Sofisyyka, sofiści itp

• Sofistyka

  Początek w V w. p.n.e w Atenach, zapoczątkowała ją demokracja ateńska, przez panujący ustrój wykształciła się potrzeba na wykształconych polityków
• Przedstawiciele sofistyki

  • Sokrates
  • Protagoras
• Sofistyka

  • Zwrot antropocentryczny w filozofii: spowodowany kryzysem badań nad zagadnieniami przyrody, zmieniono przedmiot rozważań, głównym tematem stał się człowiek, zrozumiano że ludzie mówią w innych językach, mają innych bogów, poznano inne kultury i zjawiska
• Sofiści

  Uczyli młodych arystokratów, przygotowujących się do kariery politycznej, w przeciwieństwie do pitagorejczyków nie poddawali swoich uczniów próbom, aby zostać uczniem sofistów trzeba było im zapłacić
• Platon i Arystoteles krytykowali sofistów
• Krytyka Platona

  Za pewne rzeczy się nie płaci, sofiści byli kimś kto czyha, poluje na osoby bogate i że zależy im tylko na wygranej a nie na rozwoju i wytłumaczeniu różnych zagadnień
• Krytyka Arystotelesa


  Przyjaźń nie powinna się opierać na korzyściach
• Sokrates

  Urodził się w 469 r. p.n.e., jego ojciec Sofroniskos był rzeźbiarzem, matka Fajnareta położną, był efebem, był hoplitą - uzbrojonym piechurem, po zakończeniu służby wojskowej zajął się nauczaniem młodych ludzi za darmo, krytykował demokrację ateńską, w 399 r. p.n.e. został oskarżony przez Lykona i Meletosa o demoralizację młodzieży i bezbożność, żądali kary śmierci, w pierwszym głosowaniu został uznany za winnego przewagą 61 głosów, mógł wybrać inną karę - zaproponował dożywotnie utrzymanie siebie na koszt Aten, potem uniewinnienie, a po namowie uczniów na bardzo drobną i niewielką karę pieniężną - ironia sokrateńska, w drugim głosowaniu uznany za winnego przez 361 osób, kara z powodów religijnych odbyła się miesiąc po zakończeniu procesu, umarł wypijając cykutę - mord sądowy, prawdopodobnie nie był niczyim uczniem, poza jońską filozofią przyrody zapoznawał się z innymi myślami, filozoficznymi np. myślami eleatów i Heraklita ale go to nie interesowało, prawdopodobnie mógł słuchać Anaksagorasa, w młodości związany z sofistyką - łączyło go to z nimi to że np. nie pozostawił po sobie żadnego dzieła pisanego, według przekazu Platona dystansował się od sofistyki, głosił pochwałę słowa mówionego - dialogu, krytykował retorykę czyli sztukę przekonywania, jego metodą była metoda dialektyczna polegająca na zadawaniu pytań i wspieraniu w dążeniu do prawdy, na początku zadawał on rozmówcy serię pytań od najogólniejszych do coraz bardziej szczegółowych przez co rozmówca zdawał sobie sprawę że niewiele wie o rzeczywistości
• Leukippos


  Żył w V w. p.n.e., pochodził z Miletu, starał się odpowiedzieć na pytanie o zasadę świata, według legendy odkrył istnienie atomów obserwując wirujące pyłki na promieniach słońca
• Demokryt z Abdery

  Żył od ok. 460 do 370 r. p.n.e, działał w Abderze na terenie Tracji, jeden z najwybitniejszych umysłów starożytności, napisał: Wielki Ład Świata, Mały Ład Świata, O umyśle
• Atom

  Niepodzielna cząsteczka materii, nie mająca w sobie próżni, element niezmienny i wieczny, znajdujący się w ciągłym ruchu, przyczyny jego ruchu nie zostały podane
• Cechy atomu


  • Niepodzielne ciała
  • Ich liczba jest nieograniczona
  • Mają cechy fizyczne jak np. wielkość i kształt
  • Występują pomiędzy nimi tylko różnice liczbowe w tym geometryczne
  • Arystoteles wyróżnił takie różnice jak kształt, położenie, porządek
  • Układy atomów warunkują cechy -> sam atom nie ma np. smaku ale ciało zbudowane z układu atomu już tak
  • Przedmiot jest przedmiotem podzielnym składającym się z atomów połączonych ze sobą za pomocą haczyków, odnóg, dziurek
• Próżnia

  Byt nie cielesny bez którego działanie atomów jest niemożliwe, miejsce puste
• Ciała składają się z miejsca pustego i atomów
• Determinizm

  Pogląd zakładający że każde zdarzenie na świecie ma swoją przyczynę
• Indeterminizm


  Pogląd przeciwny do determinizmu, zakłada że nie każde zdarzenie ma przyczynę, zastosowanie w fizyce
• Koncepcje umysłu


  • Naturalizm
  • Materializm
  • Dualizm
  • Emergentyzm
• Wielki wybuch - 13,8 mld lat temu, Życie - 3, 9 mld lat temu, Człowiek homo sapiens - 300 tys. lat temu
• Thomas Nagel uważał że materializm nie daje nam pełnej odpowiedzi na pytanie o świadomość. Rzeczywiste odczucia innych istot są niedostępne naszej percepcji, są dostępne tylko dla posiadających je istot dlatego każda forma świadomości jest zależna od podmiotowych i subiektywnych wrażeń
• • Komputacyjna teoria Hilary'ego Putnama (KTU) - pogląd zakładający że bez względu na to jaka substancja składa się na nasz umysł, istnieje możliwość funkcjonalnego wytłumaczenia zjawisk umysłowych po przez zredukowanie ich do czynności mózgowych, teoria ta porównuje ludzki umysł do procesora, płyty maszyn, a język myśli do ich oprogramowania.
• Ludwig Wittgenstein: 'Nie może istnieć żadna znacząca myśl na temat ludzkiego umysłu która była by odseparowana od otaczającej go rzeczywistości, kryterium prawdy staje się użycie słów oraz to w jaki sposób funkcjonują reguły wyznaczające ludzkie myślenie, język i jego zastosowanie mają zasadnicze znaczenie dla zrozumienia umysłu'
• Test Alana Turinga


  Sprawdzić czy można odróżnić człowieka mówiącego w swoim imieniu od maszyny posługującej się konkretnym algorytmem, przeprowadzany na zasadzie bezpośredniej interakcji między ludzkim sędzią, prawdziwym człowiekiem i maszyną - sztuczną inteligencją, rozmowa zwykle odbywa się w formie tekstu, jeśli SI zdobędzie wynik powyżej pewnego progu, uznaje się ją za posiadającą sztuczną inteligencję
• Protreptyka

  Właściwy cel dialogu, nawoływanie do życia godnego i właściwego
• Intelektualizm etyczny

  Stanowisko zakładające że wiedza o dobru nie jest jedynie warunkiem koniecznym ale także warunkiem wystarczającym czyli już sama wiedza o dobru gwarantuje nam dobre działanie, postępowanie, czynienie dobra, a zło wynika z niewiedzy
• Spór o naturę dobra

  • Subiektywizm etyczny - stanowisko zakładające że dane wartości, ocena moralna różnych działań jest zależna od podmiotu podejmującego decyzję
  • Obiektywizm etyczny - stanowisko zakładające że dane wartości, ocena moralna działań istnieją niezależnie od podmiotu
  • Relatywizm etyczny - stanowisko zakładające że zasady, wartości, ocena moralna działań jest zmienna i zależna od różnych uwarunkowań np. historycznych, społecznych, kulturowych, osobistych
  • Absolutyzm etyczny - stanowisko zakładające że zasady, wartości, normy społeczne istnieją niezależnie od różnych uwarunkowań
• Kongwistyka


  Interdyscyplinarna dziedzina nauki zajmująca się procesami poznawczymi, zagadnieniami umysłu i jego modelowaniem
• Metodą Sokratesa była metoda dialektyczna składająca się z dwóch etapów: metody elenktycznej - na początku zadawał on rozmówcy serię pytań od najogólniejszych do coraz bardziej szczegółowych przez co rozmówca zdawał sobie sprawę że niewiele wie o rzeczywistości oraz poznawał pozorność i fałszywość dotychczasowych przekonań, drugim etapem była metoda majeutyczna - Sokrates naprowadzał rozmówcę na odpowiedni tok myślenia, pomagał wiedzy wyjść na świat, prowadził do odkrycia wiedzy