WOS dzial 3

• Struktura społeczna

  Wewnętrzna budowa społeczeństwa oraz relacje między jego elementami
• Społeczeństwo morficzne


  Rozbudowana struktura, w której każdy pełnił jakąś rolę i zajmował określoną pozycję społeczną
• Społeczeństwo amorficzne


  Jednolite, bez struktury lub ze strukturą w formie cząstkowej, oparte na naturalnych podziałach (płeć, wiek, pokrewieństwo)
• Socjalizacja


  Proces powstawania i rozwoju osobowości
• Elementy struktury społecznej

  • Grupy
  • Społeczności lokalne
  • Klasy
  • Grupy zawodowe
  • Warstwy społeczne
• Stygmatyzacja


  Etykietowanie człowieka ze względu na odmienność rasową, kulturową, światopoglądową, orientację seksualną, stan zdrowia
• Socjalizacja

  1. Wpływ otoczenia na jednostkę, przekazywanie wzorców zachowań

  2. Nabywanie umiejętności niezbędnych do pełnienia określonych ról społecznych

  3. Umiejętność skutecznego działania w obrębie całego społeczeństwa
• Struktura społeczna jest uznawana za konieczny warunek do prawidłowego funkcjonowania społeczeństwa
• Czynniki warunkujące istnienie struktury społecznej

  • Ekonomiczne
  • Demograficzne
  • Geograficzne
  • Ustrojowe
  • Kulturowe
• Typy socjalizacji

  • Socjalizacja pierwotna
  • Socjalizacja wtórna
  • Socjalizacja odwrócona
• Rodzaje czynników ekonomicznych


  • Poziom rozwoju gospodarczego
  • Rozmiary wytworzonego dochodu
  • Stosunki własności
  • Społeczny podział pracy
  • Potencjał siły roboczej
  • Dochód narodowy
• Socjalizacja pierwotna

  Element życia rodzinnego - dziecko nabywa podstawowe kompetencje kulturowe: umiejętności komunikacyjne, wiedzę, normy, wartości i wzory działania
• Rodzaje czynników demograficznych


  • Kryterium płci
  • Wieku
  • Miejsca zamieszkania
  • Ogólny potencjał ludności
• Socjalizacja wtórna


  Odpowiedzialne za nią są instytucje państwa, wspólnoty wyznaniowe, organizacje społeczne i ludzie, których spotykamy w swoim życiu
• Socjalizacja wtórna - cechy


  • Jednostka ma możliwość wyboru swojego otoczenia lub odmówić uczestnictwa w nim, np. ze względu na jakieś wartości
  • Trwa do końca życia, ponieważ nieustannie doświadczamy nowych sytuacji, do których musimy się przystosować
• Rodzaje czynników geograficznych


  • Wielkość i ukształtowanie powierzchni
  • Klimat
  • Bogactwa naturalne
  • Żyzność gleb
• Socjalizacja odwrócona


  Przekazywanie umiejętności, wiedzy, ale także wartości i norm starszemu pokoleniu przez dzieci i młodzież
• Rodzaje czynników ustrojowych


  • Ustrój polityczno-gospodarczy: komunizm, kapitalizm, feudalizm, niewolnictwo
• Konformizm


  Ścisłe podporządkowanie się normom, systemowi wartości, wzorcom zachowań myślenia oraz poglądom obowiązującym w grupie
• Rodzaje czynników kulturowych


  • Styl życia
  • Poziom wykształcenia
• Funkcjonalna koncepcja struktury społecznej


  Wzajemne zależności między grupami sobie równymi, wzajemnie sobie potrzebnymi o różnych kwalifikacjach niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania całego społeczeństwa
• Resocjalizacja


  Proces zmiany osobowości jednostki w celu przystosowania jej do życia w grupie, wpajanie norm i wartości, których nie nauczyła się wcześniej
• Dychotomiczna koncepcja struktury społecznej


  Podział dwubiegunowy społeczeństwa na przeciwstawne grupy o rozbieżnych interesach, prowadzący do walki i rewolucji
• Internalizacja


  Przyjmowanie ze środowiska społecznego i uznawanie za własne poglądów, norm, wartości, wzorów zachowań, postaw w stosunku do świata rzeczy i ludzi
• Gradacyjna koncepcja struktury społecznej


  Podział społeczeństwa wg stopnia posiadania określonych cech, takich jak dostęp do władzy, wykształcenie, prestiż
• Efekty internalizacji - w przypadku prawidłowego przebiegu jednostka przyjmie wpojone normy za oczywiste, np. normy zawodowe wpisane w kodeks etyki zawodowej
• Stratyfikacja społeczna


  Społeczeństwo nie jest jednolite, ale składa się z klas i warstw, czyli różnych poziomów, które znajdują się w różnej pozycji względem siebie
• W sytuacji odwrotnej - społeczeństwo musi wywierać na jednostkę różne formy nacisku, aby wymusić na niej zachowania zgodne z oczekiwaniami społecznymi
• Rodzaje stratyfikacji społecznej


  • Zamknięta
  • Otwarta
• Środki kontroli, którymi dysponuje społeczeństwo, by zapewnić właściwe zachowanie jednostek


  • Formalne: kara grzywny, więzienia, na gruncie kościelnym pokuta lub ekskomunika; negatywna ocena na świadectwie itp.
  • Nieformalne: perswazja (działanie polegające na przekonaniu drugiej osoby do naszych poglądów), pozytywne - nagrody w wymiarze materialnym i emocjonalnym, negatywne - dezaprobata, przemoc, ośmieszenie, ekskluzja (wyłączenie społeczne np. sankcje towarzyskie)
• Elementy struktury społecznej

  • Struktura klasowa
  • Struktura warstwowa
  • Struktura demograficzna
  • Struktura zawodowa
• Człowiek w okresie socjalizacji nabywa określone wzorce zachowań i przystosowuje się do norm, wyznanych przez grupę, do której należy, równocześnie jednak z tych samych powodów może podlegać stygmatyzacji społecznej
• Klasa społeczna


  Podstawowa jednostka stratyfikacji społecznej związana ze statusem ekonomicznym, ludzie o podobnej pozycji społecznej i standardzie życia, mający poczucie odrębności
• Stygmatyzacja jest formą uprzedzenia na skutek niespełniania przez poszczególne jednostki lub grupy społecznych oczekiwań
• Stygmatyzacja jest praktycznie zawsze nacechowana negatywnie
• Czynniki decydujące o przynależności do klasy społecznej wg Maxa Webera


  • Czynnik ekonomiczny: wysokość dochodów i stopień zamożności
  • Umiejętności oraz kwalifikacje zawodowe i związany z tym prestiż
  • Pozycja społeczna związana z karierą lub dorobkiem naukowym oraz stopień uczestnictwa we władzy
• Przykłady stygmatyzacji


  • Uznanie osoby, która pochodzi ze wsi, za biedną i gorszą
  • Uznawanie osoby, która nie ukończyła studiów, za głupszą
  • Nadanie etykiety złodzieja osobie czarnoskórej
  • Przeświadczenie, że osoby chore psychicznie są niebezpieczne lub można się od nich zarazić chorobą
  • Uważanie, że wszystkie osoby niepełnosprawne są upośledzone intelektualnie
• Współczesne klasy społeczne

  • Klasa wyższa
  • Klasa średnia
  • Klasa niższa
• Najczęściej przedmiotem stereotypów jest kolor skóry, pochodzenie, orientacja seksualna, płeć, wygląd i narodowość
• Stygmatyzacja


  • Prowadzi do alienacji społecznej, wyobcowania, osamotnienia
  • Prowadzi do poczucia bezsensu, bezsilności
  • Prowadzi do anomii społecznej (rozpad powszechnie przyjętych norm i więzi społecznych)