Ap

• Ekonomiya


  • Nangaling sa salitang Oikonomos sa Griyego na nangangahulugang "Tagapamahala ng Sambahayan"
  • Kaugnay ang paglilikha, pamamahagi, pagpapalitan, at pagkonsumo ng mga produkto at serbisyo
  • Pamamahala sa sambahayan at kung paano tugunan ang mga pangangailangan sa limitadong resources
• Ekonomiks


  Tumutukoy sa pag-aaral sa ikinikilos o ginagawi ng isang tao sa pagbuo ng pagpapasiyang kabuhayan sa kabila ng limitadong kinakaharap
• Mga Katanungan sa Ekonomiks na kailangang sagutin


  • Anong produkto o serbisyo ang dapat gawin?
  • Paano gagawin ang produkto o serbisyo?
  • Para kanino ang mga produkto o serbisyo?
• Prinsipyo 1: Trade-Off


  • Lahat ng bagay ay may kapalit o kabayaran
  • Mga bagay na matatamo sa pagpapalitan o pagsasakripisyo
• Ang pagpapasiyang pangkabuhayan ay bunga ng pagtitimbang ng kapakinabangan at kabayaran o kapalit
• Opportunity Cost


  Halaga o pakinabang ng isang bagay batay sa isinakripisyong bagay
• Prinsipiyo 3: Marginalism


  Ang pagpapasiya ay nagbabago batay sa dagdag na kapakinabangan o dagdag na kapalit
• Marginalism


  Konsepto ng Prinsipiyo 3, desisyong nagbabago dahil sa dagdag benepisyo
• Marginal Change


  Maliit na pagbago sa mga desisyong nakaplano na bunga ng dagdag benepisyo o kapalit sa pagtatamo nito
• Rasyonal


  Ang isang indibidwal ay may sistematiko na nagagawa ang lahat ng makakaya matamo lamang ang isang layunin
• Paradox of Value/Diamond-Water Paradox

  Bakit mas mahal ang diamond kaysa tubig kahit na mas mahalaga ang tubig kaysa dito? dahil abundant ung resources ng tubig kaysa diamond
• Sunk Cost


  Kabayaran na hindi magbabago, tumaas man o bumaba ang produksiyon
• Prinsipiyo 4: Insentibo


  Ang pagpapasiya ay ayon sa makukuhang incentives
• Insentibo


  Nag-uudyok o nagbibigay motibasyon sa isang tao na kumilos o sumunod (pabuya)
• Insentibo


  • Overtime Pay
  • Hazard Pay
  • Differential Pay
• Microeconomics


  Sumusuri sa mga kilos at gawi ng maliliit na yunit ng ekonomiya tulad ng mamimili, prudyuser, pamilihan, at pagnenegosyo
• Macroeconomics


  Sumusuri sa sa ekonomiya sa kabuuan nito na may kinalaman sa pag-aaral sa pambansang antas ng pag-empleyo, galaw ng presyo, at mga polisiya na pinapatupad ng pamahalaan
• GDP (Gross Domestic Product)


  Gawa na naganap sa partikular na bansa
• GNP (Gross National Product)


  Gawa ng mga mamamayan sa bansa
• Adam Smith


  • Pilosopong nagmula sa Scotland
  • Political Economist, Ama ng Klasikong Ekonomiks
  • Pabor sa Capitalism
  • Ayon sa kaniya, ang pag-unawa sa mga ikinikilos ng maliliit na yunit ng ekonomiya
• An Inquiry Into the Nature and Causes of the Wealth of Nations


  Akda ni Adam Smith na nagsilbing gabay ng mga bansa sa paglalarawan ng kaganapan sa ekonomiya
• Micro


  Repleksiyon ng kilos at gawi sa kabuuan (Macro)
• Prinsipyong Invinsible Hand


  Ang kompetisyon sa pamilihan ang pinaniniwalaan niyang tagong pwersa upang maging mapanghikayat sa pagpapaigting ng masiglang pagsulong nito
• The Theory of Moral Sentiments


  Tungkol sa moralidad ng isang tao kung paano naapektuhan ang kakayahan na magdamdam o maunawaan ang damdamin ng iba
• The Wealth of Nations


  Pagulad ng isang bansa sa pamamagitan ng tamang pamamahala ng yaman at pag-aasikaso sa ekonomiya
• John Maynard Keynes


  • Ekonomistang Briton, "Ama ng Macroeconomics"
  • Nagsaliksik ng sanhi at solusyon sa "Great Depression" noong 1930
  • Sagot sa suliranin ay paggastos ng pamahalaan o pagbaba ng presyo para matugunan ang kawalan ng trabaho, kita, at demand (Keynesian Economics)
  • Naghayag ng pagpapahalaga sa mga namumuhunan o negosyante nang higit pa sa kahalagahan ng manggagawa sa produksiyon
• The General Theory of Employment, Interest, and Money


  Teorya sa magkakaugnay na pagsusuri sa tatong uri ng pamilihan (produkro, paggawa at pananalapi)
• Disequilibrium Economics


  Teorya nya na taliwas sa equilibrium
• Econometrics


  Inklusyon o paggamit ng edradistika at pamamaraang matematikal
• David Ricardo


  • Ekonomistang Briton, isang Classical Economist (na nagfofocus sa economic growth at economic freedom)
  • Nanguna sa pag-aaral ng kahalagahan ng lupa bilang salik ng produksiyon kasama si James Mill
• Theory of Comparative Advantage


  Lilikha ng mababa ang halaga at ang ibang produkto malaki ang import
• Law of Diminishing Return


  Konsepto nang patuloy na karagdagang yaman/pagtaas ng upa ay maaaring magdulot ng pagbaba sa pag-angat ng produksiyon/pagbaba ng kapital
• Milton Friedman


  • Amerikanong ekonomista
  • Pinarangalan ng Nobel Memorial Prize in Economic Sciences noong 1976
  • Sumasalungat sa Interbensyon pamahalaan sa ekonomiya
• Monetarismo


  Konsepto ng dami ng salapi ay nakakaapekto sa ekonomik
• Nobel Prize


  Taunang pagpaparangal na iginagawad ng mga institusyon sa Sweden at Norway sa mga natatanging indibidwal na nakapag-ambag ng mahahalagang tuklas sa kultura, siyensiya at akademiko
• Karl Marx


  • Pilosopo at sosyolohistang aleman
  • Pagpapahalaga sa mga manggagawa
• Das Kapital


  Akda niya na agsasaad ng kaniyang hindi pagkagusto sa kapitalismo at pagkiling o sang-ayon sa komunismo (walang private sector at ang lahat ng mga mamamayan ay pantay-pantay sa lipunan)
• Comparative Advantage


  Lilikha ng mababa ang halaga at ang ibang produkto malaki ang import
• Milton Friedman


  • Amerikanong ekonomista
  • Pinarangalan ng Nobel Memorial Prize in Economic Sciences noong 1976
  • Sumasalungat sa Interbensyon pamahalaan sa ekonomiya
• Karl Marx


  • Pilosopo at sosyolohistang aleman
  • Pagpapahalaga sa mga manggagawa