Tijdvak 6

• Kenmerkende aspecten tijdvak 6


  • Het streven van vorsten naar absolute macht
  • De bijzondere plaats in staatkundig opzicht en de bloei in economisch en cultureel opzicht van de Nederlandse Republiek
  • Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een wereldeconomie
  • De wetenschappelijke revolutie
• RaadpensionarisJohan van Oldenbarnevelt:


  • Belangrijkste persoon van de Staten-Generaal
  • Hoogste bestuurder van Holland
  • Staatsgezinden
• Burgerlijke cultuur


  • Cultuur in de Republiek wordt vaak gemaakt voor en door stedelijke burgers
  • Kooplieden investeren in de economie, er ontstaan innovatie
  • Inpoldering ('droogmakerijen') door windmolens
  • Houtzaagmolens en de schepenbouw
  • Trekschuiten
  • Grachtengordel
• Hollandse tolerantie


  • Vrijheid van geweten maar geen vrijheid van geloof
  • Katholieken, Joden, en niet calvinistische protestanten worden getolereerd. Die moeten daar wel soms voor betalen
  • Andere geloven mogen niet dit niet openlijk tonen
• Groepen immigranten


  • Vlaamse Protestanten
  • Hugenoten (Franse protestanten)
  • Joden (uit Portugal)
• Moedernegotie


  • Import van goedkoop graan uit Oostzeegebied
  • Specialisatie en commercialisering
  • Geen graan maar marktproducten!
• De Val van Antwerpen en de afsluiting van de Schelde
• VOC


  • Nederlands handelsbedrijf dat vooral in Azië actief was
  • Handelde vooral in specerijen en luxe producten
  • Opgericht zodat Nederlandse handelaren elkaar niet gingen beconcurreren
• VOC mocht


  • Forten bouwen
  • Oorlog voeren
  • Veroverde gebieden besturen
  • Monopolie (alleenrecht) op de handel in Azië
• Gouverneur-generaal


  Bestuurder van de VOC in Azië
• Jan Pieterzoon Coen stichtte de stad Batavia
• Wereldeconomie


  • VOC domineert de plaatselijke interne Aziatische handel
  • Opium en slavernij
• WIC


  • Nederlands handelsbedrijf dat in Amerika en Afrika actief was
  • Tijdens de oorlog met Spanje is de WIC vooral bezig met kaapvaart
• Slavenhandel


  • Handel in katoen, wapens, tabak, suiker en slaven
  • Onderdeel van de driehoekshandel
  • De WIC verkocht deze slaven aan plantages waar de slaven moesten werken
• Engeland bepaald dat alleen Engelse mogen handen met Engeland (Act of Navigation, 1651)
• Frankrijk komt met mercantilistische maatregelen om de eigen handel te beschermen. Dit zijn handelsbeperkingen zoals invoertarieven
• In Nederland wordt door Hugo de Groot gepleit voor de 'Mare Nostrum' (Vrijhandel op zee)
• Wetenschappelijke revolutie


  • De ontwikkeling in de 16e- en 17e eeuwse wetenschap waarbij klassieke en religieuze ideeën plaatsmaakte voor modern-wetenschappelijke ideeën
  • Onderzoekers gaan niet langer uit van wat de Bijbel, de kerk of auteurs in de klassieke oudheid vonden, maar komen zelf tot kennis door middel van observeren, experimenteren en redeneren
  • Wetenschappelijke methode: Onderzoek op basis van rationalisme en empirisme
  • Waarnemingen leiden tot het vaststellen van natuurwetten
• Wetenschappers


  • Aristoteles (4e eeuw v.C.)
  • Copernicus (1473-1543.)
  • Galileo Galilei (1564-1642)
  • Isaac Newton (1642-1727)
  • Antonie van Leeuwenhoek (1632-1723)
• Oorzaken voor de wetenschappelijke revolutie


  • Veiliger klimaat voor wetenschappers (bijvoorbeeld in de Republiek)
  • Wetenschappelijke instituties. Zoals de Royal Society (1660) en de Academie de Sciences (1666)
  • Ambachtelijke kennis helpt de wetenschap. Bijvoorbeeld met sterrekijkers en microscopen
  • Economische welvaart
• Moss Now
• Bemarenst van in Do anatomische les von Dr. Nicolaes Tulp (1632)
• DE TIJD VAN REGENTEN EN VORSTEN, 1600-1700
• Dit schilderij van Rembrandt is een mool voorbeeld van de welvaart die in de Nederlanden heerste in de zeven-tiende eeuw, ook wel de Gouden Eeuw genoemd
• Kunst, cultuur en wetenschap bereikten toen een hoogte-punt
• Terwijl in heel Europa vorsten het voorbeeld van Lodewijk XIV als absolute monarch volgden, sloegen de Nederlanden een andere weg in
• De Republiek werd bestuurd door een groep rijke burgers
• Het ging de Nederlanden economisch voor de wind, vooral dankzij het kapitaal dat ze vergaarden door internationale handel
• De rijke en tolerante Nederlanden boden het perfecte klimaat voor een opleving van de wetenschap
• Nederlandse wetenschappers als Anthonie van Leeuwenhoek en Nicolaes Tulp werden internationaal gewaardeerd om hun ontdekkingen
• Rembrandt heeft deze beroemdheid in actie afgebeeld
• KA 23 Het streven van vorsten naar absolute macht
• KA 24 De bijzondere plaats in staatkundig opzicht en de bloei in economisch en cultureel opzicht van de Nederlandse Republiek
• KA 25 Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een wereldeconomia
• KA 26 De wetenschappelijke revolutie
• GS COMPACT BOVENBOU
• DELID VAN REGENTEN IN VORSTER 160-179)
• KA 23- streven van warmten naar absolute mache
• "L'état, c'est mai" ("De staat, dat ben ik") zou Lodewijk XIV gezegd hebben
• Deze koning van Frankrijk, ook wel de Zonnekoning genoemd, voerde grote veranderingen door en maakte Frankrijk tot een van de machtigste landen van Europa