sa mga makabuluhang bagay
  • Tangkilikin ang mga produktong Pilipino
  • Magtipid ng enerhiya
  • Makilahok sa mga gawaing pansibiko
• Ang pag-unlad ay isang multidimensiyonal na prosesong kinapapalooban ng malaking pagbabago sa istruktura ng lipunan, gawi ng mga tao at mga pambansang institusyon, gayundin ang pagpapabilis ng pagsulong ng ekonomiya, pagbawas sa di pagkakapantay-pantay at pag-alis ng kahirapan
• Ang mga tao at ang kanilang kakayahan ang dapat na pinakapangunahing pamantayan sa pagsukat ng pag-unlad ng isang bansa, hindi lang ang pagsulong ng ekonomiya nito