Dalumat Midterm

• Dalumat


  Tumutukoy sa paraan ng pag-iisip o pagpapaliwanag sa mga bagay o pangyayari. Humihiwalay sa leksikal na kahulugan lamang ng salita at nililirip sa mataas na antas ng interpretasyon.
• Ang Dalumat ay Binubuo ng

  • Konsepto
  • Ideya
  • Teoryang inihain at binigyang paliwanag ng mga skolar
• Pagdadalumat


  Masusi, masinop, kritikal, at analitikal na pag-iisip. Kakayahan na makapag-isip nang malalim.
• Emerita S. Quito: 'P(F)ilipino ang ating wika. Nararapat lamang na magamit ito nang husto sa pinakamalalim at pinakamasaklaw na pag-uusisa ng tao. Nararapat na internalisang napakayaman ang ating wika para sa pagdukal ng malalim na kaalaman.'
• Tatlong hakbang ng Dalumat


  1. Pagtukoy sa teorya o dalumat na gagamitin

  2. Pagkalat ng datos tungkol sa paksa

  3. Pagpapaliwanag kung paano gagamitin ang teorya sa pagdadalumat ng paksang nakahain
• Mga DAHILAN kung bakit kailangang gamitin ang Filipino sa Pagdadalumat


  • Kailangang linangin ang wikang Pambansa
  • Kailangang paunlarin ang kamalayang Pambansa
  • Kailangang itaguyod ang pambansang pakakakilanlan at pagkakaisa
• Denotatibo


  Nakabatay sa talatinigan -Literal na kahulugan
• Konotatibo


  Lampas sa talatinigan -Kahulugang nakakabit sa salita
• Sawikain (IDIOMS)


  Salita o grupo ng mga salita na patalinghaga at 'di tuwirang naglalarawan sa isang bagay, sitwasyon o pangyayari. Nagpapahiwatig ng sentimyento ng isa o grupo ng mga tao.
• Ang sawikaan ay proyekto na nagtatampok sa pamimili ng pinakamahalagang salita na namayani sa diskursong Filipino sa nakalipas na taon.
• MGA PAMANTAYAN SA PAGPILI NG SALITA NG TAON

  • Bagong Imbento
  • Bagong hiram na banyaga/katutubo
  • Patay na salitang muling nabuhay
  • Lumang salita ngunit may bagong kahulugan
• MGA ISINAALANG-ALANG SA PAGPILI NG SALITANG TAON


  • Ang kabuluhan ng salita sa buhay ng tao
  • Pagsasalamin nito sa kalagayang panlipunan
  • Ang lalim ng saliksik ukol sa ipinasang salita
  • Ang paraan ng pagpepresenta nito sa madla
• Mga Salita ng Taon


  • 2004 CANVASS
  • 2005 HUWETENG
  • 2006 LOBAT
  • 2007 MISKOL
  • 2010 JEJEMON
  • 2012 WANGWANG
  • 2014 SELFIE
  • 2016 FOTOBAM
  • 2018 TOKHANG
  • 2020 PANDEMYA
• Walang kakayahan ang Filipino upang maging wika ng karunungan.
• Ingles ang natatanging wika ng karunungan ng bawat disiplina sa mundo.
• Malinaw sa 1987 Konstitusyon na ang wikang Filipino ay opisyal na wika lamang ng bansa.
• Bukod sa pagiging wikang opisyal, maituturing ding lingua franca ang Filipino sa Pilipinas.
• Ang mga salitang selfie, wangwang at fotobam ay nagbukas ng usaping politikal bilang mga salita ng taon.
• Pangunahing kriterya sa pagpili ng salita ng taon ang angking kahusayan o performance sa panahon ng presentasyon.
• Ang paghihiram ng mga salita sa ibang wika ay nagpapahina sa isang wika.
• Ang salita ng taon ay mga salitang gumigising sa damdamin tungo sa pagbabago o paghahanap ng solusyon sa isang problema sa lipunan.
• Walang imperyor o superyor na wika.
• Sa pagsasalin, mahalagang isaalang-alang ang kultura at konteksto ng tekstong isinasalin.
• Canvass


  Midyum ng pandaraya sa eleksyon
• Lobat


  Pagkabigo; pagkadismaya
• Wangwang


  Simbolo ng pang-aabuso ng mga taong gobyerno
• Selfie


  Pagkuha ng litrato ng sarili
• Fotobam


  Panira sa isang larawan o tanawin
• Safety


  Kaligtasan; seguridad
• Endo


  Pagtatapos ng kontrata ng manggagawa
• Neolohismo


  Paglikha ng bagong salita
• Nganga


  Pagkabigo; pagkadismaya
• Hugot


  Pagpapahayag ng saloobin
• Dalumat


  Kasingkahulugan ng paglilirip at panghihiraya; Katumbas sa Ingles ng very deep thought at abstract conception
• Filipino


  Wikang Pambansang Pilipinas ayon sa 1987 Konstitusyon
• Dalumat-Salita


  Paggamit ng wika sa mataas na antas ng pagteteorya batay sa masusi, masinop, kritikal at analitikal na paggamit ng mga salitang kumakatawan ng mga ideya
• Emerita S. Quito


  Ang Pilipinong iskolar na nagsabing Marapat lamang na magamit nang husto ang Filipino sa pinakamalalim at pinakamasaklaw na pag-uusisa ng tao dahil ito ang ating wikang pambansa
• Zeus Salazar


  Ang Pilipinong iskolar na nagsabing "Ang nagsasabing di sapat ang Filipino bilang wikang pangkalinangan ay nagpapahiwatig lamang na siya ang talagang kapos o kulang"
• Sangandiwa


  Tumutukoy sa pagsanga-sanga ng talastasang pangkalinangan sa loob at labas ng bansa na may lalim at lawak; Kaisahan ng pagkakaiba-iba ng diwa at kabuuan din ng maramihang pakikisangkot tungo sa mapanaklaw at malawakang kapilipinuhan ng sarili't bansa
• Pantayong Pananaw

  Isang konseptong nabuo ni Dr. Salazar na nakapaloob sa pagtingin ng mga Pilipino sa kanilang sarili; Nagmula ang pagdadalumat sa mga salitang tayo, kami, sila at kayo