Fil

• El Filibusterismo


  Pangalawang nobela ni Dr. Jose Rizal
• Pagsulat ni Rizal sa El Filibusterismo

  1. Dumanas ng personal at politikal na problema

  2. Ang danas niya ay nagsilbing inspirasyon sa mga karakter niya

  3. Marso 1887 - noli me tangere

  4. Pebrero 1888 - nilisan ni Rizal ang Pilipinas patungong Hong Kong

  5. Sa salaysay ni Rizal, ayaw ng mga prayleng marinig ang kanyang pangalan

  6. Mula Calamba, patungo Hong Kong, Japan, at Estados Unidos, bago bumalik sa Europa

  7. 1889 - nanirahan si Rizal sa Paris ng 1 buwan

  8. Sa Brussels, Belgium niya natapos ang manuskrito ng Fili, sa tulong ni Jose Alejandrino

  9. Ambeth Ocampo - sinabi niyang binalak ni Rizal na madoble ang haba ng Fili kaysa sa Noli

  10. Pinagtiyagaan niyang pagkasyahin ang isang kahong biskwit sa loob ng isang buwan dahil sa pagtitipid

  11. Lihim na pinag pasa-pasahan ang mga nobela ni Rizal dahil bawal ito sa Pilipinas
• 1872 - unang narinig ni Rizal ang filibustero nang bitayin ang tatlong paring martir: GOMBURZA
• Inihandog niya ang Fili sa Gomburza bilang pag-alala at paggalang sa mga ito
• Nobela


  Isinilang mula sa mga sinaunang naratibo mula sa Kanluran
• 17 siglo - simulang ginamit ang terminong "novel"
• 18 siglo - patuloy na umusbong ang nobela hanggang sa makamit nito ang malawak na popularidad sa Europa
• Resil Mojares - ang pambansang alagad ng sining para sa panitikan. Sinabi niya na si Rizal ang ama ng nobelang Pilipino
• Mga Prayle


  Isang makapangyarihang puwersa na nagsisilbing antagonista sa mga bayani ng akda
• Constantino - maraming pagkakataon na tahasang kinamkam ng mga prayle ang ektaryang lupain. Pinasusukatan ito at ipinangalan sa kanila
• Pananakop at pagpapalaganap ng impluwensiya ng Espanya sa Pilipinas

  1. Pagpapatanggap sa mga lokal na elite upang maging katuwang sa pamamahala

  2. Lumikha ng mga indibidwal na magiging sunud-sunuran sa Espanya
• Educational Decree of 1863 – pagtatatag ito ng isang kumpletong Sistema ng pampublikong edukasyon sa Pilipinas
• Pagkamamamayan


  Hindi lamang nangangahulugang bilang kasapi ng estado o lipunan, may kaakibat na gampanin at tungkulin na dapat maisagawa, may kakayahang gumawa ng mga hakbang na ikabubuti ng lahat, miyembro ng estado na may susi sa ating mga kamay upang makamit ang mapayapa at matiwasay na bansa at pamumuhay
• Polis


  Lipunan na binubuo ng mga taong may iisang pagkakakilanlan at iisang mithiin
• Citizen na limitado lamang sa kalalakihan
• Citizenship


  Isang pribilehiyo kung saan may kalakip na mga karapatan at tungkulin
• Ang citizen ay dapat makilahok sa mga gawain ng polis
• Citizenship


  Ugnayan ng isang indibidwal sa isang estado kung saan bilang isang citizen, siya ay ginagawaran ng mga karapatan at tungkulin
• Saligang Batas 1987


  Pinakamataas na batas ng isang bansa, at nakasulat dito ang mahahalagang batas na dapat sundin ng bawat mamamayan
• Mga dahilan ng pagkawala ng pagkamamamayan ng isang Pilipino

  • Naturalisasyon sa ibang bansa
  • Expatriation
  • Panunumpa sa batas ng banyaga
  • Pagtakas sa hukbong sandatahan sa panahon ng digmaan
  • Pag-aasawa ng dayuhan at pagsunod sa citizenship nito
• Paraan para mabalik ang pagka-Pilipino

  • Naturalisasyon
  • Repatriation
  • Aksyon sa Kongreso
  • Pagpapatawad ng Gobyerno
• Lumawak na pananaw ng pagkamamamayan

  Itinututring bilang pagsasama sama ng mga tao para sa ikabubuti ng lahat upang tugunan ang tungkulin at gamitin ang karapatan para sa kabutihan ng lahat, inaasahan an maging aktibo upang matugunan ang isyu ng lipunan, ang isang mamamayan ay nakikipagdiyalogo upang bumuo ng pananaw at tugon sa hamon ng lipunan
• Katangian na dapat taglayin ng isang aktibong mamamayang nakikilahok sa gawaing pansibiko

  • Makabansa
  • Makatao
  • Produktibo
  • May lakas ng loob at tiwala sa sarili
  • Makatuwiran
  • Matulungin sa Kapwa
  • Maka-Sandaigdigan
• Janela Lelis, 12 years old mula sa albay, sumulong sa baha noong Hulyo 26, 2011 para iligtas ang watawat ng Pilipinas
• Karapatang Pantao

  Prinsipyo kung saan ito ay gumagabay sa pananaw ng tao kung paano niya tratuhin ang kanyang kapwa, isa ding pamantayan ng moral at kaugalian, pag nakuha ng isnag tao ang pangangailngan niya nakakamit niya ang kaniyang karapatan, hindi maaaring mabuhay ang tao kung hindi niya nakakamit ang kanyang karapatan, mayroon tayong karapatan dahil tayo ay TAO, ang pagkilala sa karapatang pantao ay pagkilala din sa karapatan ng iba
• Historikal na pag-unlad ng karapatang pantao

  • Cyrus Cylinder ni Haring Cyrus (539 BCE)
  • Magna Carta ni John I ng England
  • Petition of Rights
  • Bill of Rights
  • Declaration of Rights of the Man and of the Citizen
  • First Geneva Convention
  • Universal Declaration of Human Rights
• Universal Declaration of Human Rights (UDHR)


  Dokumentong naglalahad ng mga karapatang pantao ng bawat indibidwal na may kaugnayan sa bawat aspeto ng buhay ng tao, komisyon ng karapatang pantao na kung saan nilagdaan at ipinatupad noong 1948 na naglalayong protektahan ang isang nilalang, naging pangunahing batayan ng mga demokratikong bansa sa pagbuo ng kani-kanilang saligang-batas, nagtakda ng mga pangunahing prinsipyo ng pagkakapantay-pantay at pagbabawal sa diskriminasyon upang matamasa ang karapatang pantao
• Uri ng karapatang pantao

  • Natural Rights
  • Constitutional Rights
  • Statutory Rights
• Ang Pilipinas ay isnag estadong republikano at demokratiko
• Mamamayan


  Piankamahalagang elemento ng Estado, dapat aktibo nakikisangkot sa diskurso sa pamamahala, may kaalaman at kamalayan sa isyung panlipunan, kasama ng pamahalaan sa pagbuo ng solusyon sa suliranin ng lipunan
• Mga bawal bumoto


  • Mga taong nasentensiyahan na makulong
  • Mga taong idineklara ng mga eksperto na baliw
  • Mga taong may kasong rebelyon, sedisyon at pag labag sa anti-subversion at firearms law