5) Interbellum

• Interbellum


  Tussen de oorlogen
• Dertigjarige oorlog


  Begin WOI tot eind WOII
• Wapenstilstand


  11 november 1918
• België als winnaar van de oorlog
• Het land was verwoest en duizenden Belgen waren dood
• Belgen hadden bijgedragen aan de overwinning
• Feeststemming in het land, Belgisch patriottisme
• Koning Albert I vormde meteen een nieuwe regering
• Gedurfd programma


  • Invoering van algemeen stemrecht
  • Leed gelijk gedragen
  • Gelijke rechten
  • Syndicale vrijheid
  • Vernederlandsing van de universiteit van Gent
• Eerste verkiezingen


  1919
• Algemeen enkelvoudig stemrecht (voor mannen) in plaats van cijnskiesrecht
• Katholieken verloren meerderheid, BWP werd de tweede partij van het land
• Coalitievorming


  Je moet meer dan de helft van de zetels hebben samen met je coalitiepartners om een regering te vormen
• Gevolgen van WOI voor België


  • Historische steden verwoest (Voorbeelden Leuven en Ieper)
  • 80 000 hectare bezaaid met puin
  • 100 000 woningen vernield
  • 1300 openbare gebouwen vernield
  • 136 stadhuizen, 237 kerken en 392 scholen vernield
  • Meer dan 3000 km van het wegennet beschadigd
• De opbouw ging redelijk snel, Amerikanen hielpen met het voedselprobleem
• België moest nog 2,5 miljard goudmark krijgen van Duitsland, maar dit geld kwam er niet
• Problemen in de industrie


  • Lag vrijwel volledig stil
  • Fabrieken beschadigd of ontmanteld door de Duitsers
  • Grondstoffentekort
  • Heropbouw ging moeilijk
• Land- en mijnbouw deden het al snel opnieuw goed, Limburgse steenkoolmijnen vulden de duurdere mijnen in Wallonië aan
• Geleidelijke verschuiving van het industriële zwaartepunt van Wallonië naar Vlaanderen
• Kongo als bron van inkomsten


  • Katoen, koffie, goud, koper, tin en diamant
• Kongo onbeschadigd door de oorlog
• Brussel was het financieel centrum van het land, met geld en kapitaal vooral in handen van de Franstalige elite
• In 1929 was er de beurscrash in New York, gevolgd door 6 jaar crisis in België
• Vanaf 1935 ging het terug beter met de economie dankzij het Plan de man van Hendrik De Man
• Sociale vernieuwingen


  • Arbeiders kregen meer macht
  • Meer gelijkheid
  • Grondslag gelegd voor de sociale zekerheid
  • Steeds meer vrouwen op de werkvloer
  • België op weg naar een welvaartsstaat
• Nieuwe wetten vormden de grondslag voor de sociale zekerheid


  • Invoering progressieve inkomensbelasting
  • Ouderdomspensioen (65 jaar)
  • 8-urige werkdag en 48-urige werkweek
  • Werklozensteun
  • RSZ (Werknemers, werkgevers en overheid dragen bij voor de sociale kas)
  • Vergoeding bij arbeidsongevallen
  • Minimumloon
• Veel Vlamingen hadden gecollaboreerd met de Duitsers, waardoor de Vlaamse Beweging problemen ondervond
• Er kwam weinig terecht van de vernederlandsing, ook de belofte om de Gentse universiteit te vernederlandsen bleef uit
• De regering wilde een tweetalige universiteit in Gent, maar dit botste op stevig verzet van de Vlaamse publieke opinie
• De Vlaamse Frontpartij veroverde 11 zetels bij de verkiezingen van 26 mei 1929
• Vanaf 1932 kwam er steeds meer vernederlandsing in Vlaanderen, Brussel werd tweetalig en Wallonië Frans
• Na de Crash van de beurs in Wall Street werd de democratie als maatschappijvorm in vraag gesteld, wat leidde tot een verrechtsing van België
• Voorbeelden van rechtse, antidemocratische partijen


  • Verdinaso
  • Rex
  • VNV
• De verkiezingen van 1936 waren een catastrofe voor de traditionele partijen, overal kwamen rechts-extremistische partijen op
• Er werd een 'tripartite' regering gevormd om te voorkomen dat de rechtse partijen een regering zouden kunnen vormen
• Ministers dienden schaamteloos en openlijk het belang van hun partij, waardoor de democratische instellingen in diskrediet raakten
• Koning Leopold III was kritisch over de politieke situatie