Filipino

• Ang El Filibusterismo ay ang ikalawang obra maestra ni Dr.Jose Rizal
• Pilibustero - Taong Kritiko, taksil, lumaban o tumuligsa sa mga prayle at simbahang katolika at sa mga pamamalakad ng pamahalaan
• 11 taong gulang si Rizal noong una niyang marinig ang salitang Pilibustero
• Noong Marso 1887 matagumpay na lumabas ang Noli Me Tangere
• Leonor Rivera - Rizal's true love
• Segunda Katigbak - First Love
• Agosto 1887 nang makauwi si Rizal sa Pilipinas
• Gobernador Heneral Emilio Terrero - Isang liberal na Espanyol na bukas ang isipan sa hangarin ni Rizal umalis ng bansa upang makaiwas siya at kanyang pamilya sa kapahamakan
• Pebrero 1888 nung nagtungo siya sa ibang bansa upang umiwas sa panganib
• Isinulat ni Rizal ang El fili sa London noong 1891
• Sinimulan niya ang pagkatha sa El Fili noong mga huling buwan ng 1884 at unang buwan ng 1885
• Tumira si Rizal sa Brussels, Belgium kasama ang kaniyang kaibigang si Jose Alejandrino
• Sa Calamba, Laguna nakatira ang naiwang pamilya ni Rizal sa Pilipinas
• Kabesang Tales - May ipinaglalabang usapin sa lupa at maling paratang sa kanila
• La Solidaridad - composed of Filipino Liberals
• Marso 29, 1891 noong matapos niya ang El Fili
• sa Ghent, Belgium niya naipalimbag ang nobela
• si Valentin Ventura ang tumulong sa kaniya na maituloy ang nahintong pagpapalimbag ng El fili
• Setyembre 1891 nasimulan muling maipalimbag ang El Fili
• Sila Juan Luna, Marcelo H. Del Pilar, Graciano Lopez Jaena, Dr. Ferdinand Blumentritt
• Naging malaking tulong ang nobela kay Andres Bonifacio, at sa Katipunan upang mawaksi ang mga balakid noong 1896
• Pebrero 1872 - Pinatay sa Bagumbayan ang tatlong paring Martir
• Mayroong 47 pahina ang tinanggal sa El fili kaya't ang 44 na kabanata ay naging 39 na lamang
• Ang Ingles na salin ng El Filibusterismo ay, The Reign of Greed, in Tagalog, Ang paghahari ng kasakiman
• Agosto 6 natigil ang pagpapalimbag ng El Fili
• si Maximo Viola ang tumulong sa pagpapalimbag ng Noli me Tangere
• Panulat ang pinakamabisang sandata sa pagkamit ng minimithing pagbabago at kalayaan ng mga Pilipino
• Inialay ni Rizal ang nobelang El Fili sa tatlong paring Martir na sina Mariano Gomez, Jose Burgos, at Jacinto Zamora
• Simoun - Isang napakayamang mag-aalahas at kaibigang matalik at tagapayo ng Kapitan Heneral
• Kapitan Heneral - Hinirang siya ng espanya bilang pinakamataas na pinuno ng pamahalaan.
• Mataas na Kawani - Siya ay isang Kastila at mataas na kawani ng pamahalaan na kagalang-galang tumutupad sa tungkulin, may paninindigan, at may kapanagutan.
• Padre Florentino - Isang mabuti at kagalang-galang na paring Pilipino si Padre Tolentino kahit pinilit lamang siya ang inang maging lingkod ng Diyos dahil kanyang panata. Siya ang kumupkop sa pamangking si Isagani nang maulila sa magulang.
• Padre Bernardo Salvi - Isang paring Pransiskano na pinakikinggan at iginagalang ng iba pa niyang kasamahang prayle.
• Padre Hernando Sibyla - Isang matikas at matalinong paring Dominiko.
• Padre Irene - Isang paring Kanonigo na minamaliit at di gaanong iginagalang ni Padre Camorra.
• Padre Fernandez - Isang paring Dominiko na bukás ang isip sa pagbabago lalo na sa edukasyon ng mga mag- aaral. Sang-ayon siya sa adhikain ng mga makabagong estudyante sa pag-aaral ng wikang Kastila. Hindi siya nalulugod sa tiwaling gawain ng mga pinuno at kawani ng pamahalaan at ng kapwa niya prayle.
• Padre Camorra -Isang batang paring Pransiskano na mahilig makipagtungayaw kay Ben Zayb sa kung ano-anong mga bagay na maibigan. Siya ang kura ng Tiani.
• Padre Millon -Isang paring Dominiko na propesor sa Pisika at Kemika. Mabuti siyang pilosopo at bantog siya sa husay sa pakikipagtalo subalit hindi niya lubusang maiparanas o maituro nang mahusay ang aralin sa mga mag-aaral.
• Telesforo Juan de Dios -Kilalá rin bilang si Kabesang Tales, ang napakasipag na magsasaka na dating kasamá ng mayamang may lupain. Umunlad siya dahil mahusay niyang ginamit ang kinitang pera. Pinili siyang maging Kabesa ng Barangay ng kanyang mga kanayon dahil sa kanyang kasipagan at pagiging mabuting tao.
• Juliana o Juli -Ang pinakamagandang dalaga sa Tiani na anak ni Kabesang Tales.