Ap quiz 9

• Patakarang Piskal


  Tumutukoy sa pamamaraan ng pamahalaan kung paano isasagawa ang paggasta nito at paniningil ng buwis upang maimpluwensiyahan ang kabuoang demand sa ekonomiya
• Uri ng Patakarang Piskal

  • Expansionary Fiscal Policy
  • Contractionary Fiscal Policy
• Expansionary Fiscal Policy


  Isinagawa ang patakarang ito sa layuning pasiglahin ang takbo ng buong ekonomiya. Tinatawag din itong pump-priming. Layon ng pamahalaan na pataasin ang kabuoang demand sa pamamagitan ng pagbawas ng sinisingil na buwis at pagdaragdag sa paggasta ng pamahalaan. Sa paraang ito, madaragdagan ang disposable income ng tao at maitataas ang antas ng empleo.
• Contractionary Fiscal Policy


  Isinagawa ito upang pakalmahin ang overheated na ekonomiya bunga ng sobrang taas na demand na ang kalimitang resulta ay paglala ng implasyon. Sa pagkakataong ito, itinataas ang singil sa buwis upang mabawasan naman ang disposable income at hindi maipluwensiyahan ang pagbili nang pagbili ng ekonomiya. Maaaring sabayan din ito ng pagpapaliit ng paggasta nang sa gayon ay hindi na muna lumikha ng mga bagong trabahong magbubunsod din a tao na gumasta.
• Fiscal


  Galing sa salitang "fisc" na ang ibig sabihin ay national treasury o kaban ng bayan
• Pinanggagalingan ng paggastos ng gobyerno

  • Kita ng mga korporasyong pinatatakbo at kontrolado ng pamahalaan o government-owned and ontrolled corporation (GOCC)
  • Kita mula sa mga ibinentang ari-arian ng pamahaalan
  • Tulong sa ibang bansa o pribadong sektor
  • Unusual funds o kita ng ahensiyang PAGCOR (Philippine Amusement and Gaming Corporation)
  • Nakolektang buwis
  • Nautang na pondo sa mga local o pandaigdigang bangko sa anyo ng utang o loan
• Panuntunan sa Pagpapataw ng Buwis

  • Ability to Pay Principle
  • Benefit Principle
  • Equal Distribution
• Uri ng Buwis


  • Batay sa Lungsod o Munisipalidad
  • Batay sa Sinisingilan
  • Batay sa Layunin
  • Batay sa Halaga ng Buwis
  • Batay sa Rate of Increase
  • Batay sa Teritoryo
• Value-Added Tax o VAT


  Isang espesyal na buwis sa negosyo na parehong tuwiran at di-tuwiran. Pinapataw sa lahat ng taong nagtitinda, nagpapaupa, bumibili, at nakikipagpalitan at nagkakaloob ng paglilingkod habang nagaganap ang pakikipagkalakalan.
• Salapi


  Anumang bagay na ginagamit bilang instrumento ng palitan o medium of exchange. Ito ang nagsisilbing pamantayan ng halaga ng mga kalakal o serbisyo.
• Iba't Ibang Sistema ng Pagbabayad

  • Sistemang Barter
  • Paggamit ng Produktong Salapi o Commodity Money
  • Sistemang Pagmomoneda (Coinage System)
  • Sistemang Kasulatan
  • Sistema o Pamantayang Papel (Managed Currency Standard)
  • Bank Draft o Cheque
  • Electronic Funds Transfer o Automated Payment System
• Institusyon sa Pananalapi


  • Institusyong pampinansiyal na bangko
  • Institusyong pampinansiyal na hindi bangko
• Patakaran sa Pananalapi


  Tumutukoy sa pagkontrol sa supply ng salapi na umiikot sa sirkulasyon at layong mapatatag ang halaga ng salapi at ang presyuhan sa pamilihan
• Polisiya ng Patakaran ng Pananalapi

  • Easy Money Policy
  • Tight Money Policy
• Easy Money Policy


  Pinapadali ang bilihan sa ekonomiya sa pamamagitan ng pagpaparami ng money supply na umiikot sa sirkulasyon. Layon nitong pasiglahin ang demand, na maaaring magpataas sa lebel ng implasyon.
• Tight Money Policy


  Hinihigpitan ang bilihan sa ekonomiya sa pamamagitan ng pagpapababa sa lebel ng money supply na umiikot sa sirkulasyon. Layon nitong makontrol ang paglala ng implasyon bunga ng mataas na demand. Hinihikayat din sa pagpapatupad nito ang pag-iimpok ng salapi.
• Layunin ng Sektor ng Industriya

  • Nasusuri ang mga bahaging ginagampanan ng sektor ng industriya
  • Nasusuri ang mga pagkakaugnay ng sektor ng agrikultura at industriya tungo sa pag-unlad ng kabuhayan
  • Nabibigyang-halaga ang mga patakarang pang-ekonomiya na nakatutulong sa sektor ng industriya
• Bumubuo sa Sektor ng Industriya


  • Konstruksyon
  • Paglilingkod
  • Pagpapabrika
  • Pagmimina
• Primary Industries


  Industriya na nagmula sa agrikultura, paggugubat at pagmimina
• Secondary Industries


  Mga gawain kung saan nangangailangan ng pagproproseso ng mga primary product
• Mga Uri ng Industriya

  • Sambahayan (Cottage Industry)
  • Maliit at Katamtamang-laking Industriya (Small and Medium Scale Industry)
  • Malaking Industriya (Large Scale Industry)
• Sambahayan (Cottage Industry)


  • Karaniwang mga gawaing pangkamay ang binubuo
  • Maliit na puhunan lamang ang kailangan para masimulan
  • Mga kasapi ng pamilya ang karaniwang manggagawa nito
• Maliit at Katamtamang-laking Industriya (Small and Medium Scale Industry)

  • Mas malaki ang puhunang kailangan
  • Binubuo ng 100-200 manggagawa
  • Gumagamit ng payak na makinarya sa pagproproseso ng mga produkto
• Malaking Industriya (Large Scale Industry)


  • Malaking puhunan ang kinakailangan
  • Binubuo ng 200 o higit pang manggagawa
  • Nangangailangan ng malaking lugar para sa produksyon
  • Gumagamit ng mamahaling at kumplikadong mga makinarya
• Kahalagahan ng Industriya


  • Gumagawa ng Produktong may bagong anyo, hugis at halaga
  • Nagbibigay ng Empleyo
  • Pamilihan ng tapos na produkto
  • Nagpapasok ng dolyar sa bansa
• Agrikultura


  ito ay Gulugod ng ekonomiya
• Industriya


  Buhay ng ekonomiya
• Sanhi ng Suliranin ng Sektor ng Industriya


  • Kawalang ng malaking kapital upang tustusan ang pangagailangan sa produksyon
  • Kakulangan ng dolyar upang makabili ng mga hilaw na sangkap
• Bunga ng Suliranin ng Sektor ng Industriya

  • Kabawasan na mga produktong makukuha ng mga mamamayan
  • Karagdagang suliranin sa pagpapalawak ng paggawa
  • Mga white elephant project ng pamahalaan tulad ng Bataan Nuclear Plant
  • Pinsala sa mamamayan at sa kapaligiran
  • Mababawasan ang kakayahan ng industriyang ipagpatuloy ang produksyon
  • Dahil sa import liberalization, malayang nakapapasok ang murang produkto
  • Pagsasara ng lokal na industriya at pagkawala ng hanapbuhay ng maraming mamamayan
• Mga Programa at Institusyon

  • One Town, One Product (OTOP)
  • Micro, Small, and Medium Enterprises (MSME)
  • Shared Service Facility (SSF)
  • Mobile Training Bus Plus
  • Investment Priorities Plan (IPP)
• Mga Ahensya na Tumutulong sa Sektor ng Industriya


  • Department of Trade and Industry (DTI)
  • Board of Investments (BOI)
  • Philippine Economic Zone Authority (PEZA)
  • Bureau of Small and Medium Enterprise Development (BSMED)
• Nasyonalisasyon


  Pamamaraan kung saan ang mga korporasyon at negosyo ay sumasailalim sa kontrol at pamamahala ng gobyerno
• Pagsasapribado


  Paglilipat sa pribadong sektor ng mga korporasyon at negosyong kontrolado ng pamahalaan
• Mga Kabutihang Dulot ng Mga Korporasyong Multinasyonal

  • Tumataas ang GDP
  • Nagkakaroon ng dagdag na kita ang pamahalaan dahil sa buwis na ibinabayad nito
  • Nagbibigay ng karagdagan trabaho sa mamamayang walang hanapbuhay
• Sektor ng Ekonomiya


  • Agrikultura
  • Industriya
  • Paglilingkod
• Agrikultura


  Isang agham na may tuwirang kaugnayan sa pagkatas ng mga hilaw na materyal mula sa likas na yaman
• Mga gawaing napapaloob sa Agrikultura

  • Pagsasaka
  • Pangingisda
  • Paggugubat
  • Paghahayupan
• Kahalagahan ng Agrikultura


  • Nagtutustos ng Pagkain
  • Nagbibigay ng Empleyo
  • Pinagkukunan ng Hilaw na Materyal
  • Tagabili ng mga Yaring Produkto
  • Nagpapasok ng Dolyar sa Bansa
• Mga Bahagi ng Agrikultura

  • Paghahayupan
  • Pangingisda
  • Pagsasaka
  • Paggugubat
• Paghahayupan


  Pag-aalaga ng kalabaw, baka, kambing, baboy, manok, at pato. Layunin ng paghahayupan ang pag-supply ng ating mga pangangailangan sa karne at iba pang pagkain