Araling Panlipunan

• Kilusang Agraryo ng 1745 (APSPKB-Vo-b-1)
• Pag-aabang Kapatiran ng San Jose (APSPKB-IV-b-1)
• Okupasyon ng Ingles sa Maynila (APSPKB-va-b-1)
• Naging s mga halaman at iba pang pananim ay di na nabigyang-pansin at tuluyang nakalimutan
• Ipinagbawal ang pagtatanim ng ibang produktong pagkain malad ng mais at palay
• Tanging tabako lamang ang ipinag-utos na itanim ng pamahalaang Espanya
• Bilang isang monopolyo, tanging sa pamahalaan lamang maaaring ibenta ang mga aning tabako sa presyong itinakda nito
• Nagtakda rin ang pamahalaang Espanya ng kaukulang dami at kalidad ng produktong itinda sa kanila ng mga magsasaka
• Dahil lahat ng matataas na uri ng tabako ay nasa kamay na ng mga Espanyol, ang mga magsasakang Pilipino na nagnanais na gumamit ng tabako ay kinakailangan pang bumili sa mga pamilihang pagmamay-ari ng pamahalaan
• Ang pag-imbak ng tabako sa mga kamalig ay isang paglabag sa batas
• Malaking problema na ang idinulat ng monopolyo ng tabako sa mga katutubo
• Marami ang nagutom
• Pinagsamantalahan ang mga Pilipino at ginamit ang relihiyon upang sumunod sila sa mga kautusan ng pamahalaan
• Upang may magagandang tabako na matira sa kanila, ang mga magsasaka ay natutong magtanim nito sa mga mallit na pasó
• Sa pagpasok ng ika-19 na siglo ay nagkaroon ng malaking pagbabago sa pamumuhay ng mga Pilipino
• Mga pangyayaring nagbunsod sa pagkakaroon ng malayang kaisipan

  • Pagpapahinto ng Kalakalang Galyon noong 1815
  • Pagbubukas ng Pilipinas sa pandaigdigang kalakalan
• Malaking salik sa pagbabagong ito ang pag-usbong ng Rebolusyong Industriyal sa Europa at maging sa ibang panig ng mundo
• Mga bagong makina na nabuo sa panahon ng Rebolusyong Industriyal


  • spinning jenny
  • seed
  • steam engine
  • telepono
  • typewriter
  • steamboat
• Nagkaroon ng suliranin ang mga industriyalisadong bansa dulot ng pag-iral ng sistemang merkantilismo
• Merkantilismo


  Sistemang pang-ekonomiya kung saan ang mga mananakop na bansa lamang ang may karapatang makinabang sa mga produkto ng kanyang nasasakupang bansa
• Kapitalismo


  Sistemang pang-ekonomiya na pinahahalagahan ang laissez-faire ni Adam Smith
• Isa ang Pilipinas sa nagbukas ng pintuan sa malayang kalakalan
• Ang pagpapahinto ng Kalakalang Galyon noong 1815 ay simbolo ng pag-iral ng merkantilismo sa Pilipinas
• Mga pangunahing pangyayaring pandaigdig na nakatulong sa pagkakaroon ng malayang kaisipan ng mga Pilipino

  • Paglipas o Paghina ng Merkantillismo Bilang Ekonomikong Batayan ng Kolonyalismo
  • Paglitaw ng Kaisipang La Ilustracion
• Dahil sa Rebolusyong Industriyal, naging mabilis ang transportasyon at komunikasyon, napabuti ang paraan ng pagsasaka, at dumami ang mga ani at produkto maging ang mga negosyante at mangangalakal
• Bunga nito, namulat ang mga Pilipino sa kanilang abang kalagayan. Nalaman nilang maaari naman pala silang maging kapantay ng mga Espanyol na hindi nila kailanman naranasan
• Mga Pilipinong nakapag-aral sa ibang bansa

  • Dr. Jose Rizal
  • Graciano Lopez Jaena
  • Marcelo H. del Pilar
  • Mariano Ponce
  • Antonio Luna
  • Felix Hidalgo
• Ang mga kalakaran na nagpapahirap sa pagkain ay ang pangangailangan ng tao, ang pagbabago sa panahon at kapaligiran, at ang pag-aaral ng mga teknolohiya.
• ANG KILUSANG AGRARYO NG 1745
• Ang pag-aalsang ito ay bunsod ng hindi makatarungang pangangamkam ng mga prayle o paring misyonero (Heswita. Dominiko, Agustino, at Rekoleto) so lupa ng mga katutubo. Hindi nagdalawang-isip ang libo-libong mga Plipino na humawak ng sandata upang ipakita ang kanilang marubdob na pagtutol dito. Nangyari ang mga ganitong uri ng pag-aalsa sa Slang. Cavite noong Abril 1745 at mabilis na kumalat sa mga bayan ng Taguig, Parañaque. Hagonoy Bacoor, San Mateo, at Bulacan. Pinamunuan ito nina Jose dela Vego. Francisco Santos de Medina, Ignacio Marcelo. Julo Lopez de Montoya, Andres Pulido, at Francisco Gonzales. Ang Katagalugan ang naging sentro ng mga ganitong ur rig pag-aalsa (agraryo) sapagkat sa mga lalawigang ito lamang matatagpuan ang hacienda ng mga prayle
• PAG-AALSA NG KAPATIRAN NG SAN JOSE
• Si Apolinario de la Cruz na mas kilala bilang Hermano Pule ay ipinanganak sa Baryo Pandóc. Lucbán, Lungsod ng Tayabas (ngayon ay Quezon). Pinamunuan niya ang isang pag-aalsa sa Pilipinas na may kinalaman sa pakikibaka para sa kalayaan sa relihiyon.
• Ang kanyang pagiging relihiyoso ay pinamalas niya hindi lamang sa patuloy na pag-aaral niya ng Bibliya kundi maging sa pagtatatag niya ng kapisanang tinawag na Cofradia de San Jose Wala man itong layuning politikal.angsamahan ay ipinalagay ng mga Espanyol na mapanganib sapagkat ito ay nakaakit ng maraming tao sa Tayabas (Quezon). Batangas, at Laguna. Ang kanyang layunin na kilalanin ng mga nasa kapangyarihan ang kanyang kapisanang panrelihiyon ay nabigo, sa halip, ito ay pinigil ng mga nanunungkulan sa pamahalaan. Kaya naman, siya ay nagpatuloy sa pagpapalaganap at pagpapalawak ng kanyang kapisanan na binatikos naman ng mga nasa kapangyarihan. Itinuring na ang kanyang kapisanan ay labag sa batas. Siya ay tinugis ng pamahalaan kaya tumakas siya patungong Majayjay. Laguna at mula rito ay tumungo naman siya sa Maynila. Pagkatapos ay nagbalik siya sa Tayabas at dito ay ginipit siya ng mga Espanyol nang tipunin ng pamahalaan ang kanyang mga kaanib at ipinahayag ang kanyang pakikipaglaban sa mga prayle.
• Dahil itinuring siyang mapanganib, ang gobernador ng Tayabas ay nagpadala ng mga kawal upang hullhin si Hermano Pule. Noong ika-21 ng Nobyembre 1841, ang mga Espanyol ay lumusob sa kinaroroonan niya at ng kanyang mga kasamahan. Sa labanan ay napatay ang alkalde-mayor na si Joaquin Ortega na nagbunga ng pagkabahala sa pamahalaang sentral sa Maynila. Agad na nagpadala ng hukbo sa Tayabas at sa labanan sa Alitao ay nagapi nila sina Hermano Pule. Nahuli siya at binitay ng mga Espanyol sa pamamagitan ng firing squad noong Nobyembre 4, 1841.
• OKUPASYON NG MGA INGLES SA MAYNILA
• Panandaliang nasakop ng mga Ingles ang Maynila noong 1762 hanggang 1764. Kasalukuyang nangyayari noon ang Pitong Taong Digmaan sa pagitan ng Pransya at Britanya sa Europa. Nagpahayag ng pakikidigma ang Britany sa Espanya nang kumampi ang huli sa kalabang bansa nito.
• Sa pangunguna ni Sir William Draper ay nilusob ng Britanya ang Look ng Maynila. Dahil sa kawalan ng pag-hahanda ay madali nilang nasakop ang Maynila na siyang itinuturing na kabesera noon sa Espanya. Si Arsobispo Rojo ang nagpahayag ng pormal na pagsuko ng Espanya sa mga Ingles noong Oktubre, 1762. Nasakop din nila maging ang mga daungan sa Cavite.
• Tinangka pang masakop ng mga Ingles maging ang iba pang lalawigan sa Luzon. Sa katunayan ay kanila ring nasakop ang mga lugar ng Cainta at Taytay. Ngunit hindi nagtagal ang pananakop na ito dahil ibinalik ng mga Ingles ang pamahahala sa bansa sa kamay ng mga Espanyol nang magwakas ang Pitong Taong Digmaan. Bunga ito ng kasunduang pangkapayapaan sa Paris noong Pebrero 10, 1763.
• Ang pangyayaring ito ay nagbigay-daan upang makita ng maraming Plipino ang kahinaan ng mga Espanyol. Nakita nilang ang malakas na puwersang Espanyol ay maaari din palang matalo sa labanan o digmaan.
• May ilang sundalong Indian na kilala bilang mga Sepoy ang kasama ng mga Ingles noon. Tumiwalag sila at namalagi sa Cainta, Rizal. Dahil dito, nagkaroon ng mga Indian sa Cainta at dito nanirahan hanggang sa sumunod na mga henerasyon.