pagsusuru ng tula

• hindi sumusunod

  sa bilang ng pantig, walang sukat at

  tugma o sintunog.

  Malayang taludturan
• mga pahayag na

  kadalasang nagtataglay ng sukat at

  tugma sa bawat taludtod nito

  Tradisyunal
• Walang awtor dahil ito’y pasalitang panitikang

  nagpalipat-lipat sa bibig ng sunud-sunod na salinlahi.

  Awiting-Bayan
• binubuo ng 14 taludtod o linya; nangangailangan ng

  mabigat o matinding pagkukuro-kuro.

  Soneto
• tungkol sa pagpapala sa Diyos, sa pag-awit na

  pamamaraan.

  Dalit/Hymno
• tungkol sa pag-ibig; hal. kundiman

  Awit/Kanta
• mapanglaw; tungkol sa kamatayan o kalungkutan.

  Elehiya
• matayog na damdamin o kaisipan ng paghanga o

  pagbibigay parangal

  Oda
• naglalarawan ng buhay sa bukid, minsan ay

  pinaromantiko at di-sinasama ang kahirapan ng buhay dito

  Pastoral
• naglalahad ng pangyayari

  Naglalarawan
• nagsasalaysay ng mga kabayanihang hindi

  mapaniwalaan pagkat puno ng kababalaghan. Salaysay

  tungkol sa mga pakikipagsapalaran ng bayani.

  Epiko
• Inaawit habang may nagsasayaw. Ito ay walang awtor

  dahil sa pasalita nagsimula.

  Balad
• hango sa pagkamaginoo at pakikipagsapalaran

  ng mga tauhang hari at reyna, prinsipe at prinsesa. Ang awit

  ay inaawit nang mabagal sa saliw ng gitara o bandurya;

  samantalang ang kurido ay binibigkas sa saliw ng martsa.

  Awit at Korido
• Nahahati ito sa ilang yugto na maraming

  tagpo. Pinakalayunin nitong itanghal ang mga tagpo sa isang

  tanghalan o entablado.

  Padula/Drama
• nagbibigay ng pahayag kung anong dapat

  mong gawin; halimbawa: balagtasan

  Tulang may aral
• ito ay ang “indayog”, “himig”, “musika”, kaisipan ng

  salita, lakas ng damdamin.

  Ritmo
• Ginagamit sa pagpapaigting, pagpapalinaw at

  pagpapayaman ng pahayag.

  Imahen
• Bago makasulat ang isang may-akda

  ng kahit anumang sulatin ay nangaingailangan ng malalim at

  malawak na pag-iisip.

  Kaisipang Pampanulaan
• Pinag-isang tunog sa hulihan ng mga taludtod.

  Tugma
• sa pamamagitan ng panitikan, nagkakaroon tayo

  ng pagkakataong makilala ang pagpapahayag ng damdamin sa

  pamamaraang bihirang maganap sa aktuwal na buhay (sapagkat

  karaniwang ikinukubli ang damdamin o nagbabalatkayo tayo sa

  iba’t ibang kadahilanan).

  Damdamin
• aktwal na kahulugan

  Konkreto
• may mas malamim na kahulugang nakapaloob sa mga

  akda (tayutay, matalinhaga)

  Abstrak
• isang grupo ng mga salita sa loob ng isang tula na may

  dalawa o higit pang taludtod.

  Saknong
• Ito ay tumutukoy sa bilang ng pantig ng bawat taludtod na

  bumubuo sa isang saknong. Ang pantig ay tumutukoy sa paraan ng

  pagbasa.

  Sukat
• paggamit ng pili, angkop at maririkit na salita.

  Sining o kariktan
• tumutukoy ito sa paggamit ng matatalinhagang

  salita at tayutay.

  Talinghaga
• paggamit ng pagwawangis, pagtutulad, pagtatao ang

  ilang paraan upang ilantad ang talinghaga sa tula.

  Tayutay
• porma ng tula.

  Anyo
• diwa ng tula.

  Tono/Indayog
• tumutukoy sa nagsasalita sa tula; una, ikalawa o

  ikatlong panauhan.

  Persona