Patoloji

• Seboreik keratoz


  Benign bir lezyon
• Seboreik keratoz


  • Sık rastlanır (en çok orta yaşlı veya yaşlı insanlarda görülür)
  • Spontan olarak ortaya çıkar
  • Özellikle gövdede, çok sayıda
  • Ekstremiteler, baş ve boyun
  • Çoğunda fibroblast büyüme faktörü (FGF) reseptör 3 aktive edici mutasyonları içerir
  • Kozmetik bir sorun
  • Yuvarlak, egzofitik, plak şeklinde
  • Boyutları birkaç mm-cm
  • Bejden- koyu kahverengiye kadar değişen renklerde
  • Granüler veya kadifemsi yüzeylidir

  
• Mikroskopik görünüm seboreik keratoz

  • Normal epidermisin bazal tabaka hücrelerine benzeyen küçük hücrelerin oluşturduğu monoton topluluklar
  • Yüzeyde aşırı keratin oluşumu (hiperkeratoz) vardır
  • Keratin ile dolu küçük kistlerin (keratin kistleri) varlığı
  • Yüzeydeki keratinin ana tümör kitlesi içine, aşağı doğru olan girintileri (yalancı keratin kistleri) karakteristik özelliklerdir

  
• Horn cyst


  Keratin kistleri
• Mikroskopik görünüm seboreik keratoz


  • Prolifere olan hücreler bazal hücre morfolojisinde ve belirgin kalınlaşma görüyoruz
  • İçerisinde keratin tıkaçlar bulunan keratin horn kistler görüyoruz

  
• Aktinik keratoz


  Premalign bir lezyon
• Aktinik keratoz


  • Epidermis kaynaklı aşikâr bir malignite (skuamöz hücreli karsinom) gelişmesi öncesinde, displastik değişiklik
  • «kronik güneş» etkisi sonucunda ortaya çıkıyor
  • Hiperkeratoz ile birliktelik göstermeleri nedeniyle aktinik (güneşle ilişkili) keratoz olarak adlandırılır
  • 1 cm'den küçük çaplı
  • Açık kahverenkli veya kırmızımsı renkli, pürtüklü lezyonlardır
  • Epidermisin alt katmanlarında sitolojik atipi gözlenir ve bazal hücre hiperplazisi veya atrofi
  • Dermiste kronik güneş hasarının sonucu olan, gri-mavi renkli elastik lifler bulunur (solar elastoz)
  • Parakeratoz
  • Tam kat hücresel atipi görülür -bu lezyonlar «in situ skuamöz hücreli karsinomun» bir şekli olarak kabul edilir

  
• Mikroskopik görünüm aktinik keratoz


  • Yüzeyde hiperkeratooz görüyoruz
  • Parakeratoz eşlik ediyor
  • Bazal tabakada atipi izleniyor
  • Epidermisin alt tabakasında baziler peritinositlerde(?) atipi dikkatimizi çekiyor
  • Normal squamoz hücreye göre bunlar daha iriler daha hiperkromatik nükleusa sahipler
  • Solar elastoz, elastik liflerin dejenerasyona bağlı mavi-gri renkli görülmesi durumudur
  • Sağ tarafta atipik bazoloid(?) hücreler prolifere olmuşlar

  
• Birçok lezyon geriler veya stabil kalır
• Lokal tedavi ile ortadan kaldırılmasını haklı kılacak sayıda malign transformasyon görülür
• Ultraviyole tarafından indüklenen DNA hasarının neden olduğu TP53 mutasyonları görülür
• Lezyonlar


  Lokal kriyoterapi (yüzeyel dondurmaveya topikal ilaçlar ile tedavi edilebilir
• Skuamöz hücreli karsinom


  Yaşlılarda, güneşe maruz bölgelerde en sık görülen tümör

  
• Skuamöz hücreli karsinom


  • Etken yoğun güneş maruziyeti
  • Erkeklerde daha yüksektir
  • Diğer predispozan faktörler: Endüstriyel karsinojenler (katran ve mineral yağlar), Kronik ülserler, Eski yanık nedbeleri, Ağız yoluyla arsenik alımı, İyonizan radyasyon
  • Öncü in situ lezyonlar görülebilir
  • Ultraviyolenin indüklediği DNA hasarının neden olduğu TP53 mutasyonları sıktır
  • Bunun yanı sıra HRAS aktivasyonu ile normal skuamöz epitelin diferansiyasyonunu düzenleyen sinyaller ileten Notch reseptörlerinde fonksiyon kaybına neden olan mutasyonlar sık
  • Kemoterapi veya organ transplantasyonu nedeniyle immünosüprese durumda olan hastalarda sık
  • Kseroderma pigmentozum hastalarında risk artmıştır
  • Küçük ve cerrahi olarak çıkarılabilir dönemde fark edilir
  • %5'inden azı bölgesel lenf nodlarına metastaz
  • Metastaz yapma olasılığı lezyonun kalınlığı ve subkutan dokuya invazyon derinliği ile ilişkilidir
  • Mukoza (ağız, akciğer, özofagus vb.) skuamöz hücreli karsinomlar çok daha agresiftir
• Mikroskopik görünüm skuamöz hücreli karsinom


  • Burada saçlı deride görüyoruz
  • Ortası ülsere kabarık bir lezyon
  • Mikroskopisine baktığımızda dermise doğru invazyon yapmış bir tümör
  • Tight-junctionları görüyoruz. Bunlardan dolayı scc olduğunu biliyoruz

  
• Bazal hücreli karsinom


  Sık, yavaş büyüyen ve ender olarak metastaz yapan bir tümör

  
• Bazal hücreli karsinom


  • Açık deri renkli insanlar
  • Güneş maruziyeti risk faktörleri arasında en önemlisi
  • Bu tümörler lokal eksizyon ile tam tedavi
  • Ancak hastaların %40'ında 5 yıl içinde başka bir bazal hücreli karsinom gelişir
  • Uzun yıllar, ilerlemiş lezyonlar ülsere olabilir, kemik ve sinüs invazyonu şeklinde yaygın lokal invazyon oluşabilir
  • Dünyada en sık rastlanan malign tümörü
  • Metastazları son derece az
  • Genişlemiş subepidermal damarlar (telanjiyektaziler) içeren inci tanesine benzeyen papüller şeklinde görülür
  • Bazı tümörler melanin pigmenti içerir ve bu nedenle melanositik nevüsler veya melanom ile benzerlik gösterebilirler

  
• Mikroskopik görünüm bazal hücreli karsinom


  • Tümör hücreleri; normal epidermis bazal tabakası hücrelerine benzer
  • Mukozal yüzeylerde görülmez
  • İki gelişim paterni gözlenir: 1. Epidermisten kaynaklanan #ve papiller dermisi dolduran multifokal gelişim (yüzeyel tip) 2. Stromal matriks içinde, kordonlar veya adacıklar tarzında dermis derinine doğru büyüme eğilimi gösterdiği nodüler lezyonlar
  • Tümör hücre adacıklarının en dış sırasında çekirdekler uzun eksenleri birbirlerine paralel dizilim (palisadik dizilim)

  
• Mikroskopik görünüm bazal hücreli karsinom


  • Tümör, fıbrotik stromayı infiltreeden, bazaloid hücre adacıklarından oluşur
  • Bu hücrelerin dar sitoplazmaları ve hücre kümelerinin en dış sırasında yan yana (palisadik) dizilim özelliği gösteren küçük hiperkromatik çekirdekleri vardır
  • Tümör hücre adacıklan ile stroma arasındaki yarık, kesit yapılması sırasında oluşan karakteristik bir artefakttır

  
• Mikroskopik görünüm bazal hücreli karsinom


  • En dış tabakasındaki hücreye bakacak olursak dışa doğru sıralanmış palizatlanmayı görüyoruz
  • Dermiste infiltrasyon gösteren bazal hücreli tümörü görüyoruz
  • Bu tümörün bir özelliği fibromiksoid bir stroma içermesidir
  • Kesit esnasında tümör adacıkları dermisteki fibromikksoid stromadan ayrılıyor. Biz bunlara şirinkaj diyoruz. Ayrılma artefaktı ortaya çıkıyor
  • Palizatlanma ve şirinkaj (ayrılma) tipik özelliklerindendir
  • Yine fibromiksoid bir stroma içinde bazal hücre porliferasyonu izliyoruz
  • Retraction artefaktı, bizim kesit esnasında oluşan bir ayrışma. Tümör sebebiyle değil
  • Periferal palizatlanmayı görüyoruz burada. Hücreler perifere doğru çit şeklinde dizelenmişler

  
• Melanositik nevüs


  Melanositlerden kaynaklanan konjenital (doğuştan) veya edinsel benign lezyonlar

  
• Melanositik nevüs


  • Bazal keratinositler arasında bulunan, belirgin dendritleri olan, melanin pigmenti üreten melanositlerden kaynaklanır
  • Nevüs hücrelerinin çoğalması ve dermoepidermal bileşkeden daha derindeki dermise doğru göç etmesine, hücresel yaşlanma kanıtı olarak algılanır
  • Yüzeydeki nevüs hücreleri daha büyük, melanin pigmenti üreten ve yuvalanmalar tarzında gelişim gösterirler
  • Derinde lokalize nevüs hücreleri ise daha küçük, hiç veya çok az pigment üreten, diziler halinde veya tek tek görülen hücrelerdir

  
• Melanositik Proliferasyonlar


  Melanositlerden kaynaklanan konjenital (doğuştan) veya edinsel benign lezyonlar

  
• Melanositik nevüs


  Halk arasında "ben" olarak bilinen, en sık karşılaşılan benign lezyon

  
• Melanositik nevüs oluşumu


  1. Normal deride az sayıda melanosit bulunur

  2. Junctional nevüs (Bileşke nevüsü)

  3. Compound nevüs

  4. İntradermal nevüs

  5. Yaygın hücresel yaşlanma görülen intradermal nevüs

  
• Melanositik nevüs


  • Bej veya kahverenkli, düzenli pigmentasyon gösteren, küçük (çapı: >5 mm) papüler, yuvarlak, iyi sınırlı lezyonlar

  
• Displastik nevüs


  Sporadik veya ailesel olabilen, potansiyel melanom öncüsü olarak kabul edilen lezyonlar

  
• Displastik nevüs


  • Güneşe maruz kalan yerlerde ve güneş görmeyen bölgelerde görülebilen, sıradan melanositik nevüslerden daha büyük (sıklıkla 5 mm'den büyük çaplı), yüzeyi pürtüklü ve genellikle pigmentasyon açısından farklı görünümlü alanlar (çok renklilik) içeren, sınırları düzensiz lezyonlar

  
• Ailevi displastik nevüs sendromu, melanom ile kuvvetli bir ilişki gösterir. Bu hastalarda yaşam boyu melanom gelişme riski %100'e yakındır

  
• Sporadik vakalarda sadece 10 veya daha fazla sayıda displastik nevüsü olanların melanom gelişme riskinin artmış olduğu düşünülür
• Melanomların çoğu de novo olarak gelişir
• Displastik olsun veya olmasın, herhangi bir nevüsün melanoma dönüşüm olasılığı son derece düşüktür

  
• Displastik nevüs


  • Mikroskobik olarak genellikle bileşik nevüs (compound) şeklinde görülür. Tanı kriterleri: Omuz belirtisi, Retelerin uzaması birleşmesi, Dermiste dermal fibroplazi ve Atipik melanositler

  
• Melanom


  Melanositlerden köken alan malign tümör
• Günümüzde erken müdahaleyle melanomların büyük çoğunluğunda cerrahi tedavi ile kür elde edilmektedir
• Güneş ışınları melanom gelişiminde önemli rol oynayan tek predispozan faktör değildir
• Melanom gelişimi


  1. Radyal büyüme fazı (epidermiste sınırlı büyüme)

  2. Vertikal büyüme fazı (dermise infiltrasyon)
• Radyal büyüme fazındaki melanom hücrelerinin metastaz oluşturma yeteneği yoktur

  
• Vertikal büyüme fazında melanom, metastaz potansiyeli olan bir hücre klonunu ortaya çıkarır

  
• Melanomların önemli bir kısmında BRAF veya NRAS proto-onkogenlerinde sporadik aktive edici mutasyonlar görülür