Q4 AP: PT

• Saligang Batas ng Pilipinas (1987) = ang pinakamataas na batas ng Pilipinas na may labinwalong Artikulo.
• Article I - The National Territory (Ang Pambansang Teritoryo)
• Article II - Declaration of Principles and State Policies (Pahayag ng mga Simulain at mga Patakaran ng Estado)
• Article III - Bill of Rights (Katipunan ng mga Karapatan)
• Article IV - Citizenship (Pagkamamamayan)
• Article V - Suffrage (Karapatan sa Halal/Pagboto)
• Pagkamamamayan - Nakasaad ito sa Artikulo IV ng Saligang Batas ng 1987 ng Pilipinas.
• Dual Citizenship (Dalawang Katapatan) – nakaayon sa Republic Act no. 9225 s. 2003
• Karapatang Pantao - Nakasaad ito sa Artikulo III: Bill of Rights ng Saligang Batas ng 1987 ng Pilipinas.
• Ang Universal Declaration of Human Rights ay isa sa mahalagang dokumentong tinanggap

  ng United Nations Assembly noong 1948 na naglalahad

  ng mga karapatang pantao ng bawat indibiduwal tulad

  ng mga karapatang sibil, politikal, ekonomiko, sosyal,

  at kultural.
• Preamble at Artikulo 1 ng UDHR, inilahad ang likas na

  karapatan ng lahat ng tao tulad ng pagkakapantay-pantay at pagiging malaya.
• Artikulo 3 hanggang 21, Binubuo naman ng mga karapatang sibil at pulitikal
• Artikulo 22 hanggang 27 ang mga karapatang ekonomiko, sosyal, at kultural.
• Artikulo 28 hanggang 30 sa tungkulin ng tao na itaguyod ang mga karapatan ng ibang tao.
• UDHR - naging sandigan din ng mga bansa para mapanatili ang kapayapaan at itaguyod ang dignidad at karapatan ng bawat tao.
• Bill of Rights ay tumutukoy sa mga

  karapatan ng mga mamamayang Pilipino na makikita sa Artikulo ng 1987 Saligang Batas ng Pilipinas.
• karapatang politikal – kapangyarihan ng mamamayan na makilahok, tuwiran man o hindi, sa pagtatag at

  pangangasiwa ng pamahalaan gayundin ang karapatan sa impormasyon sa mga

  usaping pampubliko
• karapatang sibil – mga karapatan na titiyak sa mga

  pribadong indibidwal na maging kasiya-siya ang kanilang pamumuhay sa paraang

  nais nang hindi lumalabag sa batas.
• Karapatang Sosyo-ekonomik – mga karapatan na

  sisiguro sa katiwasayan ng buhay at pang-ekonomikong kalagayan ng mga

  indibiduwal. Magandang halimbawa sa mga karapatang ito ang karapatan sa wastong

  kabayaran sa mga pribadong ari-ariang kinuha ng pamahalaan para sa paggamit ng

  publiko
• karapatang ng akusado – mga karapatan na magbibigay-proteksyon sa indibidwal na inakusahan sa anumang krimen.
• Gawaing Pansibiko (civic participation) = mga gawaing nakatutulong tungo sa pagpapaunlad ng pamayanan at bansang mapayapa at may pagkakaisa
• Participatory governance ay isang mahalagang paraan ng mamamayan para maisakatuparan ang ating iginigiit na pagbabago sa pamahalaan
• Technological support, reading program, at direct assistance = mga maaaring makalutas sa suliranin ng sektor ng edukasyon.
• • Civil Society = ito ay isang sektor ng lipunang hiwalay sa Estado.
• Non-Governmental Organization (NGO) = ay isang uri ng boluntaryong organisasyong naglalayong magbigay ng suporta sa mga programa ng mga People’s Organization (PO) o Grassroots Organization.
• People’s Organization (PO) = ay isang uri ng boluntaryong organisasyong naglalayong isulong ang interes o kapakanan ng sektor na kinabibilangan ng mga miyembro.
• People’s Organization (PO) = Nahahanay dito ang mga sektoral na pangkat ng kababaihan, kabataan, magsasaka, mangingisda, at mga cause-oriented group.
• Isang sikat na pahayag mula sa dating Pangulo ng Estados Unidos na si John F. Kennedy:

  “Ask not what your country can do for you – ask what you can do for your country,”
• Strategic vision = nakikiisa ang mga opisyal ng pamahalaan at ng mamamayan sa pagtukoy ng malawak at long term perspective para sa kabutihan ng lipunan at pag-unlad ng tao.
• (TANGOs) - mga organisasyon na tumutulong sa mga mahihirap na pamilya at indibidwal sa pamamagitan ng kanilang pagkakawanggawa.
• (FUDANGOs) – mga organisasyon na naglalayong magbigay ng tulong pinansiyal sa mga gawaing pangkabuhayan.
• (DJANGOs) - mga organisasyon na nagbibigay serbisyong legal at medikal sa mga komunidad.
• (PACOs) -mga organisasyon ng mga propesyonal at mga nasa edukasyonal na institusyon.
• (GRIPO) - organisasyon na nabuo sa pamamagitan ng pamahalaan.
• (GAPO) - mga POs na itinayo mula sa inisyatibo ng mamamayan at hindi ng pamahalaan.