układ rozrodczy żeński

• Jaka jest etiologia zapalenia sromu?


  1)zapalna odpowiedź na egzogenne bodźce

  a) kontaktowe podrażnieniowe

  b) kontaktowe alergiczne

  2)zakażenie przenoszone drogą płciową
• Jaki jest obraz kliniczny zapalenia sromu?


  Sączące i strupiejące grudki oraz łuski w podrażnieniowym i alergicznym zapaleniu skóry. Ważną komplikacją zapalenia sromu jest niedrożność przewodów wydzielniczych gruczołu Bartholina. Jego zablokowanie wywołuje bolesne poszerzenie gruczołu (torbiel Bartholina) i wytworzenie ropnia.
• Jaka jest etiologia zapalenia pochwy?

  bakterie, grzyby lub pasożyty - często komensale flory fizjologicznej, rzadziej:

  o dwoinka rzeżączki (Neisseria gonorrhoeae)

  o rzęsistek pochwowy (Trichomonas vaginalis)

  o Candida albicans - wywołuje drożdżakowe zapalenie (moniliazę)
• Co predysponuje do zapalenia pochwy?


  1) Zaburzenia układu immunologicznego - cukrzyca, antybiotykoterapia układowe

  2) Okres ciąży i po poronieniu
• Jaki jest obraz kliniczny zapalenia pochwy?


  Często jest stanem przemijającym, bez klinicznych konsekwencji, niekiedy związana jest z upławami:

  1) infekcja C. albicans - grudkowe, białe upławy

  2) infekcja T. vaginalis - wodniste, obfite szarozielone upławy
• Jaka jest etiologia zapalenia szyjki macicy?


  1) czynniki niezakaźne

  2) czynniki zakaźne (najczęściej przenoszone drogą płciową)

  o Chlamydia trachomatis - najczęstszy patogen

  o Ureaplasma urealyticum

  o Trichomonas vaginalis

  o Candida spp.

  o Neisseria gonorrhoeae

  o Wirusy: HSV-2, HPV

  o Flora fizjologiczna pochwy - bakterie beztlenowe, paciorkowce, gronkowce, enterokoki i E. coli (w stanie obniżonej odporności)
• Jaka jest morfologia zapalenia szyjki macicy?


  Zapalenia szyjki macicy mogą przebiegać pod postacią zapaleń:

  1) ostrych - rzadko, dotyczą infekcji paciorkowcowej i gronkowcowej, najczęściej w okresie połogu,

  2) przewlekłych - widoczny naciek zapalny oraz hiperplazja nabłonka szyjki macicy, który ostatecznie może ulegać metaplazji płaskonabłonkowej.
• Jaki jest obraz kliniczny zapalenia szyjki macicy?


  Zapalenia szyjki macicy są bardzo częste i towarzyszą im ropne upławy.
• Jaka jest etiologia zapalenia endometrium?


  - Wynik zapalnej choroby miednicy (np. zapalenie jajowodów)

  - N. gonorrhoeae

  - C. trachomatis

  - M. tuberculosis - gruźlicze, ziarniniakowe zapalenie endometrium

  - Zapalenie spowodowane pozostałościami po tkankach powstałych po zapłodnieniu

  - Zapalenie spowodowane ciałem obcym
• Jaka jest morfologia zapalenia endometrium?


  Zapalenie endometrium klasyfikowane jest na podstawie komórek przeważających w nacieku zapalnym

  • ostre (naciek neutrofilowy - może powodować powstanie mikroropni w świetle gruczołów)
  • przewlekłe (naciek plazmocytowy).
  • 
    
  • W obrazie histologicznym widoczne jest przekrwienie oraz niekiedy grudki chłonne (zakażenie C. trachomatis) lub ziarniniaki serowaciejące (zapalenie gruźlicze).
• Jaki jest obraz kliniczny zapalenia endometrium?


  Zapalenie endometrium przebiega z gorączką, bólem w jamie brzusznej i zaburzeniem miesiączkowania. Powikłaniem choroby może być niepłodność oraz zwiększone ryzyko ciąży pozamacicznej, wskutek uszkodzenia i bliznowacenia jajowodu.
• Jaka jest etiologia zapalenia jajowodów?


  1) Wynik zapalnej choroby miednicy (np. gruźlicze zapalenie endometrium)

  2) Mikroorganizmy niegonokokowe - najczęściej powodują zapalenie jajowodów

  o Chlamydia trachomatis

  o Mycoplasma hominis

  o Escherichia Coli

  o Paciorkowce i gronkowce (w okresie poporodowym)

  3) N. gonorrhoeae (dwoinka rzeżączki)

  4) M. tuberculosis (prątek gruźlicy)
• Jaki jest obraz kliniczny zapalenia jajowodów?


  Zapalenie objawia się gorączką, bólem dolnej części brzucha, obecnością guzowatej masy w obrębie miednicy oraz poszerzeniem jajnika przez wysięk lub pozapalne debris. Do powikłań choroby zaliczamy:

  1) Krwiopochodne zakażenia - zajęcie opon MR, przestrzeni stawowych oraz zastawek serca

  2) Ropień (kompleks) jajnikowo-jajowodowy - powstaje wskutek zrostu zmienionego zapalnie jajowodu z jajnikiem i z sąsiednimi więzadłami

  3) Zwiększone ryzyko ciąży pozamacicznej - sutek zrostów fałdów jajnikowych

  4) Bezpłodność - następstwo uszkodzenia lub zarośnięcia jajowodu
• Jak dochodzi do zapalenia łożyska?

  1. Zakażenia wstępującą poprzez kanał rodny

  2. Zakażenie drogą hematogenną (przezłożyskową)
• Jakie są nienowotworowe zmiany nabłonkowe sromu?


  1) liszaj twardzinowy

  2) liszaj przewlekły prosty

  3) kłykciny
• Jaka jest patogeneza liszaj twardzinowego?


  Nie jest poznana, przypuszcza się udział mechanizmów autoimmunologicznych.
• Jaka jest morfologia liszaj twardzinowego?


  Makroskopowo:

  zmiana przedstawia się jako gładkie białe łuski lub grudki mające tendencje do poszerzania się i zlewania. W sytuacji, gdy cały srom jest zajęty, wargi sromowe mogą ulegać zanikowi, a przedsionek pochwy zwężeniu.

  
  

  Mikroskopowo

  zmiana ta charakteryzuje się ścieńczeniem naskórka i zanikiem tzw. nóżek korzonkowych, obrzękowym zwyrodnieniem komórek podstawnych, włóknieniem skóry oraz skąpym okołonaczyniowym zapalnym naciekiem jednojądrowym.

  
• Jakie jest znaczenie kliniczne liszaj twardzinowego?


  Liszaj twardzinowy występuje w każdym wieku, najczęściej jednak u kobiet po menopauzie. Zwykle jest zmianą łagodną, jednak u 1-5% chorych z czasem może rozwijać się rak płaskonabłonkowy sromu.
• Jaka jest patogeneza liszaj przewlekłego prostego?


  Jest wynikiem przewlekłego drażnienia często spowodowanego świądem związanym z zapaleniem skóry.
• Jaka jest morfologia liszaj przewlekłego prostego?


  Makroskopowo:

  wyraźne pogrubienie nabłonka (szczególnie warstwy ziarnistej) z hiperkeratozą. Często prezentuje się jako obszar leukoplakii.

  
  

  Mikroskopowo:

  zwiększona aktywność mitotyczna w warstwach podstawnej i kolczystej bez atypii nabłonka. Niekiedy obfity naciek z leukocytów w skórze.

  
• Jakie jest znaczenie kliniczne liszaj przewlekłego prostego?


  Nie zwiększa ryzyka raka, jednakże często występuje na obrzeżach jego ogniska.
• Co to jest klykcina?


  Kłykcina to określenie każdej brodawkowatej zmiany sromu. Większość tego typu zmian jest spowodowana chorobami przenoszonymi płciowo.
• Jaki jest podział klykcin?


  1) kłykciny płaskie - wywołane zakażeniem wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) typu 6 lub 11.

  2) kłykciny kończyste - wywołane zakażeniem T. pallidum (kiła) lub HPV 6 lub 11.
• Jaka jest morfologia kłykcin?


  Makroskopowo:

  widoczny brodawkowaty rozrost nabłonka. Kłykciny są płaskie i pomarszczone lub wyniosłe. Lokalizują się w obrębie prącia, sromu, pochwy, szyjki macicy oraz okolicy okołoodbytniczej.

  
  

  Mikroskopowo:

  w nabłonku stwierdza się koilocyty. Są to komórki charakteryzujące się obecnością przejaśnienia (halo) wokół powiększonych jąder o nierównych obrysach. Koilocytoza stanowi morfologiczny objaw replikacji wirusa HPV w komórkach nabłonkowych. W warstwie przypodstawnej znajduje się wiele figur podziałów mitotycznych.
• Wymień podział nowotworów sromu.


  1. Nowotwory łagodne - występują rzadko

  a. Nerwiakowłókniak

  b. Włókniak

  c. Naczyniak

  d. Tłuszczak

  e. Gruczolak

  2. Nowotwory złośliwe

  a. Rak płaskonabłonkowy - najczęściej (90% nowotworów złośliwych sromu)

  b. Gruczolakorak

  c. Rak podstawnokomórkowy

  d. Czerniak złośliwy
• Rak płaskonabłonkowy sromu- podaj jego etiologie


  1) Postać HPV-dodatnia - rzadsza

  • Etiologia: wysokoonkogenne HPV typu 16 i 18
  • Czynniki ryzyka: starszy wiek, palenie papierosów, upośledzenie odporności
  • Zmiana przedrakowa: wewnątrznabłonkowa neoplazja sromu (VIN)

  2) Postać HPV-ujemna

  • Czynniki ryzyka: starszy wiek, długotrwałe drażnienie nabłonka
  • Zmiana przedrakowa: reaktywne zmiany nabłonkowe, np. liszaj twardzinowy
• Rak płaskonabłonkowy sromu- podaj jego morfologię


  Makroskopowo:

  pierwszym objawem raka są niewielkie zmiany przypominające obszary leukoplakii (białawe plamy z pogrubieniem nabłonka) oraz nadmierna pigmentacja. W miarę upływu czasu pojawiają się guzy egzofityczne bądź endofityczne z owrzodzeniami.

  
  

  Mikroskopowo:

  1. HPV–dodatnie postaci są często wieloogniskowe, brodawkowate i niskozróżnicowane,

  2. HPV–ujemne nowotwory są zwykle jednoogniskowe, wysokozróżnicowane i rogowaciejące.

  
• Rak płaskonabłonkowy sromu- podaj jego obraz kliniczny


  Chorują głównie kobiety powyżej 60 roku życia. Rak objawia się bólem, świądem, sączeniem, i uczuciem miejscowego dyskomfortu. Obie formy naciekają oraz dają przerzuty do regionalnych węzłów chłonnych, wątroby i płuc. Ryzyko przerzutów koreluje z wielkością i głębokością naciekania nowotworu.
• Wewnątrznabłonkowa neoplazja sromu (VIN)- co to jest?


  Jest to zespół zmian morfologicznych nabłonka wielowarstwowego płaskiego sromu, które mogą ulec progresji do raka płaskonabłonkowego inwazyjnego. VIN występuje u kobiet w różnym wieku.
• Wewnątrznabłonkowa neoplazja sromu (VIN)- podaj morfologię


  Makroskopowo:

  stwierdza się pojedyncze lub mnogie plamy albo grudki o różnej barwie (białawe, czerwone, brązowe), których powierzchnia może się sączyć lub łuszczyć.

  
  

  Mikroskopowo:

  VIN stanowi spektrum zmian w 3-stopniowej skali. Występują zaburzenia dojrzewania nabłonka wielowarstwowego płaskiego, cechy atypii oraz hiperkeratoza i dyskeratoza. Zmiany w poszczególnych stadiach VIN są analogiczne do zmian w skali CIN – patrz strona 420.
• Co to jest choroba Bowena?


  Choroba Bowena jest stanem przedrakowym skóry, zatem odpowiada VIN III (rak in situ).
• Co to jest pozasutkowa choroba Pageta?


  Choroba Pageta jest specjalnym typem raka przedinwazyjnego (neoplazji wewnątrznabłonkowej wysokiego stopnia). Rozwija się w obrębie gruczołów apokrynowych (gruczoły potowe i piersiowe),

  a następnie przemieszcza się wzdłuż przewodów wyprowadzających gruczołów i nacieka okoliczną skórę. Dochodzi do wewnątrznaskórkowej proliferacji złośliwych komórek nabłonkowych, najczęściej skóry:

  1) brodawki piersiowej - związany ze znajdującym się głębiej rakiem (DCIS lub rak szerzy się przez przewody mleczne do brodawki)

  2) sromu - zwykle bez raka pod spodem zmiany, komórki rakowe wywodzą się z naskórkowych komórek progenitorowych.
• Jaka jest morfologia pozasutkowej choroby Pageta?


  Makroskopowo

  czerwona, chropowata, strupiejąca łuska, przypominająca zmiany zapalne skóry.

  
  

  Mikroskopowo

  duże nabłonkowate komórki z obfitą, jasną, drobnoziarnistą cytoplazmą. Niekiedy występują śródplazmatyczne wakuole śluzu, które można wybarwić za pomocą PAS. Zmiany te należy różnicować z czerniakiem złośliwym sromu, w którego przypadku nie ma śluzu.

  
• Wymień nowotwory pochwy.


  1. Nowotwory łagodne

  a. Mięśniak gładkokomórkowy

  b. Mięśniak prążkowanokomórkowy

  c. Naczyniak

  d. Nerwiak

  2. Nowotwory złośliwe

  a. Rak płaskonabłonkowy

  b. Gruczolakorak jasnokomórkowy

  c. Mięsak groniasty (mięśniakomięsak prążkowanokomórkowy zarodkowy)
• Rak płaskonabłonkowy pochwy- opisz


  Rzadki nowotwór, występujący najczęściej między 60-70 r.ż. Podobnie jak w raku szyjki w patogenezie raka pochwy odgrywa rolę infekcja HPV (typu 16 lub 18). Dlatego głównym czynnikiem ryzyka jest przebyty rak szyjki macicy. Zmianą przedrakową jest wewnątrznabłonkowa neoplazja pochwy (VaIN).
• Rak płaskonabłonkowy pochwy- podaj morfologię


  Makroskopowo

  ogniskowe zgrubienie tylnej ściany górnej części pochwy, które rozwija się w większy egzofityczny guz, który może wrzodzieć. Nacieka ścianę pochwy, szyjki macicy, pęcherza i odbytnicy.

  
  

  Mikroskopowo

  może być rogowaciejący, brodawkowaty i wrzecionowaty.
• Gruczolakorak jasnokomórkowy- co to?


  Rzadki nowotwór, który występuje głównie u młodych kobiet (17-30 rok życia), których matki przyjmowały lek przeciw poronieniom - dietylostilbestrol.
• Gruczolakorak jasnokomórkowy- podaj morfologię.


  Zmianą prekursorową tego nowotworu jest gruczolistość pochwy.

  
  

  Makroskopowo

  czerwone, ziarniście wyglądające ogniska.

  
  

  Mikroskopowo

  małe gruczołowe i mikrotorbielowate wtręty w błonie śluzowej pochwy. Zmiany wyścielone są śluzowymi lub rzęskowymi komórkami walcowatymi.
• Mięsak groniasty (zarodkowy prążkowanokomórkowy) pochwy- co to?


  Rzadki nowotwór zwykle stwierdzany u niemowląt i dzieci do 5 roku życia.
• Mięsak groniasty (zarodkowy prążkowanokomórkowy) pochwy- podaj morfologię


  Manifestuje się miękkimi polipami, które mogą lokalizować się w pochwie, pęcherzu moczowym i drogach żółciowych.