B2.1 Straling

• Ioniserende straling


  • Kan door (on)doorzichtige stoffen heengaan
  • Kan atomen ioniseren
  • Mate van doordringing varieert per soort straling
• Doordringend vermogen


  Het vermogen van straling om door een materiaal te dringen
• Dracht


  De afstand die de straling doorloopt in een materiaal
• Ioniserend vermogen


  Het aantal ionisaties per millimeter
• Röntgenfoto maken


  1. Röntgenbron zendt röntgenstraling uit

  2. Detector registreert hoeveel straling doorgelaten wordt

  3. Waar veel röntgenstraling doorgelaten is, is de foto donker
• Halveringsdikte


  De dikte waarbij de intensiteit gehalveerd is (50%)
• De halveringsdikte hangt af van het materiaal en de energie van de straling
• Strooistraling is de röntgenstraling die weerkaatst wordt
• CT-scan maken


  1. Röntgenbron draait om patiënt heen om opnamen onder verschillende hoeken te maken

  2. Computer berekent driedimensionaal beeld van patiënt
• Kunstmatige stralingsbron


  Zet elektrische energie om in straling
• Natuurlijke stralingsbron


  Radioactieve stoffen die van nature straling uitzenden
• Kosmische straling


  Straling vanuit het heelal richting de aarde, bevat geladen en ongeladen deeltjes
• Achtergrondstraling


  Totaal aan straling afkomstig van natuurlijke stralingsbronnen
• Transmissie


  Straling wordt doorgelaten
• Absorptie


  Straling wordt geabsorbeerd
• Reflectie


  Straling wordt teruggekaatst
• Atoomkern


  Samengesteld uit protonen en neutronen
• Elektronenwolk


  Bevat evenveel elektronen als er protonen in de kern zijn
• Atoomnummer


  Aantal protonen in de kern
• Massagetal


  Som van aantal protonen en neutronen in de kern
• Isotopen


  Atomen met hetzelfde atoomnummer maar verschillend massagetal
• Radioactief verval


  Instabiele isotopen zenden radioactieve straling uit
• Soorten radioactieve straling


  • α-deeltjes
  • β-straling
  • γ-straling
• Voor radioactief verval gelden behoud van ladingsgetal en massagetal
• Scintigrafie


  Medische beeldvorming met gammastraling
• Tracer


  Radioactief preparaat om werking van lichaamsdelen te onderzoeken
• PET-scan


  Maakt beeld van opgehoopte radioactieve stof die positronen uitzendt
• Annihilatie


  Reactie tussen positron en elektron
• Creatie


  Omgekeerd proces van annihilatie, waarbij uit twee fotonen een positron en elektron ontstaan
• Halveringstijd


  Tijd waarin de helft van de radioactieve isotopen vervalt
• Echografie


  Techniek die geluidsgolven gebruikt om beelden te maken
• Transducer


  Zendt geluidsgolven uit en vangt ze op
• Echo


  Beeld dat wordt gemaakt op basis van weerkaatste geluidsgolven
• MRI-scan


  Gebaseerd op magnetische eigenschappen van waterstofkernen
• Resonantiefrequentie


  Frequentie waarbij waterstofkern foton opneemt om over te gaan naar hogere energietoestand
• MRI-apparaat


  • Elektromagneet voor sterk magnetisch veld
  • Zendspoelen voor fotonen
  • Ontvangstspoelen voor uitgezonden fotonen
  • Gradiëntenspoelen voor plaatsbepaling