Domein D

• Betalingsbereidheid


  Het bedrag dat een consument maximaal voor een bepaald product wil betalen
• Consumentensurplus


  Het voordeel dat een consument behaalt wanneer hij het product voor een lager bedrag dan zijn betalingsbereidheid verkrijgt
• Individuele vraagvergelijking


  1. Afgeleid op grond van de betalingsbereidheid van een consument

  2. Sommeren van individuele vraagvergelijkingen geeft collectieve vraagvergelijking
• Verandering verkoopprijs


  Verandert het behaalde consumentensurplus
• Vraagbepalende factoren


  • Besteedbaar inkomen
  • Voorkeuren van de vragers
  • Aantal vragers
  • Verwachtingen
  • Prijzen van andere producten
• Verschuiving vraaglijn


  Naar rechts/links betekent dat consumenten ongeacht de prijs meer/minder van het product willen kopen
• Verschuiving langs de vraagcurve


  Veroorzaakt door verandering prijs van het betreffende product
• Prijselasticiteit gevraagde hoeveelheid


  Getal dat weergeeft hoe de consument reageert op prijsveranderingen, berekend als procentuele verandering gevraagde hoeveelheid gedeeld door procentuele prijsverandering
• Inelastische vraag


  Gevraagde hoeveelheid verandert relatief weinig (-1 < Ev < 0)
• Elastische vraag


  Gevraagde hoeveelheid verandert relatief veel (Ev < -1)
• Inkomenselasticiteit


  Getal dat weergeeft hoe de consument reageert op inkomensveranderingen, berekend als procentuele verandering gevraagde hoeveelheid gedeeld door procentuele verandering besteedbaar inkomen
• Soorten goederen


  • Noodzakelijke goederen
  • Inferieure goederen
  • Luxegoederen
• Totale kosten


  • Vaste (constante) kosten
  • Variabele kosten
• Vaste kosten


  Capaciteitskosten, onafhankelijk van productie en afzet
• Variabele kosten


  Bepaald door de geproduceerde hoeveelheid, respectievelijk de afzet
• Totale variabele kosten


  Kunnen een progressief, proportioneel of een degressief verloop hebben
• Gemiddeld totale kosten


  GTK = (TCK + TVK) / q
• Marginale kosten


  MK = dTK / dq
• Gemiddelde opbrengst


  GO = TO / q
• Marginale opbrengst


  MO = dTO / dq
• Break-evenpunt


  Productiegrootte (en afzet) waarbij er winst wordt gemaakt, TO = TK of GO = GTK
• Producentensurplus


  Wanneer de verkoopprijs boven de verkoopbereidheid van een aanbieder ligt
• Concrete markt


  Een bepaalde aanwijsbare plaats waar een bepaald product wordt verhandeld
• Abstracte markt


  Marktvormen, ingedeeld op grond van de invloed van de individuele aanbieder op de prijsvorming
• Marktvormen


  • Monopolie
  • Oligopolie
  • Volledige mededinging
  • Monopolistische concurrentie
• Volledige mededinging


  • Er zijn zoveel marktpartijen dat de individuele aanbieder of vrager geen invloed heeft op de prijs
  • Er is sprake van een volkomen markt; homogene goederen en homogene aanbiedingswijze, en de markt is transparant
  • Er is vrije toe- en uittreding
• Veranderingen van de evenwichtsprijs


  Ontstaan door veranderingen van de vraag en/of het aanbod
• Wanneer aanbieders winst maken


  Lokt dat toetreding van nieuwe aanbieders uit
• Toetreding van nieuwe aanbieders


  Leidt tot daling van de marktprijs en afname van de winst van de individuele aanbieder
• Economisch surplus


  De som van consumenten- en producentensurplus
• In een Pareto-optimum is de markt in evenwicht; een verbetering is voor niemand mogelijk zonder dat dit ten koste gaat van een ander
• Marktvormen


  • Mate van volkomenheid (homogene of heterogene goederen, productdifferentiatie)
  • Mate van concurrentie (aantal aanbieders: monopolie, oligopolie, volledige mededinging, monopolistische concurrentie)
  • Mate van vrijheid (toetredingsbarrières)
• Monopolie


  Enige aanbieder op de markt die de verkoopprijs zodanig vaststelt dat hij maximale winst behaalt
• Typen monopolie


  • Wettelijk monopolie
  • Natuurlijk monopolie
  • Collectief monopolie
• Maximale totale winst bij monopolie is bij marginale opbrengst = marginale kosten
• Bij monopolie is het totale surplus niet maximaal, verlies aan surplus kan worden weergegeven met de Harbergerdriehoek
• Prijsdiscriminatie


  Monopolist vraagt verschillende prijzen op gescheiden deelmarkten
• Monopolistische concurrentie


  Veel aanbieders, heterogene goederen, winst leidt tot toetreding, verlies leidt tot uittreding, winst nadert nul
• Oligopolie


  Weinig aanbieders, vrijwel altijd heterogene goederen, vaak een marktleider, prijsstarheid door geknikte afzetlijn
• Marktfalen


  Wanneer de overheid besluit in te grijpen in het economisch proces